Συνέντευξη του Γενικού Γραμματέα Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων και Εξωστρέφειας του Υπουργείου Εξωτερικών, Ιωάννη Σμυρλή, στο Capital.gr και στο δημοσιογράφο Γιώργο Λαμπίρη (14.03.2022)

Συνολικά είκοσι επενδυτικά σχέδια ύψους 7,915 δισ. ευρώ έχουν τεθεί κατά τους τελευταίους μήνες προς αξιολόγηση από την Enterprise Greece, όπως αναφέρει σε συνέντευξή του στο Capital.gr, ο Γιάννης Σμυρλής, Γενικός Γραμματέας Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων και Εξωστρέφειας στο υπουργείο Εξωτερικών και Πρόεδρος της Enterprise Greece, γεγονός που καταδεικνύει το ενδιαφέρον για την υλοποίηση στρατηγικών επενδύσεων στην Ελλάδα.

Τα συγκεκριμένα επενδυτικά σχέδια σύμφωνα με τον κύριο Σμυρλή αφορούν στους τομείς της βιομηχανίας, της τεχνολογίας και καινοτομίας, των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, καθώς και του τουρισμού και των κτηματομεσιτικών.

Όπως αναφέρει ο κ. Σμυρλής δυναμική είναι επίσης η παρουσία της φαρμακοβιομηχανίας, καθώς και των εμπορικών και ψυχαγωγικών κέντρων.

"Η διεθνής επενδυτική κοινότητα έχει αρχίσει να δείχνει εμπιστοσύνη στην Ελλάδα. Κολοσσοί, όπως η Cisco, Microsoft, Amazon και η Pfizer έχουν επιλέξει τη χώρα μας για τις επενδύσεις τους", σημειώνει χαρακτηριστικά.

Σε ό,τι αφορά στις επιπτώσεις που δέχονται ελληνικές εξαγωγικές επιχειρήσεις ή επιχειρήσεις με δραστηριότητα στη Ρωσία και στην Ουκρανία, ο Γραμματέας Διεθνών Επενδυτικών Σχέσεων και Εξωστρέφειας αναφέρει ότι ο όγκος των εξαγωγών κινήθηκε σε σχετικά χαμηλά επίπεδα σε σχέση με το σύνολο των ελληνικών εξαγωγών για το 2021 σε αυτές τις δύο χώρες.

Ειδικότερα η Ρωσία κατατάχθηκε την περασμένη χρονιά στην 41η θέση των εξαγωγικών προορισμών της Ελλάδας με μερίδιο 0,52% και η Ουκρανία βρέθηκε στην 30η θέση με μερίδιο 0,85%. Επισημαίνει πάντως ότι η ελληνική κυβέρνηση προτίθεται να εξετάσει δυνατότητες στήριξης προς τις ελληνικές μικρομεσαίες επιχειρήσεις.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Κύριε Σμυρλή, ποιες χώρες και σε ποιες κατηγορίες ξένων επενδύσεων εμφανίζεται το μεγαλύτερο ενδιαφέρον αυτή τη στιγμή για τη χώρα μας; Ενέργεια, ακίνητα, τουρισμός;

Ι. ΣΜΥΡΛΗΣ: Η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη, από την πρώτη στιγμή της θητείας της, εφάρμοσε μία στοχευμένη φιλοεπενδυτική πολιτική. Προχώρησε στον ψηφιακό μετασχηματισμό της δημόσιας διοίκησης, ψηφιοποίησε και απλοποίησε χρονοβόρες γραφειοκρατικές διαδικασίες, εισήγαγε φορολογικά κίνητρα και ανέλαβε σημαντικές πρωτοβουλίες για την ανάδειξη της χώρας σε αξιόπιστο, ελκυστικό επενδυτικό προορισμό.

Το Υπουργείο Εξωτερικών έχει υπό την εποπτεία του το σύνολο των μονάδων που φέρουν την ευθύνη της εξωστρέφειας και της προσέλκυσης των επενδύσεων.

Από τον Ιούλιο 2019, παρατηρείται μία συστηματική ροή επενδύσεων, σχεδόν σε όλους τους κλάδους της ελληνικής οικονομίας, όπως ο τουρισμός και η αγορά ακινήτων, τα τρόφιμα και τα ποτά, η ενέργεια και η καθαρή τεχνολογία, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, η μεταποίηση.

Σύμφωνα με στοιχεία της ΤτΕ το απόθεμα των Άμεσων Ξένων Επενδύσεων προέρχεται από τις χώρες της  Ε.Ε. (Ολλανδία, Γερμανία, Γαλλία), τις ΗΠΑ, αλλά και χώρες της Μέσης Ανατολής, όπως τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και ανήλθε στα 33,9 δισ. ευρώ για το 2020. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται και στις στρατηγικές επενδύσεις.

Τους τελευταίους μήνες, μόνο, στο χαρτοφυλάκιο της  Enterprise Greece έχουν κατατεθεί προς αξιολόγηση 20 επενδυτικά σχέδια, συνολικής αξίας 7,915 δισ. ευρώ, τα οποία αφορούν στους τομείς της βιομηχανίας, της τεχνολογίας και καινοτομίας, των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, καθώς και του τουρισμού και των κτηματομεσιτικών.

Παράλληλα, δυναμική είναι η παρουσία της φαρμακοβιομηχανίας, καθώς και των εμπορικών και ψυχαγωγικών κέντρων. Η διεθνής επενδυτική κοινότητα έχει αρχίσει να δείχνει εμπιστοσύνη στην Ελλάδα. Κολοσσοί, όπως η Cisco, Microsoft, Amazon και η Pfizer έχουν επιλέξει τη χώρα μας για τις επενδύσεις τους.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Υπάρχει κάποια σημαντική συμφωνία που απορρέει από την παρουσία της Ελλάδας στην έκθεση EXPO 2020 που λαμβάνει χώρα αυτή την περίοδο στο Ντουμπάι;

Ι. ΣΜΥΡΛΗΣ: Δεδομένης της εξάμηνης διάρκειας της Expo 2020, η χώρα μας είχε την ευκαιρία να συσφίξει τις διμερείς σχέσεις της με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, προωθώντας το σύγχρονο πρόσωπο της Ελλάδας.

Στο πλαίσιο αυτό, διοργανώθηκε επιχειρηματικό Φόρουμ αφιερωμένο στην ελληνική καινοτομία, με επικεφαλής τον Υφυπουργό Ανάπτυξης & Επενδύσεων κ. Δήμα, ο οποίος συνοδευόταν από πολυμελή επιχειρηματική αποστολή νεοφυών επιχειρήσεων.

Ο κ. Δήμας πραγματοποίησε και διμερείς συναντήσεις με Εμιρατινούς ομολόγους του, κατά τη διάρκεια των οποίων συμφωνήθηκε η περαιτέρω εμβάθυνση της διμερούς συνεργασίας, μέσω της δημιουργίας κοινών ομάδων εργασίας.

Επιπλέον, έλαβε χώρα εκδήλωση προβολής του νησιού της Δήλου υπό τον  Υφυπουργό Εξωτερικών αρμόδιο για τη Δημόσια Διπλωματία, Ανδρέα Κατσανιώτη, καθώς επίσης και παρουσίαση της Περιφέρειας της Κεντρικής Μακεδονίας ως τουριστικού προορισμού με τη συμμετοχή του Περιφερειάρχη, Απόστολου Τζιτζικώστα.

Οι παραπάνω στοχευμένες δράσεις εκτιμούμε ότι, πολύ σύντομα, θα οδηγήσουν σε μετρήσιμα αποτελέσματα που με τη σειρά τους θα αποτυπωθούν και στην ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ των δύο κυβερνήσεων, με την υπογραφή Μνημονίων Συνεργασίας ή και Συμφωνιών.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Ποια είναι αυτή τη στιγμή η επίδραση που προκύπτει για τη χώρα μας από τα γεγονότα στην Ουκρανία στον εξαγωγικό τομέα και τι μέριμνα υπάρχει σε αυτόν τον τομέα από πλευράς της ελληνικής κυβέρνησης για τη διασφάλιση των ελληνικών εξαγωγικών επιχειρήσεων;

Ι. ΣΜΥΡΛΗΣ: Με την έναρξη της ρωσικής επίθεσης στην Ουκρανία, η Ευρωπαϊκή Ένωση υιοθέτησε άμεσα δέσμες κυρώσεων εναντίον της Ρωσίας, μεταξύ άλλων, στους τομείς οικονομίας, ενέργειας, και μεταφορών.

Υπό τις οδηγίες του Υπουργού Εξωτερικών, Νίκου Δένδια, και υπό την καθοδήγηση του αρμόδιου Υφυπουργού Εξωτερικών για την Οικονομική Διπλωματία Κώστα Φραγκογιάννη, στη Γενική Γραμματεία Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων είμαστε σε συνεχή επικοινωνία με εκπροσώπους των σημαντικότερων εξαγωγικών συνδέσμων της χώρας.

Για το σκοπό αυτό, στα τέλη της προηγούμενης εβδομάδας διοργανώσαμε διαδικτυακή συνάντηση, ζητώντας τους να μας  παράσχουν στοιχεία των εμπορικών συναλλαγών τους με τη Ρωσία και την Ουκρανία και, ειδικότερα, όσον αφορά το βαθμό έκθεσής τους στις αγορές αυτές.

Από τη συνάντηση κατέστη σαφές ότι οι Έλληνες εξαγωγείς, ήδη από την παράνομη προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία το 2014 και τις συναφείς ευρωπαϊκές κυρώσεις και ρωσικά αντίμετρα έχουν κατευθύνει τις εξαγωγές τους σε διαφορετικές αγορές.

Ως εκ τούτου, ο όγκος των εξαγωγών κινήθηκε σε σχετικά χαμηλά επίπεδα σε σχέση με το σύνολο των ελληνικών εξαγωγών για το 2021, με τη Ρωσία να λαμβάνει την 41η θέση με μερίδιο 0,52% και την Ουκρανία να βρίσκεται στην 30η θέση με μερίδιο 0,85%. Σε κάθε περίπτωση, η ελληνική κυβέρνηση προτίθεται να εξετάσει δυνατότητες στήριξης προς τις ελληνικές μικρομεσαίες επιχειρήσεις.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Πόσο μπορεί να επηρεαστεί περαιτέρω το κόστος ενέργειας για τη βιομηχανία στην Ελλάδα;

Ι. ΣΜΥΡΛΗΣ: Σε συνέχεια της πρόσφατης συνεδρίασης του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 24ης Φεβρουαρίου, ο Πρωθυπουργός απέστειλε στην Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κα Ursula Von der Leyen επιστολή που περιέχει πρόταση για τη λήψη έκτακτων μέτρων προς αντιμετώπιση της διεθνούς ενεργειακής κρίσης και των επιπτώσεων αυτής σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις.

Συγκεκριμένα, ο κ. Μητσοτάκης υπογραμμίζει το γεγονός ότι μέχρι στιγμής η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν έχει καταφέρει να αντισταθμίσει την αύξηση στο κόστος ενέργειας, ενώ το πρόβλημα δεν αφορά στις διαθέσιμες ποσότητες, αλλά μόνο στις τιμές.

Στο πλαίσιο αυτό, προτείνεται ένα σχέδιο έξι σημείων, με έμφαση στην ανάγκη: (α) διατήρησης πλαφόν τιμών, (β) ημερησίου ορίου τιμών ως προστατευτικό μέτρο, (γ) καθορισμού τιμών σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης, (δ) διατήρησης πλαφόν στο κέρδος, (ε) εμπορίου με φυσική παράδοση και (στ) ενίσχυσης ρευστότητας.

Συμπληρωματικά, ο Υπουργός Ενέργειας, Κώστας Σκρέκας, πρότεινε την αναθεώρηση της πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης ως προς την ενεργειακή ασφάλεια και τη διαφοροποίηση πηγών και οδεύσεων, καθώς επίσης και τη χρηματοδότηση επενδύσεων που αφορούν στην ανάπτυξη:

(α) στρατηγικών υποδομών αποθήκευσης ορυκτών καυσίμων και (β) λοιπών ενεργειακών επενδύσεων που ενισχύουν την αμυντική ικανότητα της Ευρώπης από ευρωπαϊκούς πόρους και δανεισμό από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Δεδομένου ότι η έκθεση Expo 2020 έχει ξεκινήσει από τον περασμένο Οκτώβριο και πλέον υπάρχει έδαφος για ώριμα συμπεράσματα, εάν κάναμε έναν μικρό απολογισμό έναν μήνα πριν τη λήξη της για την Ελλάδα, τι θα μπορούσαμε να πούμε;

Ι. ΣΜΥΡΛΗΣ: Η World Expo 2020 Dubai είναι η πρώτη έκθεση που διοργανώνεται στην περιοχή της Μέσης Ανατολής, Αφρικής και Νότιας Ασίας και έχει προσελκύσει το ενδιαφέρον εκατομμυρίων επισκεπτών από όλο τον κόσμο.

Μέσω της συμμετοχής της χώρας μας, η Ελλάδα επανατοποθετείται σε διεθνές επίπεδο, αξιοποιώντας τα συγκριτικά της πλεονεκτήματα και προωθώντας ανερχόμενους κλάδους της ελληνικής οικονομίας.

Οι εθνικές μας προτεραιότητες χωρίζονται σε οκτώ κατηγορίες: (α) τουρισμός/πολιτισμός, (β) αγροδιατροφή, (γ) ενέργεια/περιβάλλον, (δ) ναυτιλία/εφοδιαστική αλυσίδα, (ε) ανθρώπινο δυναμικό, (στ) επιστήμες υγείας, (ζ) τεχνολογία/καινοτομία και (η) βιομηχανία.

Μέχρι στιγμής, έχουν επισκεφθεί το περίπτερό μας περίπου μισό εκατομμύριο άτομα, ενώ ο αριθμός αυτός αναμένεται να αυξηθεί σημαντικά μέχρι την ολοκλήρωση της έκθεσης στα τέλη Μαρτίου.

Tην έκθεση έχει επισκεφθεί ο Υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Δένδιας, μέλη της Κυβέρνησης,  εκπρόσωποι ελληνικών Δήμων και Περιφερειών, καθώς επίσης και υψηλόβαθμοι αξιωματούχοι των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων.

Επιπρόσθετα, η χώρα μας θα  διοργανώσει εκδήλωση εντός της Expo για τον εορτασμό της εθνικής επετείου στις 22 Μαρτίου, ενώ προγραμματίζονται -μεταξύ άλλων- εκδηλώσεις των Υπουργείων Ανάπτυξης, Τουρισμού, Πολιτισμού, Ψηφιακής Διακυβέρνησης, καθώς και Περιφερειών.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Ποιοι τομείς είναι αυτοί που με βάση την εμπειρία σας δείχνουν να έχουν μεγαλύτερο πεδίο εξωστρέφειας και δραστηριότητας εκτός συνόρων για τις ελληνικές επιχειρήσεις;

Ι. ΣΜΥΡΛΗΣ: Η πολυετής οικονομική κρίση και η πανδημία COVID-19 δοκίμασαν τις αντοχές των ελληνικών εξαγωγικών επιχειρήσεων, οι οποίες, όμως, επέδειξαν αξιοσημείωτη ανθεκτικότητα.

Με επαγγελματισμό και σοβαρότητα, κατόρθωσαν όχι μόνο να διατηρήσουν τα ποσοστά που είχαν –πριν από το lock-down – αλλά σταδιακά να αυξήσουν το σύνολο των ελληνικών εξαγωγών.

Η αξία των ελληνικών εξαγωγών –χωρίς τα πετρελαιοειδή- σημείωσε αύξηση κατά 3,2% για το 2020, ενώ για το χρονικό διάστημα Ιανουαρίου-Δεκεμβρίου 2021 η αξία τους αυξήθηκε κατά 19,7%.

Για την ίδια περίοδο (Ιανουαρίου-Δεκεμβρίου 2021) η αξία των εξαγωγών –συμπεριλαμβανομένων των πετρελαιοειδών- αυξήθηκε κατά 29,5%.  Οι τομείς που συγκεντρώνουν το μεγαλύτερο πεδίο δραστηριότητας για τις ελληνικές επιχειρήσεις είναι παραδοσιακά τα αγροδιατροφικά (φρούτα, λαχανικά, ελαιόλαδο), τα γαλακτοκομικά (κυρίως η φέτα), τα ψάρια, τα δομικά υλικά (μάρμαρο), τα βιομηχανικά προϊόντα (αλουμίνιο, προϊόντα σιδήρου και χαλκού), τα πετρελαιοειδή και τα παράγωγά τους καθώς και τα προϊόντα καπνού.

Μεγάλη άνοδο παρουσιάζουν ακόμη τα προϊόντα τεχνολογίας και καινοτομίας, καθώς και τα φαρμακευτικά. Χώρες προορισμού των ελληνικών εξαγωγών είναι κυρίως οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ιταλία, Γερμανία, Γαλλία, Κύπρος), καθώς και η γειτονική Τουρκία, οι Ηνωμένες Πολιτείες και το Ηνωμένο Βασίλειο.

Το Υπουργείο Εξωτερικών, και συγκεκριμένα η Γενική Γραμματεία Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων & Εξωστρέφειας όπως και το 2021, εκπόνησε το Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο Εξωστρέφειας για το έτος 2022.

Το Σχέδιο του 2022 περιλαμβάνει 670 δράσεις εξωστρέφειας, ενώ το 33,6% των δράσεων είναι προσανατολισμένο στην προώθηση των εξαγωγών. Περαιτέρω, οι δράσεις αφορούν 47 χώρες-στόχους, πολλές εκ των οποίων αποτελούν νέες, αναδυόμενες και δυναμικές αγορές, όπως η υποσαχάρια Αφρική, η Λατινική Αμερική και η Ινδία.

15 Μαρτίου, 2022