Ομιλία του Έλληνα Υπουργού Εξωτερικών κατά την άτυπη υπουργική σύνοδο κορυφής της Διαδικασίας Συνεργασίας ΝΑ Ευρώπης (SEECP)

Αγαπητοί συνάδελφοι,

Κυρίες και κύριοι,

Θα ήθελα να συγχαρώ τη σερβική προεδρία της Διαδικασίας Συνεργασίας ΝΑ Ευρώπης (SEECP) για την εξαιρετική οργάνωση αυτής της συνάντησης και για την τόσο θερμή φιλοξενία που μας επιφυλάξετε.

Η SEECP αποτελεί ένα μοναδικό θεσμοθετημένο πολιτικό φόρουμ για την περιφερειακή συνεργασία στη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Ο οργανισμός αυτός ο οποίος εδράζεται στις θεμελιώδεις αρχές της περιφερειακής κυριότητας και της καθολικής συμμετοχής εξελίχθηκε σε μια πραγματικά σημαντική πολιτική, κοινωνική και οικονομική διαδικασία προώθησης της περιφερειακής και οικονομικής συνεργασίας, παράγοντας απτά αποτελέσματα.

Ωστόσο, δεν μπορεί να υπάρξει παραγωγική περιφερειακή συνεργασία χωρίς εμπιστοσύνη. Η Ελλάδα πιστεύει ότι οι σχέσεις καλής γειτονίας πρέπει να εδραιωθούν στην περιοχή μας και σε όλους τους τομείς της κρατικής δραστηριότητας. Είναι επιτακτική ανάγκη να δοθεί ένα τέλος στις παρωχημένες διακρατικές και διεθνικές διαμάχες και να ενισχυθούν η συμφιλίωση, η εμπιστοσύνη και η συνεργασία.

Ως ισχυρός υποστηρικτής της διεύρυνσης της ΕΕ, η Ελλάδα συμμετέχει ενεργά και έχει διαδραματίσει πρωταγωνιστικό ρόλο στη διαμόρφωση της ευρωπαϊκής προοπτικής των Δυτικών Βαλκανίων. Η κοινή και ισχυρή μας δέσμευση υπέρ της ευρωπαϊκής και ευρω-ατλαντικής προοπτικής της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, ανάλογα με τις προσδοκίες και την πρόοδο της κάθε χώρας, είναι ο μόνος τρόπος για να επιτευχθεί μακροχρόνια ειρήνη, συμφιλίωση, δημοκρατία και ευημερία για τους λαούς μας.

Η ΕΕ έχει επανειλημμένως δηλώσει την κατηγορηματική της δέσμευση υπέρ της ευρωπαϊκής προοπτικής των κρατών των Δυτικών Βαλκανίων. Πιστεύω ότι είναι πλήρως κατανοητό ότι η επανένωση της Ευρώπης δεν μπορεί να είναι ολοκληρωμένη χωρίς την ένταξη των Βαλκανίων στην ΕΕ. Πρέπει, όμως, να αναχαιτίσουμε τη διάχυτη "διευρυνσιακή κόπωση" καθώς και την αναστάτωση που έχει προκληθεί από την παρατεταμένη οικονομική κρίση και άλλων γεγονότων που απειλούν να αποσπάσουν την προσοχή της ΕΕ από την περιοχή μας και να επιβραδύνουν τη διαδικασία της διεύρυνσης προς τα Δυτικά Βαλκάνια.

Αυτά τα γεγονότα αποδεικνύουν ότι η διατήρηση και η ενίσχυση της διαδικασίας της διεύρυνσης προς τα Δυτικά Βαλκάνια αποτελούν τη βασική προϋπόθεση για τη σταθερότητα και τη δημοκρατία στη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Γι'αυτό το λόγο υπάρχει σήμερα μεγαλύτερη ανάγκη να δοθεί νέα ώθηση και δυναμική στην ευρωπαϊκή προοπτική των Δυτικών Βαλκανίων.

Προς αυτό το σκοπό, όπως ήδη γνωρίζετε, η Ελλάδα έχει εγκαινιάσει την "Ατζέντα 2014".

Η "Ατζέντα 2014" σκοπεύει να λειτουργήσει ως σημαντικός καταλύτης για την ευρωπαϊκή ενσωμάτωση των Δυτικών Βαλκανίων. Ως εκ τούτου, θα εδράζεται στις ίδιες βασικές αρχές της Ανανεωμένης Συναίνεσης για τη Διεύρυνση του 2006 που διέπει την ενταξιακή διαδικασία, ήτοι, η αρχή της αυστηρής και δίκαιης αιρεσιμότητας και η αξιολόγηση κάθε χώρας με βάση τις δικές της δυνατότητες και αποδόσεις. Προϋποθέτει ξεκάθαρα την τήρηση των κριτηρίων της Κοπεγχάγης και των όρων και προϋποθέσεων της Διαδικασίας Σταθεροποίησης και Σύνδεσης, συμπεριλαμβανομένων των αρχών της καλής γειτονίας και της προώθησης και αναβάθμισης της περιφερειακής συνεργασίας και συμφιλίωσης.

Ο βασικός στόχος της "Ατζέντας 2014" είναι να συμβάλλει στην ανάπτυξη ενός ευνοϊκού πολιτικού περιβάλλοντος που θα διατηρήσει την ευρωπαϊκή ενσωμάτωση των Δυτικών Βαλκανίων στην κορυφή των προτεραιοτήτων της ΕΕ. Συγχρόνως, θα ενθαρρύνει μια συνεργασία που θα εδράζεται στη ζήτηση, θα είναι προσανατολισμένη σε έργα και στην τοπική συνεργασία.

Σε αυτό το πλαίσιο, θα ήθελα να χαιρετίσω το πρόσφατο αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος στην Κροατία, με το οποίο εγκρίνεται η ένταξη της χώρας στην ΕΕ. Η ένταξη της Κροατίας στην ΕΕ αποτελεί ένα μείζον βήμα στο πλαίσιο της διαδικασίας ενσωμάτωσης των Δυτικών Βαλκανίων στην ευρωπαϊκή οικογένεια. Αποδεικνύει ότι όταν τηρούνται τα απαιτούμενα κριτήρια και προϋποθέσεις, η ΕΕ ανταποκρίνεται. Η Κροατία έδειξε το δρόμο που μπορούν και πρέπει να ακολουθήσουν οι υπόλοιπες υποψήφιες και εν δυνάμει υποψήφιες χώρες της περιοχής.

Ασκώντας την προεδρία της Διαδικασίας Συνεργασίας της Νοτιοανατολικής Ευρώπης (SEECP), της Πρωτοβουλίας της Κεντρικής Ευρώπης (CEI) και της Πρωτοβουλίας Αδριατικής και Ιονίου (AII), η Σερβία προωθεί ενεργά την περιφερειακή συνεργασία και συμφιλίωση.

Η Ελλάδα είναι ισχυρός υποστηρικτής της ευρωπαϊκής πορείας της Σερβίας. Πιστεύουμε ότι είναι δίκαιο να δοθεί επιτέλους το καθεστώς υποψήφιας χώρας στη Σερβία κατά το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Μαρτίου.

Παρομοίως, η Ελλάδα υποστηρίζει το διάλογο Βελιγραδίου - Πρίστινας που διεξάγεται υπό την αιγίδα της ΕΕ και έχει ως στόχο να συμβάλλει στην ασφάλεια, τη σταθερότητα και την ανάπτυξη της περιοχής. Σε αυτό το πλαίσιο, και οι δύο πλευρές θα πρέπει να συνεχίσουν να εργάζονται προς την κατεύθυνση της εύρεσης δημιουργικών, λειτουργικών και αμοιβαία επωφελών λύσεων.

Οι προσπάθειες της σερβικής Προεδρίας της SEECP υπέρ της προώθησης της περιφερειακής συνεργασίας και συμφιλίωσης είναι πραγματικά αξιέπαινες. Θα ήθελα επίσης να υπογραμμίσω την ιδιαίτερη προσοχή που δόθηκε από τη νυν προεδρία στα πολύ σημαντικά ζητήματα του οργανωμένου εγκλήματος και της ενέργειας.

Η καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος είναι και πρέπει να είναι θεμελιώδης προτεραιότητα των κυβερνήσεων της περιοχής. Ιδιαίτερη προσοχή έχει δοθεί στην και καταπολέμηση όλων των μορφών παράνομης διακίνησης, ναρκωτικών και όπλων.

Σημαντική πρόοδος έχει επιτευχθεί στη διαμόρφωση της αγοράς ενέργειας της Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Η σχεδιαζόμενη περιφερειακή αγορά ενέργειας, συμπεριλαμβανομένου ενός σύγχρονου δικτύου φυσικού αερίου, θα αποτελέσει ένα βασικό συστατικό της περιφερειακής ανάπτυξης που θα βασίζεται σε ευρωπαϊκά πρότυπα, σε διαφανείς κανόνες και αμοιβαία εμπιστοσύνη.

Σε ό,τι αφορά στον επιχειρησιακό βραχίονα της SEECP, το Περιφερειακό Συμβούλιο Συνεργασίας (RCC), θα ήθελα να υπογραμμίσω το στρατηγικό χαρακτήρα της συνεργασίας μεταξύ SEECP-RCC. Η παραγωγική συνεργασία και ο αποτελεσματικός συντονισμός μεταξύ της προεδρίας της SEECP και του RCC πρέπει να συνεχιστεί και να εντατικοποιηθεί. Το ίδιο ισχύει και για την εφαρμογή της Στρατηγικής και του Προγράμματος εργασίας του RCC για την περίοδο 2011-2013, όπου η διεξαγόμενη διαδικασία εκσυγχρονισμού των περιφερειακών πρωτοβουλιών και των ομάδων δράσης στη Νοτιοανατολική Ευρώπη θα πρέπει να συνεχιστεί.

Αναφορικά με την οικονομική ανάπτυξη που αποτελεί βασική προτεραιότητα, σημειώνουμε με ικανοποίηση τη μεταφορά της Επενδυτικής Επιτροπής Νοτιοανατολικής Ευρώπης (SEEIC) από τον ΟΟΣΑ (OECD) στο RCC. Μια επιπλέον θετική εξέλιξη είναι η νέα οικονομική συμφωνία που υπογράφτηκε με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία δίνει τη δυνατότητα στο RCC να υποστηρίζει τη διαχείριση της SEEIC μέχρι το τέλος του 2013. Επίσης, υποστηρίζουμε πλήρως και ενθαρρύνουμε τις προσπάθειες του RCC για τη διευρυμένη πρόσβαση σε χρηματοοικονομικούς πόρους για τον ιδιωτικό τομέα και την προώθηση της ολοκλήρωσης των κεφαλαιαγορών στην περιοχή μας.

Οι διεθνείς και οι περιφερειακές οικονομίες είναι συνδεδεμένες. Η βιώσιμη ανάπτυξη και μεγέθυνση των οικονομιών μας θα πρέπει να βρίσκονται στην κορυφή της ατζέντας μας. Έτσι θα μπορέσουμε να αξιοποιήσουμε καλύτερα το ανθρώπινο δυναμικό και τους φυσικούς πόρους της περιοχής μας, συμπεριλαμβανομένου του ενεργειακού τομέα, προς όφελος των εθνικών μας οικονομιών.

Πιστεύουμε ότι τώρα είναι η σωστή στιγμή να εξετάσουμε συγκεκριμένα μέτρα που θα στοχεύουν στη συνολική ανάπτυξη και στη δημιουργία θέσεων εργασίας. Αυτό θα γίνει πιο αποτελεσματικά αν οι χώρες μας συνεργαστούν. Η ενδυνάμωση της οικονομικής συνεργασίας σε περιφερειακό και διεθνές επίπεδο καθίσταται σήμερα περισσότερο αναγκαία όσο ποτέ.

Αγαπητοί συνάδελφοι,

Ζούμε σε δύσκολους καιρούς και αυτό είναι αισθητό σε όλη την περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Η προώθηση της συμφιλίωσης, της αλληλεγγύης και της συνεργασίας είναι η μόνη οδός για την αντιμετώπιση αυτής της κατάστασης.

Κλείνοντας, θα ήθελα να εκφράσω τις ευχαριστίες μας και την πλήρη υποστήριξη μας στις προσπάθειες της σερβικής προεδρίας της SEECP.