ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Πρώτος μας καλεσμένος, ο Αναπληρωτής Υπουργός Εξωτερικών, αρμόδιος για Ευρωπαϊκές Υποθέσεις, ο κ. Γιώργος Κατρούγκαλος.
Καλή σας μέρα κ. Κατρούγκαλε.
Γ. ΚΑΤΡΟΥΓΚΑΛΟΣ: Καλή σας μέρα, σ’ εσάς και στους ακροατές σας.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Θα ήθελα ένα σχόλιό σας για το τραγικό περιστατικό στους Βουλιαράτες.
Γ. ΚΑΤΡΟΥΓΚΑΛΟΣ: Ξέρετε, το Υπουργείο Εξωτερικών από την πρώτη στιγμή προχώρησε στην ανακοίνωση που έθεσε το θέμα στην πραγματική του διάσταση. Για εμάς στο Υπουργείο Εξωτερικών, για την ελληνική κοινωνία, προτεραιότητα έχει η διαλεύκανση των φυσικών συνθηκών υπό τις οποίες έγινε το τραγικό αυτό γεγονός, η προστασία των δικαιωμάτων της ομογένειάς μας στη γειτονική χώρα και βέβαια να μην επιδεινωθούν οι σχέσεις των δυο χωρών.
Το τελευταίο όμως, όχι σε βλάβη των δύο προηγούμενων, απλώς με αποφυγή ρητορικών εκφράσεων που μπορούν να επιδεινώσουν τις σχέσεις αυτές και βέβαια, πάντα με τον όρο της αμοιβαιότητας. Αυτό ισχύει προφανώς και για τις δυο χώρες, για τους αξιωματούχους και των δυο χωρών.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Κι όχι βιαστικά συμπεράσματα, όπως η πρώτη δήλωση περί «εξτρεμιστή»..
Γ. ΚΑΤΡΟΥΓΚΑΛΟΣ: Θα πρέπει ν’ αποφεύγονται γενικά οι πρόωρες δηλώσεις γιατί δε μπορούμε να ζητάμε διαλεύκανση των γεγονότων κι από την άλλη μεριά να σπεύδουμε να καταλήγουμε σε συμπεράσματα. Ξέρετε, υπάρχει κινητοποίηση απ’ όλες τις πλευρές, έχει ζητηθεί δικαστική συνδρομή, οι αρχηγοί της Αστυνομίας και από τις δυο πλευρές επικοινωνούν, γίνεται κάθε τί που είναι ανθρωπίνως δυνατό για να μπορέσουμε πράγματι να διαλευκάνουμε το τί έγινε.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Θα ήθελα να σας πάω τώρα στην Ευρωαραβική Σύνοδο, για δεύτερη μέρα συνεχίζεται σήμερα, είναι μια σημαντική πρωτοβουλία αυτή, δεδομένης της κατάστασης και στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής. Θα ήθελα να μου πείτε αν όλες αυτές οι Σύνοδοι έχουν κάποιο αποτέλεσμα επί του πρακτέου. Δηλαδή αν είναι μόνο ευχολόγια ή μπορούμε μέσα από αυτές τις Συνόδους, να βρούμε διεξόδους συνεργασίας, αποτελεσματικής, προς όφελος των λαών της περιοχής.
Γ. ΚΑΤΡΟΥΓΚΑΛΟΣ: Είναι η τρίτη φορά που πραγματοποιείται η Σύνοδος αυτή και κάθε φορά η συμμετοχή είναι μεγαλύτερη. Πάνω από 800 σύνεδροι αυτή τη φορά, πάνω από 30 χώρες εκπροσωπήθηκαν σε ανώτατο επίπεδο Πρωθυπουργών ή αναπληρωτών Πρωθυπουργών, ή Υπουργών. Αυτό δείχνει κατ' αρχάς την επιτυχία της πολυμερούς αυτής πρωτοβουλίας.
Τώρα τί αποτελέσματα έχουν παρόμοιες πρωτοβουλίες: Σε δύο επίπεδα: Το πρώτο είναι η διαμόρφωση καλού κλίματος, που δεν πρέπει να υποτιμάται, ακριβώς γιατί αυτό που επιδιώκουμε ως χώρα είναι η ενίσχυση του ρόλου μας ως πυλώνα σταθερότητας, ως μεσολαβητή για την επίλυση συγκρούσεων ή την εκτόνωση έντασης στην περιοχή και μέσω αυτού του τρόπου, και της ανάδειξης των στόχων της οικονομικής μας διπλωματίας.
Ο δεύτερος και πιο συγκεκριμένος στόχος, είναι να δώσουμε τη δυνατότητα να γίνουν επαφές και μεταξύ των εκπροσώπων των επιχειρηματικών κοινοτήτων των χωρών που συμμετέχουν, ώστε να προωθούνται και οι συγκεκριμένες συνεργασίες. Επομένως και στα δύο αυτά επίπεδα, έχει αποδειχθεί ότι αυτή η Σύνοδος Κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και αραβικών χωρών, είναι ιδιαίτερα πετυχημένη.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Μιλήσατε για διαμόρφωση καλού κλίματος. Θα σας πάω στη συνταγματική αναθεώρηση κ. Υπουργέ, όπου απαιτείται μια ψύχραιμη στάση, αν κρατηθεί στα της συνταγματικής αναθεώρησης, γιατί προκάλεσε αντιδράσεις η επιστολή του Πρωθυπουργού στα κόμματα.
Γ. ΚΑΤΡΟΥΓΚΑΛΟΣ: Μα, ακούστε, εμείς από την αρχή, από το 2016, όταν ο Πρωθυπουργός στα Προπύλαια εξήγγειλε την εκκίνηση της σχετικής διαδικασίας, τί επιδιώκαμε: Επιδιώκαμε να έχουμε συναίνεση εκεί που μπορεί να επιτευχθεί, γιατί κακά τα ψέματα, υπάρχουν και ιδεολογικές διαφορές και το Σύνταγμα είναι και επίπεδο επιδίωξης συναίνεσης, αλλά είναι και επίπεδο σύγκρουσης εκεί που υπάρχουν πραγματικές πολιτικές διαφορές.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Δίνουν συναίνεση στην κυβέρνηση; Αυτό είναι η συνταγματική αναθεώρηση;
Γ. ΚΑΤΡΟΥΓΚΑΛΟΣ: Όχι, έλεγα για τον πολιτικό κόσμο. Το Σύνταγμα, ακριβώς επειδή είναι ο θεμελιώδης νόμος της πολιτείας, αποκρυσταλλώνει την εξέλιξη του πολιτεύματος εκεί που ορισμένα θέματα έχουν γίνει υπερώριμα.
Τέτοιο πράγμα είναι για παράδειγμα να σταματήσει αυτό το αίσχος της ασυλίας του πολιτικού προσωπικού, των Υπουργών, κατά τη γνώμη μας, οι διακριτοί ρόλοι Εκκλησίας και Κράτους, υπάρχουν όμως και θέματα που είναι εστιαζόμενα, που είναι στο κέντρο της πολιτικής σύγκρουσης, όπως είναι για μας, για παράδειγμα, η υπεράσπιση του κοινωνικού κράτους από την επίθεση του νεοφιλελευθερισμού.
Να προστατεύσουμε το νερό, να προστατεύσουμε την ενέργεια από ιδιωτικοποίηση αλλά και ν’ αποκρούσουμε αυτούς που θα ήθελαν για παράδειγμα να πάψει να υπάρχει αυτός ο ρόλος του κράτους, να παρεμβαίνει για να μειώνει τις μεγάλες κοινωνικές ανισότητες.
Για να ξεκινήσω όμως από την αρχική ερώτησή σας που ήταν για το κλίμα και για τη συναίνεση, ότι εμείς επιδιώξαμε από την αρχή να υπάρχει διάλογος ουσιαστικός. Γι’ αυτό προτείναμε και συγκροτήσαμε μια Επιτροπή Διαλόγου για το Σύνταγμα που πράγματι σε κοινωνικό επίπεδο, σ’ επίπεδο κοινωνίας, πραγματοποίησε μια σειρά από εκδηλώσεις.
Δυστυχώς τα κόμματα της αντιπολίτευσης, από το ’16 ήδη δεν ανταποκρίθηκαν σ’ αυτό το αίτημά μας να προχωρήσουμε σε διάλογο και να φανούν οι συναινέσεις, να φανούν και οι αντιθέσεις.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Δηλαδή δεν είναι ώριμο πολιτικά κ. Υπουργέ, χρονικά είναι ώριμο το θέμα της συνταγματικής αναθεώρησης, πολιτικά όμως όχι;
Γ. ΚΑΤΡΟΥΓΚΑΛΟΣ: Δε νομίζω ότι πολιτικά δεν είναι ώριμο. Οι πολιτικές δυνάμεις της αντιπολίτευσης δεν είναι ώριμες. Είναι ανώριμο να μην προσέρχονται να συζητήσουν το μέγιστο θέμα της αναθεώρησης του Συντάγματος. Και δε μπορεί να πει κανείς ότι πολιτικά δεν είναι ώριμο να λύσουμε για παράδειγμα, το θέμα της ασυλίας των Υπουργών.
Φαίνεται όσοι δε θέλουν να προχωρήσουν σε κάτι τέτοιο, να έχουν άλλα πράγματα στο μυαλό τους. Όποιος δε θέλει πράγματι να επιληφθεί της δυνατότητάς της η πολιτεία ν’ αναζητά ποινικές ευθύνες όπου υπάρχουν, νομίζω ότι δίνει την εντύπωση ότι προσπαθεί να συγκαλύψει παρόμοιες ευθύνες.
Και ξαναλέω, το να φυγομαχείς, το να μην πηγαίνεις στη Βουλή να συζητήσεις για την αναθεώρηση είναι πρωτοφανές στα ελληνικά πολιτικά χρονικά, γενικότερα θα έλεγα, και δείχνει μια έλλειψη διάθεσης της αντιπολίτευσης ν’ αντιπαρατεθεί στα ουσιώδη. Εμείς, δε μιλάμε μόνο για τις μεταρρυθμίσεις, έχουμε πραγματοποιήσει μεταρρυθμίσεις που οι άλλοι επί δεκαετίες δεν τις επιχειρούσαν.
Και δε μιλάω μόνο για θέματα που έχουν ιδεολογική φόρτιση, ας πούμε ότι σταματήσαμε την κυριαρχία της Σαρίας στη Θράκη, του μουσουλμανικού νόμου, εθελοντικά μόνο μπορεί κάποιος να υποβάλλει τον εαυτό του, αν είναι στη μουσουλμανική μειονότητα, στο μουσουλμανικό νόμο, μιλάω και για το Κτηματολόγιο, μιλάω για τους δασικούς χάρτες.
Τώρα λοιπόν που ήρθε η ώρα να μιλήσουμε και για τις πολιτικές μεταρρυθμίσεις, αυτές που δίνουν το χαρακτήρα στο πολίτευμά μας, δε μπορεί κάποιος να πει «δε συμμετέχω». Όποιος δε συμμετέχει, ουσιαστικά αρνείται να έχει θέση στο πολιτικό γίγνεσθαι.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Κύριε Υπουργέ, η κυβέρνηση παίρνει μια σειρά από μέτρα προς ανακούφιση των ομάδων που επλήγησαν περισσότερο την περίοδο της κρίσης, ωστόσο ουσιαστικά ακόμη παραμένουμε εκτός αγορών και η αβεβαιότητα στην Ιταλία, δημιουργεί ένα ανησυχητικό κλίμα.
Είναι σίγουρα η κατάλληλη στιγμή για μια οικονομική πολιτική που να στηρίζει τα κοινωνικά στρώματα περισσότερο; Υπάρχουν τα περιθώρια αυτά;
Γ. ΚΑΤΡΟΥΓΚΑΛΟΣ: Ακούστε, στις αγορές έχουμε βγει τρεις φορές και δε βγαίνουμε τώρα γιατί οι συνθήκες - για εξωγενείς παράγοντες, όχι για λόγους που αφορούν την ελληνική οικονομία - δεν είναι ιδανικές, λόγω της αναταραχής που υπήρχε στις διεθνείς κεφαλαιαγορές αρχικά από την υποτίμηση της τουρκικής λίρας, στη συνέχεια από την αναστάτωση στην Αργεντινή και τώρα με την αβεβαιότητα που υπάρχει με τον ιταλικό προϋπολογισμό.
Και αυτό ήταν εντελώς εντός των προβλέψεών μας. Και σας θυμίζω ότι γι’ αυτό το λόγο, είχαμε εξασφαλίσει αυτό το μαξιλάρι των 20 δισεκατομμυρίων που μας επιτρέπει και χωρίς καθόλου να βγούμε στις αγορές, να μπορούμε να εξυπηρετούμε τις δανειακές και τις άλλες ανάγκες της χώρας.
Επομένως, στις αγορές έχουμε βγει και θα ξαναβγούμε, όταν αυτό θα είναι ωφέλιμο για τη χώρα μας. Από κει και πέρα, δε μπορούμε να μην προσπαθούμε να συνεχίζουμε, όπως κάναμε σε όλη αυτή τη διάρκεια της διακυβέρνησής μας, να βοηθάμε και αυτούς που έχουν ανάγκη και την οικονομία να ενισχύσει το θετικό της βηματισμό.
Άρα, ούτε αντιαναπτυξιακά μέτρα ή υφεσιακά μέτρα, όπως είναι η περικοπή των συντάξεων δεν είμαστε διατεθειμένοι να πάρουμε, ενώ αντίθετα μέτρα, αυτά που και βοηθούν τους εργαζομένους, όπως είναι η επιδότηση ενοικίου, και αυτά βοηθούν γενικότερα την οικονομία, όπως είναι η ελάφρυνση των εισφορών και γενικά των φορολογικών βαρών, δεν είμαστε διατεθειμένοι να μην τα πάρουμε. Θα τα πάρουμε, στο πλαίσιο του δημοσιονομικού χώρου βέβαια που έχουμε.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Το 2019 είναι εκλογική χρονιά αλλά είναι και χρονιά ευρωεκλογών. Υπάρχει ένα κύμα λαϊκισμού και εθνικισμού στην Ευρώπη. Θεωρείτε ότι αυτό θ’ αποτυπωθεί και στη σύνθεση της επόμενης Ευρωβουλής;
Γ. ΚΑΤΡΟΥΓΚΑΛΟΣ: Είναι προφανές αυτό που λέτε. Πηγαίνουμε ίσως για πρώτη φορά ενόψει ευρωπαϊκών εκλογών, σε μια μετωπική σύγκρουση που συμπυκνώνει από τη μια μεριά αυτούς που θέλουν μια ανοιχτή Ευρώπη και την υπεράσπιση του κοινωνικού κράτους και από την άλλη μεριά, αυτούς που θέλουν την επιστροφή σ’ ένα κλειστό εθνικιστικό παρελθόν που ποτέ δεν υπήρχε, στην «Ευρώπη φρούριο», σε συνδυασμό με μια αντίληψη που θέλει να εγκαταλείψουμε το ευρωπαϊκό κοινωνικό μοντέλο και να πάμε σε νεοφιλελεύθερες λύσεις.
Αυτή η σύγκρουση δεν περιορίζεται μόνο στο ευρωπαϊκό επίπεδο, διαπερνά οριζόντια και τις πολιτικές τάξεις, τα πολιτικά συστήματα των κρατών μελών. Παντού θα έχουμε το ίδιο δίλημμα, δηλαδή μιας προοδευτικής διακυβέρνησης ή ενός περίεργου γάμου Ακροδεξιάς – Νεοφιλελευθερισμού. Και ακριβώς επειδή είναι κρίσιμο το δίλημμα για την κατεύθυνση που θα πάρει η Ευρώπη συνολικά, και στο επίπεδο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και στο εθνικό επίπεδο, μας αφορά όλους.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Κύριε Υπουργέ να σας ευχαριστήσουμε πολύ για το χρόνο που μας διαθέσατε. Καλό υπόλοιπο ημέρας να έχετε.
30 Οκτωβρίου, 2018