Δήλωση Υπουργού Εξωτερικών Νίκου Δένδια μετά το πέρας της συνάντησής του με τον Υπουργό Εξωτερικών της Σερβίας, Nikola Selaković (Βελιγράδι, 03.06.2022)

Αγαπητέ Nikola,

Σας ευχαριστώ πολύ για τα καλά σας λόγια. Είμαι ιδιαίτερα ευτυχής που επιστρέφω στο Βελιγράδι. Αυτή είναι η τρίτη μου επίσκεψη και αυτό μιλάει από μόνο του. Είχα την ευκαιρία να σας υποδεχθώ στην Αθήνα τον περασμένο Νοέμβριο. Ελπίζω να σας ξαναδώ σύντομα στη Σύνοδο Κορυφής της Διαδικασίας Συνεργασίας Νοτιοανατολικής Ευρώπης (SEECP) στη Θεσσαλονίκη. Ο πρωθυπουργός μου, ο πρωθυπουργός Κ. Μητσοτάκης, ήταν εδώ τον περασμένο Φεβρουάριο, όπως και ο πρόεδρος Vučić βρέθηκε στην Αλεξανδρούπολη πριν από λίγες ημέρες.

Συνεπώς, αυτές οι πολύ στενές επαφές μαρτυρούν τις εγκάρδιες, βαθύτατες και μακροχρόνιες διμερείς μας σχέσεις.

Βρίσκομαι σήμερα εδώ, στο πλαίσιο της περιοδείας μου στα Δυτικά Βαλκάνια, εν όψει της Συνόδου Κορυφής της Διαδικασίας Συνεργασίας της Νοτιοανατολικής Ευρώπης που θα διεξαχθεί την επόμενη εβδομάδα στη Θεσσαλονίκη. Μια Σύνοδος Κορυφής, σχεδόν 20 χρόνια μετά τη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ στη Θεσσαλονίκη, κατά την οποία η Ελλάδα εγκαινίασε την ατζέντα για τα Δυτικά Βαλκάνια.

Και αυτό είναι το βασικό μήνυμα που μεταφέρω σε όλους τους συνομιλητές μου, ότι το μέλλον των Δυτικών Βαλκανίων βρίσκεται στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Πρέπει να είμαι ειλικρινής μαζί σας. Καταλαβαίνω ότι υπάρχει κόπωση και απογοήτευση για αυτόν τον πολύ αργό ρυθμό της ενταξιακής διαδικασίας των Δυτικών Βαλκανίων, και αυτό ισχύει και για τη Σερβία, μία αγαπητή, φίλη χώρα.

Επιτρέψτε μου εντούτοις να είμαι σαφής. Πιστεύουμε ότι αυτός είναι ο μοναδικός δρόμος προς την ειρήνη, τη σταθερότητα και την ευημερία της περιοχής μας. Και οφείλω να πω ότι η περιοχή μας οφείλει να μείνει μακριά από ψευδείς υποσχέσεις, πρέπει να αντιμετωπίσουμε το ζήτημα των αναθεωρητικών δυνάμεων που επιθυμούν να γυρίσουν την περιοχή μας πίσω στον χρόνο, προκειμένου να αναβιώσουν παλιές αυτοκρατορίες και επιχειρώντας να ξανασχεδιάσουν τον χάρτη των Βαλκανίων. Δεν μπορούμε να επιτρέψουμε να συμβεί αυτό.

Στο πλαίσιο αυτό, θα ήθελα να κάνω τρεις επισημάνσεις.

Πρώτον, η Ελλάδα είναι εδώ για να παράσχει στήριξη, τόσο πολιτική, αλλά αν χρειαστεί και σε τεχνικό επίπεδο, προκειμένου να φέρουμε τη Σερβία ακόμη πιο κοντά στην ΕΕ. Μέσω της συνέχισης των ενταξιακών διαπραγματεύσεων δηλώνουμε εδώ, στις Βρυξέλλες, και παντού, ότι η Σερβία αποτελεί βασικό εταίρο της ΕΕ. Αναγνωρίζουμε τις μεταρρυθμιστικές σας προσπάθειές και σας καλούμε να τις συνεχίσετε, στους θεμελιώδεις τομείς του Ευρωπαϊκού Κεκτημένου, καθώς και να ευθυγραμμιστείτε με τις αποφάσεις της Εξωτερικής Πολιτικής της ΕΕ.

Η δεύτερη επισήμανση αφορά ολόκληρη την περιοχή μας, η οποία πρέπει να κοιτάξει προς ένα κοινό μέλλον και όχι προς το παρελθόν. Πρέπει να αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις που έχουμε μπροστά μας και σε αυτό το πλαίσιο συζητήσαμε σήμερα πολλά θέματα. Συζητήσαμε για τα Ανοικτά Βαλκάνια, κάτι που μας ενδιαφέρει. Πρέπει δε, να σας πω ότι συζητήσαμε αυτό το θέμα και με τον Πρωθυπουργό Rama στα Τίρανα πριν από λίγες ημέρες.

Συζητήσαμε επίσης για το Κόσοβο και επανέλαβα τη θέση μας επ’ αυτού καθώς και την ανάγκη να σημειωθεί πρόοδος και σε αυτό το ζήτημα, όπως είπατε, προκειμένου να καταλήξουμε σε μια συνολική, νομικά δεσμευτική συμφωνία σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο και το κεκτημένο της ΕΕ. Μιλήσαμε επίσης για την κατάσταση στη Βοσνία και Ερζεγοβίνη, όπου βρισκόμουν πριν από λίγες ημέρες. Θέλω να επαναλάβω εδώ σήμερα αυτό που είπα και στο Σεράγεβο, ότι η αλλαγή συνόρων δεν είναι ο δρόμος προς τα μπρος. Πρέπει να προσπαθήσουμε να βοηθήσουμε, πρέπει να ξεπεράσουμε τις διαφορές και να συνεργαστούμε για να φέρουμε την ειρήνη στο κοινό μας μέλλον. Τέλος, είναι εξίσου σημαντικό να προσπαθήσουμε να οικοδομήσουμε την περιφερειακή σταθερότητα και ευημερία, προκειμένου να ενισχύσουμε τη διμερή και περιφερειακή συνεργασία.

Η Ελλάδα παραμένει προσηλωμένη στην περαιτέρω ενίσχυση των διμερών δεσμών με την παραδοσιακή φίλη, Σερβία.

Η Σερβία αποτελεί σημαντικό εταίρο για την ελληνική επιχειρηματική κοινότητα. Ο ιδιωτικός μας τομέας έχει επενδύσει σχεδόν 3 δισεκατομμύρια ευρώ στη Σερβία. Είμαστε υπερήφανοι γιατί οι ελληνικές επιχειρήσεις έχουν δημιουργήσει 25.000 θέσεις εργασίας στη χώρα σας, ας ελπίσουμε δε ότι θα γίνουν περισσότερες. Καθώς εξερχόμαστε από μια οικονομική κρίση, από μία πανδημία, και, ελπίζουμε σύντομα και από την κρίση στην Ουκρανία, την εισβολή στην Ουκρανία. Θα χρειαστεί να επενδύσουμε περισσότερο στη Σερβία, γεγονός που θα βοηθήσει τόσο την ίδια όσο και εμάς να αναπτυχθούμε αλλά και τους δεσμούς μας να διευρυνθούν.

Χαιρετίζουμε την πρόθεση της Σερβίας να ανοίξει γραφείο Τουρισμού στην Αθήνα. Μάλιστα, η Ελλάδα παραμένει ένας από τους κύριους, αν όχι ο κυριότερος, τουριστικός προορισμός για τους Σέρβους, και αυτό ισχύει και για την ιδιαίτερη πατρίδα μου, την Κέρκυρα, που ξέρω πόσο αγαπητή είναι στον σερβικό λαό.

Συζητήσαμε επίσης, τη διασυνδεσιμότητα στον τομέα των μεταφορών και του εφοδιασμού. Συζητήσαμε για τον Πανευρωπαϊκό Διάδρομο Χ και τη σιδηροδρομική σύνδεση Πειραιάς-Σκόπια-Βελιγράδι-Κεντρική Ευρώπη.

Το ζήτημα της ενεργειακής συνεργασίας, το οποίο θίξατε κι εσείς, είναι ένας άλλος τομέας όπου υπάρχουν προοπτικές για την περιοχή μας. Η εγκαινίαση της πλωτής μονάδας αποθήκευσης και επαναεριοποίησης στην Αλεξανδρούπολη (FSRU), στην οποία παρέστη ο Πρόεδρος Vučić, συνιστά ένα σημαντικό βήμα προς την περιφερειακή ενεργειακή συνεργασία.

Η στρατιωτική μας συνεργασία είναι αμοιβαία επωφελής.

Συζητήσαμε επίσης σήμερα πώς μπορούμε να συνεργαστούμε περαιτέρω στους διεθνείς οργανισμούς. Και οφείλω να σας ευχαριστήσω δημόσια για την υποστήριξή σας στην υποψηφιότητά μας για την εκλογή μας στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ. Σας ευχαριστώ πολύ.

Συζητήσαμε επίσης τις προοπτικές πολυμερών σχημάτων που, όπως είπατε, περιλαμβάνουν την Κύπρο, αλλά και άλλες χώρες, όπως τη Βόρεια Μακεδονία. Οφείλω δε, να πω, ότι αυτό θα μπορούσε να είναι ένας τρόπος για την καλλιέργεια στενότερων σχέσεων.

Ενημέρωσα επίσης [τον Nikola], για την πρωτοφανή κλιμάκωση της αναθεωρητική ρητορικής και των απειλών που αντιμετωπίζουμε από τη γείτονά μας, την Τουρκία. Και υπογράμμισα την ποιοτική διαφορά, αφού η Τουρκία έχει δηλώσει δημόσια και επανειλημμένα ότι επιθυμεί να κόψει κάθε δεσμό με την Ελλάδα. Και αμφισβητεί ανοιχτά την ελληνική κυριαρχία στα νησιά του Αιγαίου, προβάλλοντας αβάσιμους ισχυρισμούς.

Οφείλω να πω ανοιχτά ότι απορρίπτουμε πλήρως αυτούς τους ισχυρισμούς. Παραμένουμε σταθεροί στην προστασία των συμφερόντων μας, στη βάση του Διεθνούς Δικαίου, του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας και του Καταστατικού Χάρτη του ΟΗΕ.

Αγαπητέ Nikola,

Σας ευχαριστώ πολύ για τον θερμό τρόπο με τον οποίο με υποδέχεσθε πάντα εδώ στο Βελιγράδι. Υπάρχουν τόσα πολλά για τα οποία θα ήθελα να σας ευχαριστήσω,  εσάς και τον Πρόεδρο Vučić. Σας είμαι βαθύτατα υπόχρεος για τη θερμή σας φιλοξενία και ανυπομονώ να σας δω την επόμενη εβδομάδα στη Θεσσαλονίκη  αλλά και στην Αθήνα στο εγγύς μέλλον.