{…}
Β. ΧΙΩΤΗΣ: Καλωσορίζουμε στο στούντιο, είναι μεγάλη μας χαρά, τον Υπουργό Εξωτερικών, τον κ. Νίκο Δένδια. Καλώς ήρθατε.
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Καλό σας μεσημέρι.
{…}
Β. ΧΙΩΤΗΣ: Σήμερα δεν έχουμε σκοπό με τον Νότη... έχουμε και λίγο χρόνο στη διάθεσή μας.
Ν. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ: Ναι, αλλά δεν μπορούμε να μην τον ρωτήσουμε γι’ αυτό που είπε ο Πρωθυπουργός για τον Erdogan. Θέλω να πω, είπε ότι «θα του στείλω συγχαρητήρια», κ.τ.λ. Έχουμε την αίσθηση ότι είναι καλύτερο για την Ελλάδα, εμείς βέβαια που δεν έχουμε σχέση με εσάς, το ότι ο Erdogan φαίνεται πως θα βγει στις δεύτερες εκλογές.
Β. ΧΙΩΤΗΣ: Να προσθέσω κι εγώ μία ερώτηση, να το απαντήσετε συνολικά. Αν πιστεύετε ότι μετά την διαφαινόμενη νίκη του ο Erdogan υπάρχει περίπτωση να αλλάξει στρατηγική, έστω και ελαφρά. Και αν θα είναι ο ίδιος που γνωρίζαμε μέχρι τώρα.
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Κατ’ αρχάς, ως προς το συμφέρον. Όσο έχω τη θέση του Υπουργού Εξωτερικών, δεν μπορώ να μιλήσω. Είναι πολύ καθαρό. Λέω, όμως, πάντα, μήνες πριν, σε όλους τους δυτικούς συνομιλητές μου, ότι είναι καλό να μην προσέχουν τις δημοσκοπήσεις, που αν θυμάστε προέβλεπαν ήττα, μάλιστα μερικές φορές μεγάλη ήττα, του Προέδρου Erdogan.
Δικαιωθήκαμε εμείς, έκαναν λάθος αυτοί. Γιατί; Γιατί είμαστε πιο κοντά και καταλαβαίνουμε την τουρκική κοινωνία καλύτερα.
Δεύτερον, σε όσους οραματίζονταν την τουρκική αντιπολίτευση ως την επιτομή της δημοκρατικότητας, τους έλεγα, αν έχετε την καλοσύνη, θυμηθείτε ότι το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα στη μετά τον Inonu εποχή, δηλαδή μετά τον Kemal Ataturk, ήταν ένα κόμμα που εξελίχθηκε με έναν τρόπο που δεν ήταν κατά ανάγκην πάντα φιλικό για την Ελλάδα. Με επιτομή ότι η εισβολή στην Κύπρο έγινε επί Ecevit, ο οποίος ήταν Πρωθυπουργός προερχόμενος από αυτό το κόμμα, και μάλιστα, ήταν ένας ποιητής διανοούμενος.
Λοιπόν, θέλει πολύ μεγάλη προσοχή για να δεις τι συμφέρει, τι δεν συμφέρει. Πάντως, τελικά η Τουρκική κοινωνία θα αποφασίσει. Εμείς …
Β. ΧΙΩΤΗΣ: Αφού θα κερδίσει, όπως φαίνεται, πιστεύετε θα ησυχάσει; Γιατί καταλαβαίναμε ότι ένα κόμματι της προκλητικότητας εντασσόταν στην προεκλογική στρατηγική.
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Κύριε Χιώτη, ο Πρόεδρος Erdogan - τον ξέρω, νομίζω, αρκετά καλά, τον έχω παρατηρήσει χρόνια - έχει διάφορα πρόσωπα κατά την μακρά προεδρική του θητεία.
Αυτή είναι η τελευταία περίοδός του στην ηγεσία της Τουρκίας. Είναι περίοδος η οποία θα σφραγίσει την υστεροφημία του και θα προδιαγράψει το μέλλον αυτής της χώρας.
Εξαρτάται εάν θα επιλέξει ο ίδιος ως υστεροφημία του την περίοδο της «αναθέρμανσης ελληνοτουρκικών σχέσεων» - αναφέρομαι στις αρχές της πρώτης δεκαετίας του 21ου αιώνα - ή της οξύτητας που είναι το τέλος της πρώτης 20ετίας του 21ου αιώνα.
Θα ευχόμουν το πρώτο, αλλά δεν μπορεί να είμαι σίγουρος ποτέ. Η Ελλάδα πρέπει να είναι έτοιμη. Πάντως, αυτό που είναι σημαντικό είναι ότι υπάρχει εδώ μια ευκαιρία - το «παράθυρο» που δημιουργήθηκε από τις καλές μας σχέσεις, αμέσως μετά την επίσκεψή μου στις σεισμόπληκτες περιοχές, να γίνει «πόρτα».
Και η πόρτα να γίνει πόρτα συνάντησης και συζήτησης για τη μόνη διαφορά μας επί ρεαλιστικής βάσης Διεθνούς Δικαίου.
Εάν ο Πρόεδρος Erdogan το επιλέξει, νομίζω θα είναι μια λαμπρή ευκαιρία και για την Τουρκία και για την Ελλάδα και για την περιοχή και για τους λαούς μας.
Β. ΧΙΩΤΗΣ: Αυτό που μας είχατε πει στην προηγούμενη συνάντησή μας εδώ στο στούντιο, ότι μετά τις εκλογές βλέπετε η ατζέντα των συζητήσεων μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας να διαμορφώνεται κάπως αλλιώς, ισχύει;
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Να σας πω τι έχω πει και το έχω πει πολλές φορές. Αναφέρομαι, κυρίως, στις διερευνητικές. Οι διερευνητικές, οι οποίες ξεκίνησαν με ένα συγκεκριμένο σκοπό το 2004, την παραπομπή της διαφοράς μας στη Χάγη, και εξελίχθηκαν σε ένα διαρκές forum συζητήσεων όλα αυτά τα 20 χρόνια, πρέπει να αναζωογονηθούν. Πάνω σε αυτό έχω κάποιες συγκεκριμένες ιδέες για το πως μπορεί να γίνει αυτό. Τίποτα το δραματικό. Αλλά, πρέπει - αν έχουμε σκοπό να κάνουμε μια γενναία προσπάθεια, εκμεταλλευόμενοι, ξαναλέω, ότι ο επικεφαλής της άλλης πλευράς πλέον έχει ιστορική θεώρηση των πραγμάτων, και όχι θεώρηση μικροπολιτικού οφέλους - πρέπει μερικά πράγματα λίγο να τα αλλάξουμε.
Ν. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ: Άρα, λοιπόν, όταν έχουμε έναν ηγέτη ο οποίος μπορεί να σηκώσει το βάρος, έτσι; Να αλλάξει τα θέματα...
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Δεν έχει κάτι να χάσει πια.
Ν. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ: Ναι. Και, δεύτερον, έχουμε έναν ηγέτη ο οποίος θέλει να τα έχει καλά με τη Δύση γιατί χρειάζεται οικονομική βοήθεια αυτή τη στιγμή.
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Ή, εν πάση περιπτώσει, να μην είναι τελείως απέναντί της.
Ν. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ: Μπορεί να υπάρχει μια ευκαιρία εδώ.
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Εγώ έτσι αισθάνομαι. Και να συμπληρώσω ότι, αν τα πράγματα έρθουν όπως η Νέα Δημοκρατία ελπίζει, και από εδώ θα υπάρχει ένας Πρωθυπουργός ο οποίος πιστεύει στον διάλογο και μια κυβέρνηση, και ίσως και μια αντιπολίτευση, για να είμαι ειλικρινής, η οποία αντιλαμβάνεται ότι δεν μπορεί να είμαστε αιωνίως στα χαρακώματα.
Πρέπει να μπορέσουμε να βρούμε μια λύση. Η λύση, βεβαίως, για τη διαφορά με βάση το Διεθνές Δίκαιο. Να είμαστε συνεννοημένοι.
{…}
19 Μαΐου, 2023