Συνέντευξη του Πρέσβη της Ελλάδας στη Σερβία, κ. Κωνσταντίνου Οικονομίδη στο περιοδικό NOVI MAGAZIN

Βελιγράδι, 30/1/2014


Με τίτλο «Το πιο σημαντικό είναι να εμμείνετε στο στρατηγικό στόχο της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης», το περιοδικό NOVI MAGAZIN στο τρέχον τεύχος, το οποίο κυκλοφορεί από σήμερα, δημοσιεύει συνέντευξη του Πρέσβη της Ελλάδας στη Σερβία, κ. Κωνσταντίνου Οικονομίδη στον αρχισυντάκτη του περιοδικού Μίλοραντ  Ιβάνοβιτς.

Η διαδικασία διεύρυνσης της ΕΕ στις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων είναι μια στρατηγική απόφαση, η οποία ισχύει ακόμη, όπως ισχύει επίσης ότι αυτή είναι μια μακρόχρονη διαδικασία και ότι η κάθε χώρα πορεύεται με το δικό της ρυθμό και σύμφωνα με τη δική της ταχύτητα υλοποίησης των μεταρρυθμίσεων, δήλωσε ο κ. Κωνσταντίνος Οικονομίδης, Πρέσβης της Ελλάδας στο Βελιγράδι.

Ο κ. Οικονομίδης, έμπειρος διπλωμάτης ο οποίος υπηρέτησε στις Βρυξέλλες, στο Λονδίνο και στη Μόσχα, από το Σεπτέμβριο του 2013 ανέλαβε τα καθήκοντα Πρέσβη της Ελλάδας στη Σερβία, σε μια κρίσιμη συγκυρία – την περίοδο που η Ελλάδα ασκεί την Προεδρία της ΕΕ και η Σερβία κάνει τα πρώτα της μεγάλα βήματα στη διαδικασία της ευρωπαϊκής ενσωμάτωσης.

Από την 1η Ιανουαρίου η Ελλάδα ασκεί την Προεδρία της ΕΕ. Η σερβική κυβέρνηση και οι πολίτες ελπίζουν ότι το επόμενο εξάμηνο θα μπορούσε να είναι κρίσιμο για την πορεία της Σερβία προς την ΕΕ. Ποιες είναι οι ελληνικές προτεραιότητες στη διάρκεια της Προεδρίας; Ποια ζητήματα θεωρείτε ως δυνητικά προβλήματα της Σερβίας σε αυτήν τη διαδικασία;

Κατ’ αρχάς, επιτρέψτε μου να εκμεταλλευθώ την ευκαιρία αυτή για να συγχαρώ το σερβικό λαό και τη σερβική κυβέρνηση για την πραγματοποίηση της 1η Διακυβερνητικής Διάσκεψης στις 21 Ιανουαρίου και την επίσημη έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την ΕΕ. Αυτό ήταν ένα ιστορικό βήμα για τη Σερβία και πιστεύω ότι με αυτόν τον τρόπο έχει γυρίσει μια νέα σελίδα στην ευρωπαϊκή προοπτική όλης της περιοχής. Σε ό,τι αφορά στη διαδικασία των διαπραγματεύσεων, πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι πρόκειται για μια μακρόχρονη διαδικασία, η οποία περιλαμβάνει πολλά στοιχεία. Συνεπάγεται ότι κυβέρνηση και κοινωνία συνεργάζονται χέρι-χέρι ώστε να οδηγήσουν την κοινωνία στις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις και στην επιτυχή υιοθέτηση του ευρωπαϊκού κεκτημένου. Δεν πρέπει να υπάρχουν εξαιρέσεις όταν αναφερόμαστε στην υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων, αλλά το πιο σημαντικό ζήτημα στην αντιμετώπιση των προβλημάτων είναι να μείνετε πιστοί στον στρατηγικό στόχο της ευρωπαϊκής ενσωμάτωσης. 

Η Ελλάδα ανέλαβε την Προεδρία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για πέμπτη φορά από την ένταξή της στην ΕΕ το 1981. Στη διάρκεια της τρέχουσας Προεδρίας, το έργο της θα επικεντρωθεί στους εξής τέσσερις τομείς : 1) Ανάπτυξη – Απασχόληση – Συνοχή, 2) Ολοκλήρωση της ΕΕ και της Ευρωζώνης, 3) Μετανάστευση – Σύνορα – Κινητικότητα, 4) Ολοκληρωμένη θαλάσσια πολιτική. Ταυτόχρονα, στη διάρκεια της Προεδρίας, η Ελλάδα θα στηρίξει σθεναρά όλες τις χώρες της περιοχής ώστε να υλοποιήσουν επιτυχώς τις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις στην πορεία της ενσωμάτωσής τους στην ΕΕ.

Στη Σύνοδο της ΕΕ στη Θεσσαλονίκη* το 2003, η ΕΕ έστειλε μήνυμα σε όλες τις χώρες των Βαλκανίων ότι είναι καλοδεχούμενες να γίνουν ισότιμα μέλη της ΕΕ. Πέρασαν δέκα χρόνια από τη Σύνοδο, αλλά φαίνεται ότι η διαδικασία αυτή διαρκεί πολύ περισσότερο από ό,τι αναμενόταν. Ποια θεωρείτε ότι είναι τα εμπόδια;

Η διαδικασία διεύρυνσης στις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων είναι μια στρατηγική απόφαση που επιβεβαιώθηκε με την ‘Ατζέντα της Θεσσαλονίκης’ το 2003. Αυτή ισχύει ακόμη, όπως  ισχύει επίσης ότι αυτή είναι μια μακρόχρονη διαδικασία και ότι η κάθε χώρα πορεύεται με το δικό της ρυθμό και σύμφωνα με τη δική της διαδικασία υλοποίησης των μεταρρρυθμίσεων. Πιστεύω ότι στη Σερβία υπάρχει πολιτική βούληση και αποφασιστικότητα να ολοκληρωθεί επιτυχώς αυτή η διαδικασία το συντομότερο δυνατό.

Υπάρχουν πολλοί στη σερβική κοινωνία που πιστεύουν ότι η πορεία της Σερβίας προς την ΕΕ είναι πολύ δυσκολότερη από την πορεία άλλων χωρών στο παρελθόν και πολλοί κάνουν λόγο για διπλά μέτρα και σταθμά. Ποια είναι η άποψή σας;

Δεν συμμερίζομαι αυτή την άποψη. Τα κριτήρια που πρέπει να εκπληρώσουν οι υποψήφιες προς ένταξη χώρες είναι ίδια για όλους. Αυτά περιλαμβάνον, μεταξύ άλλων, την υλοποίηση των κριτηρίων της Κοπεγχάγης και τη διαδικασία της Σταθεροποίησης και Σύνδεσης. Η πλήρης υλοποίηση αυτών των κριτηρίων ανοίγει το δρόμο για την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση. Δεν εφαρμόζονται άλλα κριτήρια. 

Η Ελλάδα ήταν ανέκαθεν μεταξύ των χωρών που υποστήριζαν πλήρως την ενσωμάτωση της Σερβίας στην ΕΕ, ενώ κάποες άλλες χώρες  μεταξύ των χ-μ της ΕΕ (πρωτίστως η Γερμανία και η Μ. Βρετανία) ήταν πιο σκεπτικές, καθιστώντας, έτσι, τη διαδικασία πιο δύσκολη και πιο πολύπλοκη. Γιατί συμβαίνει αυτό;

Η Ελλάδα και οι άλλες χώρες-μέλη της ΕΕ είναι εταίροι που ανήκουν στην ίδια οικογένεια  – την ΕΕ. Όλοι μεταξύ μας ανταλλάζουμε απόψεις και πολύ συχνά έχουμε διαφορετική προσέγγιση για το πώς πρέπει να αντιμετωπισθεί ένα ζήτημα. Το ίδιο ισχύει για τις διαφορετικές πολιτικές της ΕΕ. Το σημαντικό είναι ότι, εν τέλει, επιτυγχάνεται η  συναίνεση και ότι εμείς μιλάμε με μία φωνή και αυτή είναι η φωνή της ΕΕ. Στο πλαίσιο αυτό, συμφωνήσαμε όλοι ότι η Σερβία πρέπει να ξεκινήσει τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις με την ΕΕ, εξέλιξη την οποία εμείς υποστηρίζουμε πλήρως.

Τα τελευταία μερικά χρόνια η Ελλάδα αντιμετωπίζει βαθιά οικονομική κρίση. Πώς θα περιγράψετε το ρόλο της ΕΕ στην αντιμετώπιση αυτών των προβλημάτων; Κατά πόσον βοήθησε και κατά πόσο έκαναν λάθη τα οποία περιέπλεξαν την κατάσταση;

Είναι αλήθεια ότι η Ελλάδα βρίσκεται αντιμέτωπη με μια βαθιά και κοινωνικά επώδυνη οικονομική κρίση, τη χειρότερη από τον Β’ ΠΠ, θα μπορούσε κανείς να υποστηρίξει. Στη διαδικασία αυτή, η χώρα πλήρωσε υψηλό τίμημα για τα λάθη που έγιναν στο παρελθόν. Επώδυνες μεταρρυθμίσεις έπρεπε να γίνουν και πήραμε σημαντικά μαθήματα. Ταυτόχρονα, η στήριξη της ΕΕ ήταν ισχυρή και παρά εκείνες τις φωνές που εξέφραζαν αμφιβολίες για το έαν η Ελλάδα θα ήταν ικανή να εκπληρώσει τις δεσμεύσεις της και να υλοποιήσει όλες τις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις  για την ανάκαμψη της οικονομίας της, το 2013 επετεύχθη πρωτογενές πλεόνασμα της τάξης του 0,6% (το υψηλότερο πρωτογενές πλεόνασμα, σε διαρθρωτικούς όρους), ενώ έχουμε επίσης περιορίσει το έλλειμμα κατά 13%, επιτυγχάνοντας έτσι την υψηλότερη δημοσιονομική εξυγίανση στην Ευρώπη.

Η Σερβία και η Ελλάδα διατηρούν πολύ στενές σχέσεις, αλλά φαίνεται ότι αυτό δεν αντικατοπτρίζεται στον οικονομικό τομέα, πρωτίστως σε ό,τι αφορά στις επενδύσεις και στις εμπορικές συναλλαγές. Τι πρέπει να γίνει για να αλλάξει αυτό;

Αντιθέτως, πιστεύω ότι οι εξαιρετικές μας διμερείς σχέσεις έχουν αντίκτυπο και στον οικονομικό τομέα. Αυτό που θα ήθελα να υπογραμμίσω είναι ότι, παρά την οικονομική κρίση, οι ελληνικές επιχειρήσεις δεν έχουν αποχωρήσει από τη Σερβία και η Ελλάδα παραμένει ένας εκ των μεγαλύτερων επενδυτών στη Σερβία. Οι οικονομικές μας σχέσεις στη διάρκεια της κρίσης έχουν αναπτυχθεί και πιστεύω ότι αυτή η τάση θα συνεχισθεί και τα επόμενα χρόνια. Τέλος, αλλά όχι λιγότερο σημαντικό, νέες επενδύσεις έγιναν ακόμη και το 2013. Λόγου χάριν, είχα πρόσφατα την ευκαιρία να εγκαινιάσω μία σημαντική ελληνική επένδυση στο Σμέντερεβο. Βεβαίως, πάντα υπάρχει περιθώριο για βελτίωση και πιστεύω ότι στο εγγύς μέλλον οι διμερείς οικονομικές μας σχέσεις θα εντατικοποιηθούν περαιτέρω. 

Παρά την οικονομική κρίση και στην Ελλάδα και στη Σερβία, οι ελληνικές τράπεζες είναι ακόμη πολύ δραστήριες στη σερβική αγορά. Τι πρέπει να γίνει ώστε η επιρροή τους να είναι ακόμη πιο ορατή; 

Χαίρομαι που συμφωνούμε ότι οι ελληνικές τράπεζες είναι δραστήριες στη σερβική αγορά. Οι τράπεζες, όπως γνωρίζετε, παίζουν κρίσιμο ρόλο στην οικονομική ανάπτυξη μίας χώρας, προσφέροντας πρόσβαση στη χρηματοδότηση και στις υπηρεσίες σε επιχειρηματίες και πολίτες. Οι επενδύσεις που έχουν πραγματοποιηθεί χάρη στις ελληνικές τράπεζες είναι διάσπαρτες στην επικράτεια και με αυτόν τον τρόπο επηρεάζουν σημαντικά την οικονομική ανάπτυξη της χώρας στο σύνολό της, αλλά και την ανάπτυξη συγκεκριμένων περιοχών. Η Σερβία, στη διάρκεια της διαδικασίας διαπραγματεύσεων με την ΕΕ, πρέπει να αξιοποιήσει αυτές τις επενδύσεις προκειμένου να γίνει η αγορά της ακόμη πιο ελκυστική και να ενισχύσει περαιτέρω την οικονομική της ανάπτυξη.