Ε. ΚΟΖΑΚΟΥ-ΜΑΡΚΟΥΛΛΗ: Θα ήθελα να καλωσορίσω πολύ θερμά στο Υπουργείο Εξωτερικών τον ομόλογό μου, τον Υπουργό Εξωτερικών της Ελλάδας, τον κύριο Δήμα, ένα πολύ θερμό καλωσόρισμα με όλες τις ευχές μας για πολλή δύναμη, πολλή αντοχή και κάθε επιτυχία στο πολύ δύσκολο έργο του ιδίου αλλά και της Κυβέρνησης της Ελλάδας. Είχαμε την ευκαιρία στη σύντομη αυτή συνάντηση η οποία θα συνεχιστεί κατά τη διάρκεια γεύματος εργασίας να ανταλλάξουμε κάποιες απόψεις για τα κύρια θέματα που μας απασχολούν, γιατί πιστεύω ότι αυτή η επίσκεψη είναι και πάρα πολύ επίκαιρη, βέβαια είναι και η πρώτη επίσκεψη του Υπουργού Εξωτερικών της Ελλάδας όπως είθισται, και με όλους τους συμβολισμούς που αυτή η επίσκεψη έχει, αλλά είναι επίκαιρη γιατί έχουμε να αντιμετωπίσουμε πάρα πολλές προκλήσεις και πάρα πολλά σοβαρά θέματα αυτή τη συγκεκριμένη περίοδο μέχρι το τέλος του χρόνου.
Συζητήσαμε το Κυπριακό, συζητήσαμε το θέμα της ενταξιακής διαδικασίας της Τουρκίας και είδαμε επίσης και το θέμα των απειλών της Τουρκίας αναφορικά με τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κυπριακής Δημοκρατίας στην αποκλειστική οικονομική της ζώνη. Όπως είπα αυτά τα θέματα θα τα δούμε και στη συνέχεια, κατά τη διάρκεια του γεύματος εργασίας, όπου θα δούμε και κάποια άλλα θέματα, όπως είναι το θέμα της Προεδρίας της Κυπριακής Δημοκρατίας του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου το δεύτερο εξάμηνο του 2012, όπως είναι τα θέματα του Μεσανατολικού και των εξελίξεων στη Βόρειο Αφρική και στις άλλες χώρες τις Μέσης Ανατολής, το θέμα της διεύρυνσης και ιδιαίτερα των Δυτικών Βαλκανίων. Αυτά τα θέματα θα τα δούμε στη συνέχεια αλλά πάντοτε μέσα στο πνεύμα της αγαστής συνεργασίας, της πολύ στενής συνεργασίας και του συντονισμού που είναι βασικά οι δύο λέξεις κλειδιά που αντιπροσωπεύουν τις σχέσεις μεταξύ Κύπρου και Ελλάδας.
Και πάλι σας καλωσορίζω και προσβλέπω σε μία πάρα πολύ στενή συνεργασία μεταξύ μας και μεταξύ των δύο Υπουργείων, για να αντιμετωπίσουμε όλες αυτές τις σημαντικές προκλήσεις.
Σ. ΔΗΜΑΣ: Σε ευχαριστώ πολύ, Ερατώ. Πράγματι θα συνεχίσουμε τις προσπάθειες τις οποίες όλοι οι προηγούμενοι προκάτοχοί μου έχουν κάνει για να έχουμε όσο το δυνατόν καλύτερα αποτελέσματα με στενή συνεργασία. Xαίρομαι διότι συμφωνούμε απόλυτα στον τρόπο με τον οποίο θα συντονιζόμαστε, θα συνεργαζόμαστε, γιατί σε αυτήν την κρίσιμη περίοδο πρέπει να έχουμε αποτελέσματα συνεχώς τα οποία να είναι θετικά. Σε ευχαριστώ πολύ επίσης για τις ευχές για δύναμη, γιατί πράγματι είναι τέτοιες οι περιστάσεις που χρειαζόμαστε δύναμη, χρειαζόμαστε αποφασιστικότητα, χρειαζόμαστε να καταβάλλουμε όλες μας τις δυνάμεις να εργαστούμε σκληρά για να ξεπεράσουμε την οικονομική κρίση. Αλλά η οικονομική κρίση δεν είναι το μόνο πρόβλημα το οποίο αντιμετωπίζουμε, έχουμε και τα άλλα πολύ σοβαρά προβλήματα για τα οποία συζητήσαμε και θα συνεχίσουμε τη συζήτηση στη συνέχεια.
Η περιοχή μας, η περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, αντιμετωπίζει μία περίοδο αστάθειας και βεβαίως οι χώρες μας παίζουν σταθεροποιητικό ρόλο και αυτό θέλουμε να κάνουν και οι άλλοι γείτονές μας, ιδίως η Τουρκία, η οποία θα μπορούσε – εφόσον αναθεωρήσει την πολιτική της, εφόσον αποφεύγει δηλώσεις, ενέργειες, οι οποίες προκαλούν ένταση – θα μπορούσε να συμβάλλει στην πρόοδο των συνομιλιών σε βήματα προόδου, πράγμα το οποίο θα διευκόλυνε και τη δική της πορεία, την ενταξιακή πορεία προς την Ευρώπη, την ευρωπαϊκή της προοπτική, αλλά και θα συνέβαλε ως παράγων σταθερότητας στην περιοχή.
Συζητήσαμε βέβαια και το θέμα της οικονομικής κρίσης και το πόσο αποφασισμένη είναι η Ελληνική Κυβέρνηση, η οποία έχει ευρύτατη λαϊκή και κοινοβουλευτική στήριξη να αντιμετωπίσει τα προβλήματα τα οποία έχουν δημιουργηθεί, πάντα με τη συνεργασία των εταίρων μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Συζητήσαμε ακόμη το θέμα της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης, το σεβασμό ο οποίος απαιτείται να επιδεικνύεται από όλες τις χώρες στο Δίκαιο της Θαλάσσης και στην ευρωπαϊκή πολιτική, η οποία - και αυτό χρειάζεται και από εκείνες τις χώρες οι οποίες είναι υποψήφιες για ένταξη - αποβλέπει στην ενεργειακή ασφάλεια και επάρκεια, στη διαφοροποίηση των πηγών ενέργειας, η οποία είναι πολύ σημαντική για την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Και πάλι ευχαριστώ πολύ για την υποδοχή, είναι πάντοτε για εμένα ευτυχία να βρίσκομαι στην Κύπρο.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Κύριε Υπουργέ, κύριε Δήμα, χθες το βράδυ είχατε εκτός προγράμματος μία συνάντηση με τον Ειδικό Σύμβουλο του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, τον κύριο Downer. Επειδή εδώ στην Κύπρο είναι ένα αμφιλεγόμενο πρόσωπο, πολιτικά κόμματα - θα το γνωρίζετε - τον κατηγορούν ότι δεν είναι αντικειμενικός, ότι δεν στηρίζεται πάνω στις καταστατικές αρχές των Ηνωμένων Εθνών, θα ήθελα να σας ρωτήσω τι εντύπωση αποκομίσατε εσείς και επίσης, αν στις συνομιλίες σας με τον Πρόεδρο Χριστόφια και την κυρία Υπουργό, σας έχει προβληματίσει τί θα κάνετε οι δύο κυβερνήσεις εάν τον Ιανουάριο στη νέα τριμερή βρεθούμε μπροστά στο δίλημμα Ελλάδα και Κύπρος να τεθεί από τον ΟΗΕ ένα σχέδιο λύσης του Κυπριακού. Ευχαριστώ πολύ.
Σ. ΔΗΜΑΣ: Κατ' αρχάς χθες είχα, μαζί με τους συνεργάτες μου, επαφές με όλα τα πολιτικά κόμματα κι έτσι είχα την ευκαιρία να ενημερωθώ για τις θέσεις, τις απόψεις, για τα κύρια προβλήματα τα οποία αντιμετωπίζει η Κύπρος αλλά και ο ελληνισμός ευρύτερα και μετά βέβαια συνάντησα και τον κύριο Downer, ο οποίος τουλάχιστον προς εμάς παρεδέχθη ότι δεν υπάρχει πρόοδος στο θέμα των συνομιλιών και μας εξέθεσε τον προβληματισμό του. Από εκεί και πέρα, ελπίζω σε αυτό που είπα και προηγουμένως, ότι η Τουρκία θα αναθεωρήσει τις θέσεις της και θα συμβάλλει ώστε να γίνουν βήματα προόδου, για να επιτύχουμε την επανένωση της Νήσου σύμφωνα με αυτά τα οποία έχουν συμφωνηθεί, επί της βάσης που έχουν συμφωνηθεί, γιατί έχουν σημειωθεί εν τω μεταξύ υπαναχωρήσεις εκ μέρους της τουρκοκυπριακής πλευράς.
Ε. ΚΟΖΑΚΟΥ-ΜΑΡΚΟΥΛΛΗ: Ναι, απλώς να αναφερθώ σε αυτό που είπατε, κύριε Βικέτο σχετικά με πιθανότητα τα Ηνωμένα Έθνη να υποβάλλουν σχέδιο λύσης. Νομίζω ότι οι δηλώσεις του κυρίου Downer χθες, μετά από τη συνάντηση με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας ήταν ξεκάθαρες, ίσως για πρώτη φορά τόσο ξεκάθαρες, ότι δεν υπάρχει καμία περίπτωση και το τόνισε, καμία περίπτωση, επιδιαιτησίας ή όποιου άλλου είδους διαμεσολάβησης εκ μέρους των Ηνωμένων Εθνών. Εκείνο το οποίο θα επιχειρηθεί από τα Ηνωμένα Έθνη είναι η υποβοήθηση της διαδικασίας
ούτως ώστε, αν υπάρχει περίπτωση, να γεφυρωθούν οι διαφορές μεταξύ των δύο πλευρών. Άρα δεν υπάρχει τέτοιο ενδεχόμενο υποβολής οποιουδήποτε
σχεδίου εκ μέρους των Ηνωμένων Εθνών. Παρακαλώ.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Η ερώτηση απευθύνεται και στους δύο. Επειδή γίνεται λόγος για την αστάθεια στην περιοχή και επειδή φαίνεται εκ των πραγμάτων ότι η Τουρκία προβάλλει και κλιμακώνει έναν αποσταθεροποιητικό ρόλο σε ολόκληρη την περιοχή, διερωτώμαι αν στις επαφές σας διακρίνετε οποιαδήποτε βούληση εκ μέρους των Ευρωπαίων εταίρων ή των πραγματικών εταίρων, να θέσουν κάποιους περιορισμούς σε αυτού του είδους τις δραστηριότητες από πλευράς της Τουρκίας.
Ε. ΚΟΖΑΚΟΥ-ΜΑΡΚΟΥΛΛΗ: Από τις δικές μου τις επαφές και μέσα στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής Ένωσης αλλά και άλλες επαφές που είχα κατά τη διάρκεια της Γενικής Συνέλευσης, μπορώ να πω ότι αρκετοί από τους εταίρους μας αλλά και άλλες τρίτες χώρες, αισθάνονται κάποια σοβαρή ανησυχία αναφορικά με τις, θα έλεγα, κάπως ανεξέλεγκτες δράσεις της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο και δεν εννοώ μόνο τη διακοπή των σχέσεων με το Ισραήλ, με ό,τι αυτό σημαίνει για κάποιες χώρες, αλλά και οι ενέργειες αυτές όσον αφορά τις απειλές εναντίον της Κυπριακής
Δημοκρατίας και των κυριαρχικών της δικαιωμάτων. Αυτά είναι θέματα τα οποία προβληματίζουν πάρα πολλές χώρες και βεβαίως στις επαφές μας εμείς προσπαθούμε πάντοτε να αναδείξουμε αυτούς τους προβληματισμούς και αυτές τις ανησυχίες, γιατί εάν η Τουρκία δεν πάρει τα σωστά μηνύματα και αυτή είναι η ευκαιρία να τα πάρει τώρα που θα έχουμε και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, αλλά και στις διμερείς επαφές μεταξύ των διαφόρων χωρών με την Τουρκία, η Τουρκία πρέπει να πάρει τα σωστά μηνύματα, ότι αυτές οι συμπεριφορές δεν μπορούν να γίνουν ανεκτές. Είναι αυτό το οποίο προσπαθούμε να πετύχουμε μέσα από όλες αυτές τις συναντήσεις που έχουμε, τις επισκέψεις που πραγματοποιούμε, ούτως ώστε να δοθούν τα σωστά μηνύματα προς την Τουρκία.
Σ. ΔΗΜΑΣ: Εγώ θα ήθελα να προσθέσω ότι το κύμα της δημοκρατίας στις Αραβικές χώρες θα συμβάλλει όχι μόνο στο να ζουν οι λαοί των φίλων αυτών χωρών σε καθεστώς ελευθερίας και δημοκρατίας αλλά και στη βελτίωση της ποιότητας της ζωής τους. Προκαλεί μία παροδική αστάθεια αλλά πιστεύω ότι πολύ σύντομα αυτό θα ξεπεραστεί, αλλά βεβαίως χρειάζονται και προσπάθειες και των άλλων χωρών, της περιοχής της Ανατολικής Μεσογείου, ιδιαίτερα της Τουρκίας, όπως είπα προηγουμένως η οποία θα πρέπει να ακολουθήσει την οδό της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της συμμόρφωσης προς τα κελεύσματα, τις αρχές, τις αξίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αυτό συμφέρει και την ίδια την Τουρκία, συμφέρει και όλους μας, γιατί ο Ελληνισμός της Κύπρου και της Ελλάδας θέλει να έχει καλές σχέσεις με την Τουρκία, να βελτιωθούν οι σχέσεις, αλλά μέσα σε μία σχέση η οποία να έχει ως στόχο το κοινό καλό.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Το ενδεχόμενο μετά την τριμερή της Νέας Υόρκης να βρεθούμε ενώπιον Διεθνούς Διασκέψεως, πώς θα χειριστείτε μία τέτοια πρωτοβουλία του Γενικού Γραμματέα, που ήδη μας έχει προϊδεάσει;
Ε. ΚΟΖΑΚΟΥ-ΜΑΡΚΟΥΛΛΗ: Νομίζω και σε αυτό το θέμα, και ο Γενικός Γραμματέας αλλά και ο κύριος Downer πιστεύω είναι ξεκάθαροι, ίσως αναφέρει κάποια πράγματα και ο κύριος Υπουργός μετά από τις συνομιλίες του με τον κύριο Downer, αλλά όσον αφορά το θέμα της Διεθνούς Διάσκεψης, έχει πλέον ξεκαθαριστεί και είναι θέση και των Ηνωμένων Εθνών, ότι δεν προχωρούμε προς Διεθνή Διάσκεψη εάν δεν υπάρχει συμφωνία στα θέματα που αφορούν την εσωτερική πτυχή του Κυπριακού.
Άρα, από τη στιγμή που στα τέσσερα ουσιώδη κεφάλαια της διακυβέρνησης περιουσιακού, εδαφικού και της ιθαγένειας, δεν υπάρχει οποιαδήποτε μετακίνηση της άλλης πλευράς και δεν υπάρχουν σοβαρές συγκλίσεις ή δεν έχουμε συμφωνία σε αυτά τα θέματα, άρα δεν προχωρούμε και προς τη Διεθνή Διάσκεψη. Μακάρι μέχρι τον Ιανουάριο, και αυτό είναι ευχή όλων μας, μακάρι να υπάρχουν τέτοιες συγκλίσεις, οπότε μακάρι να μπορούμε να προχωρήσουμε και προς τη Διεθνή Διάσκεψη. Όμως, όπως έχουν τα πράγματα σήμερα και όπως διαφαίνεται τουλάχιστον από τις τοποθετήσεις της άλλης πλευράς, δε φαίνεται ότι προχωρούμε προς μία τέτοια κατεύθυνση.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Κύριε Υπουργέ, λόγω της κρίσιμης οικονομικής κατάστασης στην Ελλάδα, η οποία όλοι εύχονται να ξεπεραστεί, αλλά λόγω και των δυσκολιών και της κρίσιμης περιόδου που διέρχεται το Κυπριακό, δε θα ήταν ορθότερο η μεταβατική αυτή Κυβέρνηση να εξαντλήσει την τετραετία της προηγούμενης Κυβέρνησης, ώστε να αντιμετωπιστούν καλύτερα τα προβλήματα τόσο της οικονομικής κρίσης όσο και του Κυπριακού, που σίγουρα θα βρεθούμε οι δύο χώρες σε σοβαρά διλήμματα;
Σ. ΔΗΜΑΣ: Κοιτάξτε, η Κυβέρνηση η οποία σχηματίστηκε πριν από λίγες ημέρες, και όπως είπα και προηγουμένως, έχει και λαϊκή στήριξη αλλά κυρίως έχει ευρύτατη κοινοβουλευτική στήριξη, είναι μεταβατική και ειδικού σκοπού. Αυτό δε σημαίνει ότι έχει άλλοθι ή κάποια δικαιολογία να μην αντιμετωπίσει τα θέματα, ιδιαίτερα τα θέματα Εξωτερικής Πολιτικής με τον τρόπο με τον οποίο θα τα αντιμετώπιζε μία Κυβέρνηση η οποία μπορεί να μείνει στην εξουσία για ολόκληρη την τετραετία. Από εκεί και πέρα, εφόσον φέρει εις πέρας αυτό το έργο, το οποίο πιστεύω ότι θα το πραγματοποιήσει μέσα στο χρονικό διάστημα το οποίο έχει συμφωνηθεί, μετά, μία Κυβέρνηση με νωπή λαϊκή εντολή και με τη δύναμη την οποία θα πάρει από την εκλογική διαδικασία, θα μπορέσει να εφαρμόσει το πρόγραμμα, το πολυετές πρόγραμμα προσαρμογής, το οποίο θα καταρτίσει αυτή η Κυβέρνηση με τους Ευρωπαίους εταίρους μας.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Αν μου επιτρέπετε, κύριε Υπουργέ, αντιλαμβανόμαστε ότι έχετε ενημερωθεί τόσο από την Υπουργό, όσο και από τον Πρόεδρο, για την πορεία των ερευνών στην Κυπριακή ΑΟΖ μετά και τη χθεσινή επίσκεψη του Προέδρου στην πλατφόρμα. Θα ήθελα να ρωτήσω αν είστε ικανοποιημένος από όσα ακούσατε και αν και η Αθήνα σκοπεύει σύντομα να προχωρήσει στον καθορισμό της αποκλειστικής οικονομικής της ζώνης, όπως έπραξε και η Κύπρος.
Σ. ΔΗΜΑΣ: Είμαι ικανοποιημένος από αυτά τα οποία άκουσα και από την Ερατώ αλλά και από τον Πρόεδρο, ο οποίος χθες επισκέφθηκε την πλατφόρμα και φαίνεται ότι οι ποσότητες οι οποίες υπάρχουν εκεί θα δώσουν μία λύση στο ενεργειακό πρόβλημα της Κύπρου. Από εκεί και πέρα, υπάρχουν πολλά τα οποία μπορούν να γίνουν και ως προς τη διερεύνηση άλλων δυνατοτήτων και ως προς τα έργα τα οποία χρειάζονται. Η Κυπριακή Κυβέρνηση, με τα κατάλληλα όργανα, τους εμπειρογνώμονες, τους τεχνοκράτες, αλλά και με τη διερεύνηση όλων των νομικών, τεχνικών και περιβαλλοντικών παραμέτρων, αντιμετωπίζει τα όποια προβλήματα. Για όλα τα άλλα θέματα τα οποία είπατε, κυρίως για την οριοθέτηση ΑΟΖ εκ μέρους της Ελλάδας, η πολιτική της Ελληνικής Κυβέρνησης είναι να οριοθετήσει αποκλειστικές οικονομικές ζώνες με όλες τις γειτονικές χώρες.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Ο κύριος Ozersay, ο σύμβουλος του κυρίου Eroglu, δήλωσε ότι χθες βράδυ σε μία τηλεοπτική συζήτηση ότι ακόμη και τα Ηνωμένα Έθνη διαπιστώνουν ότι έχει επιτευχθεί πρόοδος στο Κυπριακό, επειδή από Κυπριακή πλευρά εσείς μόλις τώρα λέτε ότι διαπιστώσατε ότι δεν έχει επιτευχθεί πρόοδος για να προχωρήσουμε παρακάτω. Μήπως υπάρχει, εκ των πραγμάτων, θέμα αξιοπιστίας του Διεθνούς Οργανισμού;
Ε. ΚΟΖΑΚΟΥ-ΜΑΡΚΟΥΛΛΗ: Βεβαίως, ως προς τον κύριο Ozersay, είναι πολιτική της κοινότητάς του αλλά και πολιτική της Τουρκίας, να παρουσιάζει ότι υπάρχει πρόοδος. Πιστεύω ότι και ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών, αλλά και ο κύριος Downer έχει ξεκάθαρα πει ότι κατά τη διάρκεια των συναντήσεων, 30 και 31 του περασμένου Οκτωβρίου στη Νέα Υόρκη, δεν υπήρχε πρόοδος. Αυτό είναι κάτι το οποίο είναι ξεκάθαρο. Μακάρι να υπήρχε, αλλά δεν υπήρχε πρόοδος. Ουσιαστικά, η όποια πρόοδος έχει παρατηρηθεί, είναι η πρόοδος στα κεφάλαια της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οικονομίας και εσωτερικής ασφάλειας που είχε επιτευχθεί κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων των τριάμισι χρόνων στην Κύπρο.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Σε αυτά δηλαδή αναφέρεται.
Ε. ΚΟΖΑΚΟΥ-ΜΑΡΚΟΥΛΛΗ: Σε αυτά αναφέρεται, και πιστεύω ότι ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών, ιδιαίτερα κάποιες από τις δηλώσεις του Γενικού Γραμματέα, ότι υπάρχει μία σχετική πρόοδος, είναι για να διατηρηθεί ένα κλίμα ότι προχωρούμε σε αυτήν τη διαδικασία. Είναι μέσα σε αυτά τα πλαίσια που έχουν λεχθεί κάποια πράγματα, στην ουσία όμως δεν υπήρχε καμία πρόοδος επί της ουσίας στη Νέα Υόρκη. Αυτό είναι κάτι το οποίο όλοι το παραδέχονται.
Ευχαριστούμε πολύ.
22 Νοεμβρίου, 2011