Δήλωση Υπουργού Εξωτερικών, Ν. Δένδια, μετά το πέρας της συνάντησής του με την Υπουργό Εξωτερικών της Ισπανίας, Arancha González Laya (Αθήνα, 28.07.2020)

Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Με ιδιαίτερη χαρά καλωσορίζω σήμερα στην Αθήνα την Υπουργό Εξωτερικών της Ισπανίας Arancha González Laya.

Όταν επισκέφθηκα τη Μαδρίτη τον Φεβρουάριο, το πρώτο πράγμα που συμφωνήσαμε είναι να πυκνώσουμε τις επαφές μας.

Βεβαίως, πέντε μήνες μετά, ο κόσμος δεν είναι πια ο ίδιος.

Αντιμετωπίσαμε την πανδημία που όλοι γνωρίζουμε και, όπως ίσως θυμάστε, τις γκρίζες μέρες του Απρίλη, είχαμε οργανώσει εδώ στο Υπουργείο μια λιτή τελετή για να εκφράσουμε την συμπαράστασή μας και την αλληλεγγύη μας στους Ισπανούς φίλους μας.

Στο ίδιο πνεύμα, μετέφερα σήμερα στη φίλη μου, Υπουργό των Εξωτερικών, την απόφαση της Ελληνικής Κυβέρνησης να προχωρήσει σε μια συμβολική δωρεά ενός χρηματικού ποσού, το οποίο θα διατεθεί στην Ισπανία για την καταπολέμηση του κορωνοϊού. Θα διατεθεί εκεί που η ισπανική Κυβέρνηση μας υποδείξει.

Συζητήσαμε, επίσης, σήμερα τρέχοντα θέματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως και την πρόσφατη απόφαση του Συμβουλίου για την ενίσχυση των εθνικών οικονομιών που επλήγησαν και συνεχίζουν να πλήττονται σφοδρά από την επιδημία.

Συζητήσαμε τα θέματα της θάλασσάς μας, της Μεσογείου, που μας φέρνει πιο κοντά.

Αναφερθήκαμε στο μεταναστευτικό και συμφωνήσαμε να συντονίσουμε τις ενέργειές μας στο πλαίσιο της καινούριας συμφωνίας για το Άσυλο και τη Μετανάστευση. Είναι ένα ζήτημα κομβικό για μας, τις χώρες πρώτης γραμμής, που απαιτεί την απόλυτη προσοχή μας και τον πολύ καλό συντονισμό μας.

Μιλήσαμε για την κατάσταση στην Λιβύη και την ανάγκη η Ευρωπαϊκή Ένωση να έχει έναν ενεργό ρόλο.

Μιλήσαμε για τις συνεχείς παραβιάσεις του εμπάργκο όπλων που έχουν κλιμακώσει ποιοτικά τις εχθροπραξίες.

Είναι πολύ σημαντικό, όπως λέει και ο  Ύπατος Εκπρόσωπος, ο κ. Borrell, να στηρίξουμε όλοι έμπρακτα την Επιχείρηση IRINI. Η επιτυχία της επιχείρησης θα είναι η επιβολή του εμπάργκο, δηλαδή ο φραγμός στην εισαγωγή όπλων και τζιχαντιστών-μαχητών στη Λιβύη. Είναι απαραίτητο βήμα για να επέλθει η ειρήνευση στη χώρα αυτή.

Αποτυχία μας στη Λιβύη, μετατροπή της Λιβύης σε «failed state» είναι τεράστιο πρόβλημα για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Θα αποτελεί ένα πρόβλημα στο μαλακό υπογάστριό της.

Όπως ξέρετε, κυρίες και κύριοι, η συνάδελφός μου ήρθε σήμερα εδώ στην Αθήνα προερχόμενη από την Τουρκία, όπου είχε χθες συνομιλίες με τον Τούρκο ομόλογό μας.

Θα ήθελα κατ' αρχήν να είμαι ξεκάθαρος. Δεν θα χρησιμοποιήσω τη συνάντηση αυτή για να ακολουθήσω την τουρκική πλευρά στον κατήφορο των προσβολών σε βάρος ενός έθνους.

Εμείς, σεβόμαστε το τουρκικό έθνος, όπως σεβόμαστε και όλα τα έθνη της γης. Καταδικάζουμε όμως απερίφραστα τις πολιτικές της τουρκικής Κυβέρνησης, όπως άλλωστε τις καταδικάζει και όλη η Ευρώπη. Η Ευρώπη, που άφωνη βλέπει ένα θρησκευτικό λειτουργό να ανακαταλαμβάνει με μια νέο-οθωμανική σπάθα, ένα μουσείο, την Αγία Σοφία, το οποίο έχει ιδρύσει ο ίδιος ο ιδρυτής της σύγχρονης Τουρκίας.

Παραβιάζει, έτσι, η Τουρκία ένα σύγχρονο σύμβολο διαπολιτισμικού διαλόγου για να το μετατρέψει, αχρείαστα, σε τέμενος. Μας δίνει την εντύπωση ότι επιστρέφει στο 15ο ή στον 16ο αιώνα.

Η Ευρώπη, η οποία καταδικάζει τις νέο-επεκτατικές πολιτικές της Τουρκίας σε βάρος όλων των γειτόνων της, καταδικάζει επίσης όλες τις ενέργειες που υπονομεύουν την ειρήνη και τη σταθερότητα στην ανατολική Μεσόγειο.

Ελλάδα και Ισπανία βρισκόμαστε, η κάθε μια, σε άλλη άκρη της Μεσογείου, αλλά έχουμε παρόμοια αντίληψη: αυτή του σεβασμού των διεθνών κανόνων, του σεβασμού των σχέσεων καλής γειτονίας και της ετοιμότητας να επιλύσουμε τις διαφορές μας με διάλογο και καλή πίστη.

Γιατί, όλα αυτά αποτελούν κομμάτι του ευρωπαϊκού κεκτημένου.

Και θέλω να επαναλάβω ότι, η Ελλάδα είναι πάντοτε έτοιμη για διάλογο με την Τουρκία. Για διάλογο, όμως, όχι υπό το κράτος απειλών, όχι υπό το κράτος προσβολών, όχι υπό το κράτος απόπειρας δημιουργίας τετελεσμένων.

Στο τελευταίο Συμβούλιο, οι Υπουργοί Εξωτερικών ζητήσαμε από τις Υπηρεσίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης την εκπόνηση ενός κειμένου επιλογών, που θα περιλαμβάνει αυστηρές κυρώσεις, στην περίπτωση που η Τουρκία εμείνει στην παράνομη και επικίνδυνη για την ειρήνη και τη σταθερότητα στην περιοχή συμπεριφορά της.

Είναι μια επιλογή, που πρέπει να υπάρχει στο ευρωπαϊκό τραπέζι, ακριβώς με την ελπίδα να μην χρειαστεί ποτέ να χρησιμοποιηθεί.

Όμως, η Τουρκία, εάν επιλέγει να αγνοεί τους κανόνες του Διεθνούς Δικαίου, πρέπει να αποκτήσει σαφή αίσθηση των ορίων της και η Ευρώπη οφείλει να είναι ενωμένη όταν παραβιάζεται η κυριαρχία και τα κυριαρχικά της δικαιώματα, η κυριαρχία και τα κυριαρχικά δικαιώματα οποιουδήποτε κράτους – μέλους της όπως η Ελλάδα και η Κύπρος. Όταν, τελικά, απειλείται η ειρήνη στην Ευρώπη του 21ου αιώνα.  Γιατί, κυρίες και κύριοι, η Ευρωπαϊκή Ένωση σε τελική ανάλυση, δημιουργήθηκε ακριβώς γι' αυτό: για να διασφαλίσει την ειρήνη στην Ευρώπη. Η διασφάλιση, δε, της ειρήνης για τα ¾ ενός αιώνα, 75 και πλέον χρόνια, είναι το μεγάλο ιστορικό επίτευγμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Δεν θα πάψουμε να καλούμε την Τουρκία και την τουρκική κοινωνία να συμμετάσχει σε αυτό το επίτευγμα, αφήνοντας αποφασιστικά πίσω τις οθωμανικές σπάθες και τα νεo-οθωμανικά παραληρήματα

Αγαπητή μου Arancha, καλώς ήρθες στην Αθήνα.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Θα ήθελα να απευθύνω μια ερώτηση στον κάθε Υπουργό. Πρώτα, στην Υπουργό Εξωτερικών της Ισπανίας. Θα ήθελα να ρωτήσω τι αποκομίσατε κατά τη διάρκεια της χτεσινής σας συνάντησης και των χτεσινών σας επαφών στην Τουρκία, σε ό,τι αφορά τις προκλήσεις της στην ανατολική Μεσόγειο. Αντιλαμβάνεται την ανάγκη σεβασμού του διεθνούς Δικαίου και τις συνέπειες από τη  μη τήρησή του;

Επίσης, αν μου επιτρέπεται, κι ένα δεύτερο σκέλος: πώς σχολιάζετε την αντίδραση του Τούρκου ομολόγου σας στην αναφορά ότι η Αγία Σοφία είναι κοινός οίκος πολιτισμού και θρησκειών;

Και τώρα για τον κ. Δένδια, θα ήθελα να σχολιάσει τη σημερινή ανακοίνωση της Τουρκίας περί παγώματος των ερευνητικών επιχειρήσεων. Ευχαριστώ.

[…]

Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Σας ευχαριστώ για την ερώτηση, θέλω να σας είμαι ειλικρινής. Η τοποθέτηση του εκπροσώπου της τουρκικής Προεδρίας, για μας, είναι μια θετική εξέλιξη. Η ελληνική Κυβέρνηση έλεγε, και συνεχίζει να λέει, διαμηνύει πάντοτε, ότι η απαραίτητη προϋπόθεση για το διάλογο -ελέχθη πριν και από την Ισπανίδα συνάδελφό μου αν το παρατηρήσατε- είναι η έμπρακτη αποκλιμάκωση από την πλευρά της Τουρκίας. Δεν μπορούμε να συζητάμε όταν η μια πλευρά προβαίνει σε ενέργειες που είναι αντίθετες με το Διεθνές Δίκαιο και με το Δίκαιο της Θάλασσας. Κατά συνέπεια, εμείς το θεωρούμε εξαιρετικά σημαντικό, όταν η γενική, η παγκόσμια, αυτή θέση γίνεται αντιληπτή και από την τουρκική πλευρά. θεωρούμε ότι αυτό είναι το συμφέρον και της Τουρκίας και της τουρκικής κοινωνίας. Επειδή, όμως, η  λέξη «διάλογος» είναι βεβαρημένη, με ό,τι  ο καθένας θέλει να προσθέσει σ’ αυτήν, θέλω να σας είμαι και σ’ αυτό απολύτως σαφής. Εμείς, θεωρούμε ότι η διαφορά μας με την Τουρκία αφορά  το ζήτημα της υφαλοκρηπίδας στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο και των υπερκείμενων θαλασσίων ζωνών.

Αυτή είναι η διαφορά, την οποία έχουμε με τη γείτονα Τουρκία.

Σας ευχαριστώ πολύ.