Συνέντευξη Τύπου Υπουργού Εξωτερικών, Ν. Κοτζιά, στη δεύτερη Διάσκεψη της Ρόδου για την Ασφάλεια και Σταθερότητα (Ρόδος, 23.05.2017)

Ν.ΚΟΤΖΙΑΣ: Πραγματοποιήθηκε με επιτυχία στη Ρόδο η 2η Διάσκεψη Ασφάλειας και Σταθερότητας για την Ανατολική Μεσόγειο.

Πέρυσι, είχαν συμμετάσχει συνολικά 11 κράτη και αντιπροσωπείες, φέτος είχαμε 20 αντιπροσωπείες, 10 κράτη από τον αραβικό κόσμο, τον Αραβικό Σύνδεσμο και το Συμβούλιο Συνεργασίας των κρατών του Κόλπου -δυο Διεθνείς Οργανώσεις του αραβικού κόσμου- καθώς και την Ινδονησία ως παρατηρητή. Επίσης, είχαμε συμμετοχές από 7 κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ευρώπης γενικότερα.

Η Συνδιάσκεψη της Ρόδου είναι άλλη μια πρωτοβουλία που έχουμε προωθήσει ως Υπουργείο Εξωτερικών και αποτελεί μια από τις 14 νέες διεθνείς θεσμικές δράσεις που έχουμε συγκροτήσει. Είναι μια από τις τρεις πρωτοβουλίες που υπερβαίνουν το χώρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των υφιστάμενων τριμερών σχημάτων συνεργασίας.

Πρόσφατα κάναμε στην Αθήνα το Forum των Αρχαίων Πολιτισμών με συμμετοχή 9 κρατών: από την Κίνα μέχρι τη Βολιβία και το Περού. Στη συνάντηση που πραγματοποιήθηκε, είχαμε διμερείς επαφές με μια σειρά από κράτη -ιδίως με την Αίγυπτο και με τη Βουλγαρία- και αποφασίσαμε μαζί με τη Βουλγαρία να προωθήσουμε δυο νέα τριμερή σχήματα συνεργασίας: το ένα περιλαμβάνει Ελλάδα – Βουλγαρία – Αρμενία και το άλλο αποτελείται από Ελλάδα – Βουλγαρία – Γεωργία.

Επίσης, συμφωνήσαμε να προωθήσουμε μια ιδέα που είχα εδώ και αρκετό καιρό, για τη συνεργασία των τεσσάρων βαλκανικών κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τις τέσσερις χώρες του Βίσεγκραντ. Δηλαδή να έχουμε τακτικές επαφές για το μέλλον της Ευρώπης μεταξύ των χωρών του Βίσεγκραντ και των κρατών των Βαλκανίων.

Βέβαια, κύριο θέμα της Διάσκεψής μας ήταν η ασφάλεια και η σταθερότητα στην Ανατολική Μεσόγειο. Την ασφάλεια δεν την εννοούμε μόνο ή κυρίως με τη σκληρή της έννοια. Εννοούμε την ασφάλεια με όλες τις μορφές, η οποία συμπεριλαμβάνει την ασφάλεια των θαλασσών, την ασφάλεια του περιβάλλοντος, των μεταφορών, καθώς και τη συγκρότηση καινούργιων δικτύων συνεργασίας.

Γενικά, η Ρόδος, όπως και άλλες πρωτοβουλίες που έχουμε πάρει στη διεθνή πολιτική, έχει ως περιεχόμενο μια θετική ατζέντα. Πώς δηλαδή θα αναπτύξουμε τη συνεργασία και τα δίκτυα μεταξύ αυτών των 20 κρατών και των οργανώσεων που λαμβάνουν μέρος.

Συμφωνήσαμε στην 3η Διάσκεψη της Ρόδου, η οποία θα γίνει στα τέλη του Ιουνίου του 2018, να έχουμε ως κύριο θέμα συζήτησης τη δημιουργία ενός πλαισίου και μιας δομής ασφάλειας στην Ανατολική Μεσόγειο, αντίστοιχη με τη ΔΑΣΕ και τον ΟΑΣΕ που έχουμε στην Ευρώπη.

Έτσι ώστε να αξιοποιήσουμε τη δική μας αυθεντική εμπειρία και να προωθήσουμε αυτή τη συνεργασία.

Σε αυτή τη Διάσκεψη  μας ενδιέφεραν πάρα πολύ τα ζητήματα που ονομάζουμε «ήπιας ισχύος» και «ήπιας ασφάλειας», έξυπνης ασφάλειας και έξυπνης ισχύος. Συμπεριλάβαμε δυο στοιχεία: το ένα είναι η προετοιμασία του ΟΑΣΕ της Ανατολικής Μεσογείου και το δεύτερο ήταν η προώθηση συγκεκριμένων συνεργασιών.

Στις συγκεκριμένες συνεργασίες έχουμε λάβει σειρά αποφάσεων που είναι:

Πρώτον, να δημιουργήσουμε μια ομάδα από έμπειρους διπλωμάτες, η οποία θα καθοδηγεί τη δουλειά μας στο ενδιάμεσο χρονικό διάστημα μέχρι το καλοκαίρι του 2018.

Δεύτερον, να συστήσουμε μια κατευθυντήρια ομάδα από νέους διπλωμάτες που θα τρέχει τα διαφορετικά σχέδια που έχουμε συμφωνήσει να υλοποιήσουμε. Σε αυτά τα σχέδια συμπεριλαμβάνεται η συνεργασία Πανεπιστημίων και ερευνητικών κέντρων των κρατών μελών που συμμετέχουν σε αυτή την πρωτοβουλία. Είναι η συνεργασία στον οικονομικό τομέα, ιδιαίτερα στον τουρισμό, στις μεταφορές, αλλά και η στήριξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Ίσως, επίσης, να επιλέξουμε τις νέες τεχνολογίες και τη φαρμακοβιομηχανία. Είναι η συνεργασία στον πολιτισμό, πεδίο στο οποίο στηρίζουμε την πρωτοβουλία της Αιγύπτου, για λογαριασμό όλων μας, ως προς τη διοργάνωση ενός φεστιβάλ μεσογειακού κινηματογράφου με επικεφαλής μια επιτροπή αποτελούμενη από τα κράτη που θα συμμετέχουν σε αυτή την πρωτοβουλία.

Έχουμε συμφωνήσει, επίσης, να έχουμε μια συνεργασία για το θέμα της μετανάστευσης και να πραγματοποιηθεί ένα φόρουμ στο Λίβανο με αντικείμενο την μετανάστευση και τους πρόσφυγες.

Η Κύπρος ανέλαβε να διοργανώσει μια συνάντηση για τη γαλάζια οικονομία, δηλαδή τη θαλάσσια οικονομία και μια συνάντηση ανάμεσα σε νέους ανθρώπους. Συγχρόνως, υπάρχει και μια σειρά από άλλες πρωτοβουλίες.

Το πνεύμα μας - αυτό νομίζω ότι είναι το κύριο στοιχείο που θέλω να γίνει κατανοητό- είναι ότι αυτή η θεσμική υπόσταση που συγκροτούμε, δεν είναι άλλη μια συνάντηση ανάμεσα σε αραβικές και σε ευρωπαϊκές χώρες. Δεν είναι μια συνάντηση ανάμεσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση και τον Αραβικό Σύνδεσμο. Αντιθέτως, είναι μια ενιαία συγκρότηση αραβικών και ευρωπαϊκών κρατών. Και αυτή η συγκρότηση στηρίζεται στον μεγάλο παραδοσιακό χώρο της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, της Βόρειας Αφρικής και της Ανατολικής Μεσογείου, που εδώ και 4.500 χρόνια είχε πολιτιστικές και οικονομικές επαφές. Επαφές οι οποίες εάν ήταν δυνατές εκείνη την εποχή όταν υπήρχαν μεγάλα προβλήματα μεταφορών, πολιτισμού και οικονομίας σε σύγκριση με σήμερα, τότε στις μέρες μας επιβάλλεται να αναπτύξουμε και να συγκροτήσουμε αυτές τις νέες δομές, αυτά τα νέα δίκτυα μεταφορών, πολιτισμού, οικονομίας και καταπολέμησης της τρομοκρατίας.

Το ζήτημα της ασφάλειας, εφόσον επιδιώκουμε να σταθεροποιήσουμε την περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, θα θελήσουμε στο μέλλον να το επεκτείνουμε και προς το νότο και προς ανατολάς.

Κάναμε ένα σοβαρό βήμα. Συγκροτούμε άλλη μια διεθνή οργάνωση με πρωτοβουλία της Ελλάδος και βρίσκουμε μεγαλύτερη ανταπόκριση από οποιαδήποτε άλλη φορά. Αυτή η ανταπόκριση καταδεικνύει ότι το κύρος της χώρας μας και η αναγνώριση του ρόλου της, είναι μεγαλύτερη από ποτέ άλλοτε. Σας ευχαριστώ πολύ.

ΕΚΠΡΟΣΩΠΟΣ ΥΠΕΞ:  Να δώσουμε το λόγο στα τοπικά Μέσα που έχουν την τιμητική τους και αγκάλιασαν εξαρχής την πρωτοβουλία.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: (Ερώτηση εκτός μικροφώνου).

Ν. ΚΟΤΖΙΑΣ: Η Ρόδος έχει μια παράδοση σύνδεσης του Ευρωπαϊκού χώρου με τον Αραβικό. Σας θυμίζω ότι ακόμη υπάρχει το υπέροχο κτίριο στο οποίο το 1948 έγιναν οι διαπραγματεύσεις για τη συγκρότηση ενός κράτους του Ισραήλ και της Παλαιστίνης.

Η Ρόδος, επίσης,  είναι  ένας χώρος κι ένα σημείο στον ορίζοντα  όπου  συναντήθηκαν οι πλέον διαφορετικοί πολιτισμοί που συνυπάρχουν σ’ αυτή τη σύνθεση της  Συνδιάσκεψης. Η Ρόδος, γεωγραφικά, είναι το αστέρι που συνδέει όλες τις άλλες περιοχές και τα κράτη. Εύχομαι -και ελπίζω- του χρόνου και στο μέλλον να υπάρχει πιο πυκνή αεροπορική σύνδεση της Ρόδου με τα κράτη που συμμετέχουν, ώστε να είναι και πιο εύκολη η πρόσβαση  σ’ αυτή μας τη συνάντηση.

Όσον αφορά το προσφυγικό και το μεταναστευτικό, όπως ήδη σας είπα, αποφασίσαμε να πραγματοποιήσουμε ένα ειδικό Φόρουμ στο Λίβανο, το οποίο θα είναι μια από τις πολλές συναντήσεις προετοιμασίας της επόμενής μας Διάσκεψης το 2018.

Δηλαδή, η απόφασή μας είναι ανάμεσα στη μία και στην άλλη Συνδιάσκεψη, να πραγματοποιηθούν σειρά από προπαρασκευαστικές συναντήσεις, οι οποίες πραγματικά να διευκολύνουν το στόχο που έχουμε για το 2018. Ελπίζω να μπορέσουμε να σταθεροποιήσουμε, και να ωθήσουμε στο μέλλον, αυτή την πρωτοβουλία ειρήνης, σταθερότητας και ασφάλειας.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Κύριε Υπουργέ, πόσο εύκολο είναι τελικά δυο διαφορετικοί κόσμοι, ο αραβικός και ο ευρωπαϊκός, να συνυπάρξουν και να συζητήσουν; Τί προβλήματα έχετε συναντήσει σ’ αυτές τις πρωτοβουλίες σας;

Ν. ΚΟΤΖΙΑΣ: Η διαφορά αυτών των συναντήσεων είναι ότι δε συναντιούνται Ευρωπαίοι με Άραβες. Σε αυτήν εδώ τη συνάντηση συναντιόμαστε η γειτονιά της Ανατολικής Μεσογείου στην οποία συνυπήρχαμε και συνυπάρχουμε εδώ και χιλιάδες χρόνια.

Θέλω να σας πω ότι αρχικά -όταν την ξεκινήσαμε αυτή την πρωτοβουλία- ενείχε τη δυσκολία, είχε το ρίσκο ότι δεν γνώριζες σε ποιο βαθμό θα υπάρξει ανταπόκριση από τ’ άλλα κράτη. Φέτος έχουμε διπλάσια συμμετοχή από πέρυσι και μάλιστα παρά το γεγονός ότι οι περισσότεροι Υπουργοί Εξωτερικών του αραβικού κόσμου ήταν  την προηγούμενη μέρα στο Ριάντ, όπου πραγματοποιήθηκε προγραμματισμένη συνάντηση με τον Πρόεδρο της Αμερικής, τον κ. Τραμπ. Παρ’ όλα αυτά ήρθαν, και θα είδατε ότι ακόμη και σήμερα το πρωί, κατέφθασε ο εκπρόσωπος της Λιβύης ο οποίος έπρεπε να φύγει από το Ριάντ, να πάει πίσω στην Τρίπολη και να έρθει μέσω Αθηνών στη Ρόδο.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Κύριε Υπουργέ, γιατί θεωρείτε απαραίτητη αυτή την πρωτοβουλία για μια πρόταση, μια νέα δομή ασφαλείας στην περιοχή και πώς θα βλέπατε μελλοντικά τη συμμετοχή  σ’ αυτή τη νέα δομή ασφαλείας, χωρών-κλειδιών για τη σταθερότητα της περιοχής, όπως η Παλαιστίνη και το Ισραήλ;

Ν. ΚΟΤΖΙΑΣ: Ο λόγος που αυτή η συνάντηση αποκαλείται «Ανατολικής Μεσογείου», είναι ακριβώς ότι αυτές οι δυο χώρες δεν  είναι προσκαλεσμένες. Ο λόγος είναι ότι  θέλαμε να ξεκινήσουμε με μια θετική ατζέντα. Είναι γνωστό ότι όποτε συναντιούνται ευρωπαϊκά και αραβικά κράτη  για τη Μέση Ανατολή, καταλήγουμε να συζητάμε για τις συγκρούσεις στη Μέση Ανατολή, τον πόλεμο της Συρίας, του Ιράκ.

Με συναφές περιεχόμενο και σκοπό υπάρχουν  εκατοντάδες διεθνείς εκδηλώσεις. Εμείς θέλαμε επιτέλους ν’ αντιστρέψουμε  την ατζέντα και να συζητήσουμε για τα θετικά. Πώς μπορούμε ν’ αναπτύξουμε δίκτυα συνεργασίας στην έρευνα, στον πολιτισμό, στην εκπαίδευση, μεταξύ των Πανεπιστημίων μας. Πώς μπορούμε να δώσουμε ορισμένες υποτροφίες και να προωθήσουμε ενιαία προγράμματα έρευνας;

Πώς μπορούμε ν’ αναπτύξουμε τις μεταφορές; Σε αυτή την περιοχή είχε αναπτυχθεί ένα δίκτυο μεταφορών, πριν από 4.000 χρόνια, όταν για κάποιες περιόδους ήταν πιο  πυκνό από αυτό που υπάρχει σήμερα. Φιλοδοξούμε δηλαδή να αποκαταστήσουμε έναν γεωγραφικό, κοινωνικό, πολιτισμικό ιστορικό χώρο με μεγάλες παραδόσεις, ο οποίος μέσα από το διαχωρισμό «Αραβικός κόσμος - Ευρωπαϊκή Ένωση», έχει χάσει τη δυναμική του.

Πρέπει να ξαναδώσουμε  αυτή τη δυναμική. Και επιτρέψτε μου να πω και μια γενική σκέψη που έχω. Η Ελλάδα πέρασε δύσκολα οικονομικά χρόνια.  Τα χρόνια αυτά δεν έχουν να κάνουν -κατά τη γνώμη μου- ούτε μόνο με την Ευρωπαϊκή Ένωση, ούτε μόνο με την εσωτερική μας πολιτική.

Κατά τη γνώμη μου, έχουν να κάνουν με το περιβάλλον στο οποίο βρέθηκε η χώρα. Οι τρεις βόρειες γειτονικές μας χώρες, ήταν σε πολιτική αστάθεια. Ευτυχώς τώρα οδεύουν σε σταθερότητα. Η Βουλγαρία έχει  νέα κυβέρνηση, η Αλβανία θα έχει σ’ ένα μήνα εκλογές. Η βόρεια γείτονάς μας, τα Σκόπια, έκανε ήδη εκλογές.  Άρα, ελπίζουμε να υπάρξει μια σταθερότητα.

Έχουμε μια νευρική γείτονα χώρα η οποία πέρασε τη δοκιμασία ενός αντιδημοκρατικού πραξικοπήματος και έχουμε, ευρύτερα, τις συγκρούσεις  στην Ουκρανία και δίπλα μας, τους πολέμους της Συρίας και του Ιράκ, τις συγκρούσεις στην Υεμένη και στη Λιβύη. 

Είναι ολοφάνερο ότι αυτό το περιβάλλον δεν ωθεί στην κατεύθυνση περισσότερων συνεργασιών και ανάπτυξης της οικονομίας μας.  Άρα πρέπει δραστήρια να αλλάξουμε, όσο μπορούμε, την ατζέντα. Να βγάλουμε θετικά στοιχεία σύμπτυξης και συνεργειών, οικονομικών, κοινωνικών, πολιτιστικών, ώστε να φτιάξουμε ένα καλύτερο περιβάλλον για την οικονομία μας.

Δηλαδή, πέρα από τη θεματολογία της ειρήνης, της ασφάλειας και των σχέσεων με τα άλλα κράτη, υπάρχει κι ένα θέμα ενδιαφέροντος στενά ελληνικό: σε ποιο περιβάλλον αναπτύσσεται η ελληνική κοινωνία και οικονομία. Και πρέπει αυτό να το καλυτερεύσουμε.  Είμαστε πια σε θέση να βοηθήσουμε συνειδητά προς μια τέτοια κατεύθυνση.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Στο πλαίσιο της Διάσκεψης αυτής πραγματοποιήσατε κάποιες διμερείς επαφές. Θα θέλατε να μας δώσετε κάποια στοιχεία και πληροφορίες για τις διμερείς επαφές που είχατε;

Ν. ΚΟΤΖΙΑΣ: Ήταν μεγάλη η χαρά μας που είδαμε τη νέα ηγεσία του βουλγαρικού Υπουργείου Εξωτερικών και είναι μεγάλη μας χαρά ότι, μετά από τις Βρυξέλλες όπου η Υπουργός της Βουλγαρίας έκανε μια ανεπίσημη επίσκεψη, η πρώτη επίσημη επίσκεψή της συνδυάστηκε με τη Συνδιάσκεψη της Ρόδου.

Είχαμε πολύωρη συνάντηση με τη βουλγαρική αντιπροσωπεία, τους είπα τι έχουμε κάνει μέχρι σήμερα, πώς πρέπει να προχωρήσουμε τα όσα κάναμε με την προηγούμενη ηγεσία για τη σταθερότητα και την ανάπτυξη της περιοχής, ενώ επίσης τους διατύπωσα τις καινούργιες προτάσεις που προέκυψαν από τα ταξίδια που πραγματοποίησα τους τελευταίους μήνες, τα οποία ήταν το τριμερές σχήμα συνεργασίας με την Αρμενία, το τριμερές σχήμα συνεργασίας με τη Γεωργία και η συνάντηση με τις χώρες του Βίσεγκραντ. Νομίζω ότι η ανταπόκριση της βουλγαρικής ηγεσίας ήταν πάρα πολύ θετική και θα οδεύσουμε σε ακόμη μεγαλύτερη και πιο εντατική συνεργασία ανάμεσα στα δυο κράτη.

Επιτρέψτε μου να κάνω μια παρατήρηση ιστορικού χαρακτήρα. Συχνά στην Ευρώπη, μιλάνε για την καλή συνεργασία Γαλλίας – Γερμανίας, όπου, χάρις στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ξεπεράστηκαν 150, μερικοί λένε 200, χρόνια συγκρούσεων και εντάσεων ανάμεσα στα δυο αυτά κράτη.

Εγώ υπογραμμίζω ότι, αν υπάρχει ένα παράδειγμα αλλαγής του ρου της ιστορίας από συγκρούσεις σε βαθιά φιλία, είναι αυτό ανάμεσα στην Ελλάδα και τη Βουλγαρία. Από τη βουλγαρική κατοχή στη διάρκεια του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου, μέχρι το γεγονός ότι κάποτε για να γίνεις αυτοκράτορας του Βυζαντίου έπρεπε να λέγεσαι «Βουλγαροκτόνος», δηλαδή αυτός που σκοτώνει Βούλγαρους.

Από όλα αυτά δεν υπάρχει πια τίποτε στις σχέσεις μας και γι' αυτό πιστεύω ότι η Ελλάδα και η Βουλγαρία είναι ένα παράδειγμα πολύ καλύτερο και με πολύ μεγαλύτερο ιστορικό βάθος, διάρκειας 1.500 ετών, σε σύγκριση με τη Γαλλία και τη Γερμανία.

Επίσης, ήταν πάρα πολύ σημαντική η διμερής συνάντηση που είχαμε με την Αίγυπτο  - και την οποία θα συνεχίσω μετά τη συνέντευξη - με την οποία έχουμε ανεπτυγμένες οικονομικές σχέσεις. Για πρώτη φορά είχαμε συναντήσεις με το Ομάν, το οποίο θέλει την εντατικοποίηση των επαφών μας. Είχαμε ακόμη μια ευρύτερη συνάντηση με την Ινδονησία, η οποία ζήτησε να έχει, στο μέλλον, μια πιο αναβαθμισμένη παρουσία σε αυτή τη Διάσκεψη.

Σας θυμίζω ότι η Ινδονησία είναι η μεγαλύτερη μουσουλμανική χώρα του κόσμου με 280 εκατομμύρια πληθυσμό και αποτελεί μια αναδυόμενη «τίγρη». Είναι από τις χώρες -όπως και το Βιετνάμ, όπου ήμουν πρόσφατα- στις οποίες πρέπει να δώσουμε μεγάλη προσοχή για τους ειδικούς οικονομικούς μας σκοπούς.

Κάναμε επίσης συνάντηση με το Κατάρ, το Κουβέιτ και τη Σαουδική Αραβία. Πρέπει να σας πω ότι αυτό που ενδιαφέρει πάρα πολύ είναι η καλή προετοιμασία για τη συμμετοχή τους στην επόμενη διεθνή Διάσκεψη που θα κάνουμε με ελληνική πρωτοβουλία, στις 1-2 Νοεμβρίου του τρέχοντος έτους, η οποία θα αφορά - και είναι η 2η τέτοια συνάντηση - στην προστασία των πολιτιστικών και θρησκευτικών κοινοτήτων στη Μέση Ανατολή.

Διότι όπως είναι γνωστό, με τους πολέμους στη Συρία και στο Ιράκ χάνονται σπουδαίες θρησκευτικές και πολιτισμικές κοινότητες και ιδιαίτερα οι χριστιανικοί πληθυσμοί των περιοχών, τους οποίους πρέπει να προστατέψουμε και να τους δώσουμε ένα μέλλον στην περιοχή.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Πριν από λίγους μήνες ο προβληματισμός μου ήταν εάν τελικά θα καταφέρετε να ξεφύγετε από τις σταθερές υποσχέσεις των πολιτικών και να εφαρμόσετε αυτό που θέλατε ευθύς εξ αρχής: Να υπάρχει δηλαδή αυτή η Διάσκεψη σταθερότητας και ασφάλειας για την Ανατολική Μεσόγειο. Μας αποδεικνύετε κάποιους μήνες, οκτώ μήνες μετά, ότι βάλατε το στόχο σας και τον πετύχατε. Ο επόμενος στόχος στο Υπουργείο Εξωτερικών ποιος είναι, δεδομένου ότι συνεργάζεστε με ένα πλαίσιο κρατών όπου ο αξιακός κώδικας της δημοκρατίας δεν είναι πάρα πολύ σαφής. Δηλαδή έχετε να διαπραγματευτείτε και αυτό το πολιτικό, πολύ ευαίσθητο θέμα της δημοκρατίας αυτών των κρατών. Ευχαριστώ.

Ν. ΚΟΤΖΙΑΣ: Είναι σωστό ότι στην εξωτερική πολιτική μας ενδιαφέρει πολύ η δημοκρατία, τα δημοκρατικά μας οράματα, οι αξίες που έχουμε  και οι αρχές μας, στις οποίες συμπεριλαμβάνονται και τα ανθρώπινα δικαιώματα. Και είναι γνωστό ότι αν μετρήσει κανείς πολλές από τις κοινωνίες που βρίσκονται νοτιότερα από την Ελλάδα, δεν θα διαπιστώσει ότι ανταποκρίνονται στα δικά μας πρότυπα.

Όμως έχω δυο πράγματα να σημειώσω σε αυτό. Πρώτον, αυτές οι κοινωνίες είναι ανοιχτές κοινωνίες, δηλαδή είναι κοινωνίες στις οποίες πραγματικά γίνονται μεγάλες αλλαγές. Την τελευταία φορά που ήμουν στα Εμιράτα μου έκανε εντύπωση που είδα γυναίκες ως πιλότους μαχητικών. Δηλαδή αυτό είναι δείγμα ανοιχτής κοινωνίας.

Και το δεύτερο που πρέπει να σημειώσω - το λέω με πίκρα και πειραχτικά ταυτόχρονα- είναι η ότι υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων πρέπει να διασφαλίζει πρώτα τις ανθρώπινες ζωές. Αν δεν υπάρχουν άνθρωποι είναι περιττό να μιλάμε για δικαιώματα.

Γιατί το λέω αυτό; Διότι ορισμένες χώρες της Δύσης έκαναν πολεμικές επεμβάσεις στη Συρία. Στη Συρία χάθηκαν 500.000 άνθρωποι, 12 με 14 εκατομμύρια έχουν ξεριζωθεί, δεν έχουν σπίτια, δεν μπορούν να διασφαλίσουν την τροφή για τις οικογένειές τους και μέλλον για τα παιδιά τους και αναρωτιέμαι κατά πόσο εμείς -όχι η Ελλάδα βέβαια, αλλά η Δύση- υπεράσπισε τα ανθρώπινα δικαιώματα μέσα από αυτή την καταστροφή.

Γι' αυτό εξακολουθώ να λέω ότι πρωταρχικός μας στόχος είναι η ανθρώπινη ζωή, ο σεβασμός της ανθρώπινης ζωής. Και για να υπάρξει ανθρώπινη ζωή και σεβασμός, έχει μεγάλη σημασία η σταθερότητα και η ασφάλεια στην περιοχή.

Θέλω να σας πω ότι, αν κάποιος προσπαθήσει -δεν θα του επιτρέψουμε- να αποσταθεροποιήσει την Αίγυπτο και από πίσω το Σουδάν που είναι σε εμφύλιο πόλεμο και πιο κάτω τη Σομαλία και τα λοιπά, θα προκαλέσει μια κινητικότητα 150 με 200 εκατομμυρίων ανθρώπων. Και δεν θα δούμε την προσφυγιά που είδαμε από τη Συρία ή από άλλες μουσουλμανικές χώρες, θα έχουμε να αντιμετωπίσουμε μετακινήσεις δεκάδων εκατομμυρίων.

Εγώ συστήνω σε όλους τους εταίρους μας στη Δύση ότι καλό είναι να μην το δοκιμάσουν. Καλό είναι να συμβάλουμε στη σταθερότητα και την ασφάλεια, στην καλή συνεργασία και κάθε δημοκρατική πτυχή να έχει την υποστήριξή μας. Αλλά όχι το αντίστροφο. Όχι να καταστρέφουμε ανθρώπινες ζωές στο όνομα της δημοκρατίας. Διότι 500.00 άνθρωποι που χάθηκαν στον εμφύλιο και στις επεμβάσεις στη Συρία δεν απολαμβάνουν κανενός είδους δικαιώματος πλέον.

Θέλω να σας πω επ’ ευκαιρίας και κάτι άλλο: η σκέψη μας για ανάπτυξη της συνεργασίας στην Ανατολική Μεσόγειο συνδέεται με μια αρχή. Δεν πρέπει στο μέλλον να επιτρέψουμε εξωγενείς παράγοντες να επεμβαίνουν στην περιοχή μας και να την κάνουν δοκιμαστήριο ιδεών και πολέμων.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Ήθελα να μας πείτε δυο λόγια γι' αυτούς που βοήθησαν στην οργάνωση της Διάσκεψης.

Ν. ΚΟΤΖΙΑΣ: Σας ευχαριστώ πάρα πολύ. Πρώτα απ’ όλα θέλω να ευχαριστήσω το ίδιο το Υπουργείο Εξωτερικών και τους μαχητές αυτής της δουλειάς.

Δεύτερο θέλω να ευχαριστήσω την Περιφέρεια της Ρόδου και τον Περιφερειάρχη της Ρόδου που μάλιστα μας φιλοξένησε χθες στο πάρα πολύ όμορφο κάστρο της Ρόδου.

Θέλω να ευχαριστήσω τα ταχυδρομεία ΕΛΤΑ που μας τίμησαν με ένα ειδικό γραμματόσημο. Θέλω να τους ευχαριστήσω γιατί με αυτά τα γραμματόσημα μεταφέρεται το μήνυμα του πνεύματος της Ρόδου -όπως το ονομάζουν οι Άραβες φίλοι μου και συνάδελφοι- σε όλο τον κόσμο, όπου πάει η ελληνική αλληλογραφία. Αυτή είναι η δεύτερη συνεργασία μας με τα ΕΛΤΑ, διότι υπήρξε εκτύπωση και παραγωγή ειδικών γραμματοσήμων με αφορμή το παγκόσμιο φόρουμ των αρχαίων πολιτισμών που συνδιοργάνωσε η Ελλάδα μαζί με τη Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας.

Θέλω να ευχαριστήσω ειδικά τη Γενική Γραμματεία Ενημέρωσης και την ΕΡΤ που μετέφεραν το μήνυμά μας σε όλες τις γωνιές της Ελλάδας. Και βέβαια να ευχαριστήσω και το ξενοδοχείο RODOS PALACE που μας φιλοξένησε και μάλιστα με τρόπο που ικανοποίησε την απαιτητική μας Διεύθυνση Εθιμοτυπίας, την οποία θέλω να ευχαριστήσω ειδικά. Να ευχαριστήσω την κυρία Μπαλτά την Πρέσβη μας και την κυρία Βαγενά που κάνανε πάρα πολύ δουλειά όσον αφορά την Εθιμοτυπία.

Να ευχαριστήσω τους διπλωμάτες και τους εμπειρογνώμονές μας που προετοίμασαν τα κείμενα και τα ντοκουμέντα αυτής της Διάσκεψης. Για άλλη μια φορά αποδεικνύεται ότι για να υλοποιηθούν οι καλές ιδέες, θέλει αυθεντικούς και καλούς ανθρώπους.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Κύριε Υπουργέ, θα ξαναπάρω το λόγο, επιτρέψτε μου, απλά χθες το βράδυ είχαμε μια τρομοκρατική επίθεση στο Μάντσεστερ. Θα ήθελα το σχόλιό σας.

Ν. ΚΟΤΖΙΑΣ: Σήμερα το πρωί έκανα μια δήλωση στους δημοσιογράφους που είχαν την καλοσύνη να με περιμένουν στην είσοδο αυτής της αίθουσας. Μπήκα, έκανα μια δήλωση στη συνάντηση και κρατήσαμε ενός λεπτού σιγή. Και το ενός λεπτού σιγή δεν είναι μόνο γιατί έχουμε να κάνουμε με θύματα τρομοκρατικής επίθεσης, αλλά γιατί έχουμε να κάνουμε με νέα παιδιά.

Και ξέρετε εγώ αναλογίζομαι -επειδή είμαι και ο ίδιος γονιός- ότι δεν υπάρχει πιο τρομακτικό θέμα, πιο τρομακτικό ζήτημα για ένα γονιό από το να χάνει το παιδί του. Διότι η απώλεια της νέας γενιάς είναι παράλογη, είναι έξω από τη λογική σειρά των πραγμάτων και αφύσικη. Είναι έξω από τη σειρά της φύσης.

Εμείς πρέπει να φεύγουμε πρώτοι και μετά τα παιδιά μας. Οι τρομοκράτες δεν μετράνε τις ζωές, δεν μετράνε ούτε τις ζωές των νέων ανθρώπων. Με αυτή την έννοια το Μάντσεστερ μας συγκλόνισε. Με συγκλόνισε και εμένα προσωπικά και θεωρώ ότι η τρομοκρατία, η οποία χρησιμοποιείται για να αφαιρέσει ζωές όταν κάποιοι τάχα θεοσεβούμενοι παριστάνουν το χέρι του Θεού, είναι ό,τι πιο τρομακτικό και φρικτό υπάρχει στη ζωή των ανθρώπων.

Πιστεύω ότι κανένας άνθρωπος δεν δικαιούται να αφαιρέσει τη ζωή άλλου ανθρώπου. Ουδείς άνθρωπος μπορεί να αποφασίζει για τις ζωές άλλων ανθρώπων. Με αυτή την έννοια, το Υπουργείο μας πάντα συμπαραστέκεται και κάνει ό,τι μπορεί για να δείξει την αλληλεγγύη του στις χώρες, στους λαούς, στις οικογένειες αυτών που έχουν τέτοιου είδους απώλειες.

Δεν μπορώ παρά να εκφράσω ξανά τη λύπη μου, τη λύπη μας, την οδύνη όλων μας για τέτοιου είδους άθλια γεγονότα.

Σας ευχαριστώ πολύ.