Βασικά σημεία:
• Η Διεθνής Κοινότητα δεν είχε άλλη επιλογή από το να στείλει ένα αποφασιστικό μήνυμα προς το καθεστώς Gaddafi να πάψει η βία απέναντι στον ίδιο το λιβυκό λαό και γι’ αυτό το λόγο ξεκίνησαν αυτές οι επιχειρήσεις.
• Δεν συμμετέχει η Ελλάδα ενεργά με δικές της δυνάμεις σε αυτές τις επιχειρήσεις, ανταποκρίνεται όμως σε αιτήματα φίλων και συμμάχων χωρών, όπως και έχουμε την υποχρέωση, για την παροχή διευκολύνσεων υποστηρικτικού χαρακτήρα.
• Η Ελλάδα έχει πει επανειλημμένως και το πιστεύει αυτό βαθιά, άξονας της εξωτερικής μας πολιτικής είναι ο απόλυτος σεβασμός του Διεθνούς Δικαίου. Άρα για εμάς αυτό είναι αυτονόητο ότι θα υλοποιήσουμε και θα σεβαστούμε τις υποχρεώσεις μας που απορρέουν από τις αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας.
• Πρέπει παράλληλα να συνεχιστεί και η διπλωματική προσπάθεια επίλυσης του θέματος. Μη ξεχνάμε, έχουμε εδώ αμάχους, έχουμε και την ανθρωπιστική βοήθεια που πρέπει να παρέχει η Διεθνής Κοινότητα και στον λιβυκό λαό. Είναι κάτι το οποίο και ο Έλληνας Πρωθυπουργός, ο Γιώργος Παπανδρέου, κατά τη συνάντηση στο Παρίσι, αυτή τη mini Σύνοδο Κορυφής, αν θέλετε, στη δική του την παρέμβαση το τόνισε, ότι δεν πρέπει να αφήνουμε απ’ έξω και τις διπλωματικές προσπάθειες, υπάρχει και η επόμενη μέρα την οποία πρέπει να προετοιμάσουμε πάρα πολύ προσεκτικά.
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της συνέντευξης:
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Πάμε να καλημερίσουμε τώρα τον Υπουργό Εξωτερικών, τον κύριο Δρούτσα. Κύριε Υπουργέ, καλή σας ημέρα.
Δ. ΔΡΟΥΤΣΑΣ: Καλημέρα, κύριε Χατζηνικολάου. Καλημέρα από τις Βρυξέλλες.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Θέλω να σας ρωτήσω για την κατάσταση που διαμορφώνεται στη Μεσόγειο με αφορμή τη συμμαχική δράση στη Λιβύη. Πόσο επικίνδυνη είναι αυτή η κατάσταση, πόσο ανησυχείτε και ποιος είναι ο συγκεκριμένος βαθμός εμπλοκής της χώρας μας;
Δ. ΔΡΟΥΤΣΑΣ: Κύριε Χατζηνικολάου, νομίζω ο καθένας μας όταν παρακολουθεί τέτοιες εξελίξεις και βλέπει βία βεβαίως ανησυχεί, αλλά η Διεθνής Κοινότητα δεν είχε άλλη επιλογή από ό,τι να στείλει ένα αποφασιστικό μήνυμα και προς το καθεστώς Gaddafi να πάψει η βία απέναντι στον ίδιο το λιβυκό λαό και γι’ αυτό το λόγο ξεκίνησαν αυτές οι επιχειρήσεις. Πρώτα απ’ όλα να τονίσω ότι η συμμετοχή της Ελλάδας –και να είμαστε σαφείς πάνω σε αυτό, διότι κατάλαβα ότι έχουν υπάρξει και κάποιες παρερμηνείες, αν και έχουν εκδοθεί οι επίσημες πληροφορίες από την πρώτη στιγμή– η συμμετοχή της Ελλάδας είναι απλώς διευκολύνσεις υποστηρικτικού χαρακτήρα. Να το τονίσω, να το ξεκαθαρίσω για άλλη μία φορά, δε συμμετέχει η Ελλάδα ενεργά με δικές της δυνάμεις σε αυτές τις επιχειρήσεις που γίνονται αυτή την στιγμή, ανταποκρίνεται όμως σε αιτήματα φίλων και συμμάχων χωρών, όπως και έχουμε την υποχρέωση, για την παροχή διευκολύνσεων υποστηρικτικού χαρακτήρα.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Κύριε Υπουργέ, διάβασα σήμερα στις εφημερίδες ότι υπήρξαν δύο απόψεις στο εσωτερικό της κυβέρνησης για τον τρόπο συμμετοχής μας σε αυτές τις επιχειρήσεις, μία πιο ήπια δική σας και μία που επιζητούσε μεγαλύτερη ανάμειξη του Υπουργείου Άμυνας. Είναι αλήθεια αυτό;
Δ. ΔΡΟΥΤΣΑΣ: Λυπάμαι που θα διαλύσω και αυτούς τους μύθους που κάποιοι προσπαθούν να δημιουργήσουν. Κύριε Χατζηνικολάου, να είμαστε κι εδώ σαφείς, επειδή μιλάμε για τα άμεσα συμφέροντα της χώρας, την ασφάλεια της χώρας, για ένα θέμα το οποίο έχει ιδιαίτερη σημασία για όλη τη Διεθνή Κοινότητα, όλος ο κόσμος βλέπει αυτή τη στιγμή τί γίνεται στη Λιβύη και γι’ αυτό να είμαστε κι εμείς, παρακαλώ, όλοι μας σοβαροί και υπεύθυνοι. Από την πρώτη στιγμή υπήρχε ο απόλυτος συντονισμός και η αγαστή συνεργασία, όπως πάντα, μεταξύ του Υπουργείου Εξωτερικών και του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Δεν υπήρξαν απόψεις για μεγαλύτερη ανάμειξη;
Δ. ΔΡΟΥΤΣΑΣ: Εγώ προσωπικά με τον Υπουργό Εθνικής Άμυνας, τον κύριο Βενιζέλο, από την πρώτη στιγμή συναντηθήκαμε, ήμασταν σε συνεχή επαφή και η θέση της Ελλάδας, η θέση της Ελληνικής Κυβέρνησης από την πρώτη στιγμή ήταν απολύτως συντονισμένη. Επιτρέψτε μου, πραγματικά, να διαλύσω αυτούς τους μύθους.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Κύριε Υπουργέ, δεν υπήρξαν απόψεις για μεγαλύτερη ανάμειξη της χώρας. Υπήρξαν;
Δ. ΔΡΟΥΤΣΑΣ: Όχι, καθόλου. Από την πρώτη στιγμή είπαμε ότι πρέπει εμείς πρώτα από όλα να δούμε ποιες είναι οι υποχρεώσεις της χώρας μας απέναντι στη Διεθνή Κοινότητα, απέναντι στο Διεθνές Δίκαιο, απέναντι στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ. Να τονίσω, κύριε Χατζηνικολάου, ότι η Ελλάδα έχει πει επανειλημμένως και το πιστεύει αυτό βαθιά, άξονας της εξωτερικής μας πολιτικής είναι ο απόλυτος σεβασμός του Διεθνούς Δικαίου. Άρα για εμάς αυτό είναι αυτονόητο ότι θα υλοποιήσουμε και θα σεβαστούμε τις υποχρεώσεις μας που απορρέουν από τις αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Τώρα, βέβαια, αν ήθελε…
Δ. ΔΡΟΥΤΣΑΣ: Από εκεί και πέρα, κύριε Χατζηνικολάου, βάλαμε εμείς στη ζυγαριά και εκτιμήσαμε ποιά είναι τα τελικά συμφέροντα της χώρας, διότι πρόκειται για την άμεση γειτονιά μας, είμαστε πολύ κοντά στα γεγονότα, βάλαμε στη ζυγαριά, βεβαίως, και τις παραδοσιακές, εξαιρετικές σχέσεις μας με τον Αραβικό Κόσμο και από εκεί και πέρα είπαμε ότι αυτή θα είναι η στάση μας, θα βοηθήσουμε, θα σεβαστούμε τις υποχρεώσεις μας από τις αποφάσεις του ΟΗΕ, όμως θα το κάνουμε με τον πλέον σωστό τρόπο και όπως είπαμε καταλήξαμε σε αυτό, ότι δεν συμμετέχει η Ελλάδα ενεργά, με δικές της δυνάμεις, σε αυτές τις επιχειρήσεις που γίνονται τώρα, αλλά βεβαίως ανταποκρίνεται στα αιτήματα φίλων και συμμάχων χωρών για την παροχή διευκολύνσεων υποστηρικτικού χαρακτήρα.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Βέβαια αναρωτιέται κανείς…
Δ. ΔΡΟΥΤΣΑΣ: Τηρούμε νομίζω μία πολύ σωστή, ισορροπημένη και ρεαλιστική πολιτική σε αυτό, η οποία καλύπτει πλήρως τα συμφέροντα της χώρας μας και αυτό είναι πρώτιστο μέλημά μας πάντα.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Τώρα, αναρωτιούνται πολλοί αν η χώρα μας έπρεπε να τηρήσει ακόμη πιο ήπια στάση, να κρατηθεί ακόμη πιο μακριά, με την έννοια ότι είχε παραδοσιακά καλή σχέση όχι μόνο με τον Αραβικό Κόσμο όπως αναφέρατε, αλλά και με το καθεστώς αυτό στη Λιβύη, με τον ίδιο τον Muammar Gaddafi, με τον οποίο βέβαια δεν είχε μόνο η δική μας Κυβέρνηση καλές σχέσεις, είχε και η Κυβέρνηση της Ιταλίας και η Κυβέρνηση της Γαλλίας, εσχάτως τον είδαμε και σε χειραψία με τον Obama τον κύριο Gaddafi.
Δ. ΔΡΟΥΤΣΑΣ: Σε αυτό έχετε απόλυτο δίκιο, κύριε Χατζηνικολάου, αλλά για άλλη μία φορά αυτό που εμείς βάλαμε στη ζυγαριά είναι οι δικές μας σχέσεις με τον Αραβικό Κόσμο, τα δικά μας συμφέροντα ως χώρα, αλλά βεβαίως και οι υποχρεώσεις που έχουμε ως χώρα απέναντι στη Διεθνή Κοινότητα, απέναντι στις αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και με αυτό το σκεπτικό καταλήξαμε σε αυτή την ισορροπημένη –θα την αποκαλούσα– στάση, η οποία για άλλη μία φορά καλύπτει πλήρως τα συμφέροντα της Ελλάδας. Αλλά, κύριε Χατζηνικολάου, θα μου επιτρέψετε να τονίσω ή να πω άλλο ένα σημείο της δικής μας της προσέγγισης, η οποία δεν έχει…
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Ναι και μετά θα σας ρωτήσω γιατί η Διεθνής Κοινότητα δεν είναι εξίσου ευαίσθητη σε άλλες περιπτώσεις. Για την ευαισθησία που έδειξε για τη Λιβύη, για παράδειγμα, και δε σας ρωτώ τώρα σαν Υπουργό Εξωτερικών της Ελληνικής Κυβέρνησης, πιο πολύ σας ρωτώ σαν αναλυτή των διεθνών θεμάτων. Για παράδειγμα, στην περίπτωση του Μπαχρέιν, γιατί δε δείχνει την ίδια ευαισθησία η Διεθνής Κοινότητα όταν μάλιστα εκεί, για να αντιμετωπιστούν οι εξεγερμένοι πολίτες έχουν μπει και δυνάμεις από γειτονικές χώρες στο εσωτερικό του Μπαχρέιν.
Δ. ΔΡΟΥΤΣΑΣ: Κύριε Χατζηνικολάου, δε θα διαφωνήσω καθόλου, αλλά θα μου επιτρέψετε να πω ότι ως Υπουργός Εξωτερικών της χώρας μιλάω, όχι ως αναλυτής. Βεβαίως κάνουμε τις αναλύσεις μας και βγάζουμε κι εμείς τα συμπεράσματά μας, οπωσδήποτε –και αυτό το λέω κι εγώ πολύ ανοιχτά– η Διεθνής Κοινότητα μερικές φορές τηρεί διαφορετικές στάσεις, αν θέλετε, μερικές φορές άδικες στάσεις απέναντι σε άλλες εξελίξεις. Αυτή είναι μία πραγματικότητα, την οποία βεβαίως πρέπει να τη συζητήσουμε, να γίνει μία σοβαρή συζήτηση πάνω σε αυτό, αυτή τη στιγμή όμως πρέπει να επικεντρώσουμε κι εμείς την προσοχή μας πάνω στις εξελίξεις στη Λιβύη. Να μου επιτρέψετε να τονίσω και ένα άλλο στοιχείο που ήθελα προηγουμένως να συμπληρώσω στη στάση της Ελλάδας, ότι εμείς δεν το βάζουμε κάτω, εμείς λέμε ότι πρέπει να γίνει παράλληλα, να συνεχιστεί και η διπλωματική προσπάθεια επίλυσης του θέματος. Μη ξεχνάμε, έχουμε εδώ αμάχους, έχουμε και την ανθρωπιστική βοήθεια που πρέπει να παρέχει η Διεθνής Κοινότητα και στον λιβυκό λαό, αλλά και πάλι και μία τελευταία διπλωματική προσπάθεια θα πρέπει να γίνει και είναι κάτι το οποίο και ο Έλληνας Πρωθυπουργός, ο Γιώργος Παπανδρέου, κατά τη συνάντηση στο Παρίσι, αυτή τη mini Σύνοδο Κορυφής, αν θέλετε, στη δική του την παρέμβαση το τόνισε, ότι δεν πρέπει να αφήνουμε απ’ έξω και τις διπλωματικές προσπάθειες, υπάρχει και η επόμενη μέρα την οποία πρέπει να προετοιμάσουμε πάρα πολύ προσεκτικά. Και εδώ η Ελλάδα, βεβαίως, μπορεί να παίξει έναν ρόλο και είναι στη διάθεση της Διεθνούς Κοινότητας για να παίξει έναν διαμεσολαβητικό ρόλο εάν αυτό χρειαστεί και ζητηθεί.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Το τελευταίο μου ερώτημα θα σας ενοχλήσει, κύριε Υπουργέ, αλλά στηρίζεται στην αλήθεια, στηρίζεται στην πραγματικότητα. Μήπως θα πρέπει να αναθεωρήσει η Ελλάδα αλλά και οι πολιτικοί μας αρχηγοί, τα πολιτικά κόμματα, ο ίδιος ο Πρωθυπουργός, ο κύριος Παπανδρέου, τον τρόπο με τον οποίο επιλέγουν κάθε φορά τις συμμαχίες τους; Τον τρόπο με τον οποίο επιλέγουν τις, εντός εισαγωγικών, διεθνείς φιλίες τους; Θέλω να πω, η περίπτωση του Gaddafi προσφέρεται και για αυτοκριτική. Το καθεστώς αυτό υποστηρίχθηκε επί δεκαετίες και από την Ελλάδα, ιδιαίτερα μάλιστα από τον Ανδρέα Παπανδρέου και στη συνέχεια από τον Γιώργο Παπανδρέου, με έναν τρόπο που σήμερα βλέποντας αυτά που συμβαίνουν, φαντάζομαι ότι προσφέρεται για αυτοκριτική.
Δ. ΔΡΟΥΤΣΑΣ: Η αυτοκριτική πάντα είναι σημαντική και πρέπει να γίνεται και πρέπει όλοι μας να μαθαίνουμε και να εξελισσόμεθα με θετικό τρόπο και στη σωστή κατεύθυνση. Κύριε Χατζηνικολάου, εκ των υστέρων βεβαίως, πάντα, μπορεί κανείς να πει ότι κάποια πράγματα μπορεί να μην έγιναν σωστά ή θα έπρεπε να είχαν επιλεχθεί άλλες κατευθύνσεις, αλλά αυτή τη στιγμή…
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Ο συγκεκριμένος φαινόταν.
Δ. ΔΡΟΥΤΣΑΣ: Συγγνώμη, κύριε Χατζηνικολάου.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Φαινόταν, κύριε Υπουργέ, ο συγκεκριμένος. Η ανάμειξή του σε τρομοκρατικές ενέργειες, ο τρόπος με τον οποίο λειτουργούσε το καθεστώς ήταν πασιφανής.
Δ. ΔΡΟΥΤΣΑΣ: Εδώ νομίζω ότι το σύνολο της Διεθνούς Κοινότητας θα πρέπει να αναλογιστεί και να σκεφτεί τον τρόπο με τον οποίο θα πρέπει στο μέλλον να χειρίζεται τέτοιου είδους θέματα και εξελίξεις. Μη ξεχνάμε όμως όταν ως Κυβέρνηση, ως χώρα, παίρνεις κάποιες αποφάσεις, βλέπεις τις εξελίξεις, βλέπεις ποιο είναι και το άμεσο συμφέρον της χώρας και πρέπει εκείνη τη στιγμή, με τα δεδομένα που έχεις εκείνη τη στιγμή, να παίρνεις και τις απαραίτητες αποφάσεις.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Realpolitik, μου λέτε λοιπόν.
Δ. ΔΡΟΥΤΣΑΣ: Κύριε Χατζηνικολάου, είναι realpolitik, δυστυχώς ο κόσμος στον οποίο ζούμε και οι διεθνείς σχέσεις δεν είναι ένας κόσμος, έτσι, αγγελικά πλασμένος, υπάρχουν τα διάφορα συμφέροντα, πρέπει και ως χώρα να μπορέσεις να επιβιώσεις, να παίξεις κι εσύ τον δικό σου ρόλο, αλλά, θέλω να το τονίσω και αυτό, κύριε Χατζηνικολάου, βεβαίως αυτοκριτική χρειάζεται, χρειάζεται επανεξέταση πολλών θεμάτων τα οποία χειρίζεται και η Διεθνής Κοινότητα, οι εξελίξεις που βλέπουμε ότι δεν πάνε στην πλέον σωστή κατεύθυνση.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Κάτι τελευταίο, με τις Οικονομικές Ζώνες, τις Αποκλειστικές Οικονομικές Ζώνες, τις ΑΟΖ, τί κάνουμε τώρα; Θέλω να πω, υπήρχε στη σκέψη και της Ελληνικής Κυβέρνησης και της Κυπριακής, και η συνεργασία με τον Gaddafi, όπως και με το Mubarak στην Αίγυπτο, για να προχωρήσουν αυτές οι Ζώνες. Θα προχωρήσετε και με ποιο τρόπο;
Δ. ΔΡΟΥΤΣΑΣ: Βεβαίως θα προχωρήσουμε...
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Και το ρωτώ γιατί υπάρχει στην κοινή γνώμη εμπεδωμένη η αίσθηση ότι αυτό είναι ένα θέμα που φοβάται να το αγγίξει η εκάστοτε Ελληνική Κυβέρνηση, και δε μιλώ μόνο για τη δική σας Κυβέρνηση αλλά και για την προηγούμενη.
Δ. ΔΡΟΥΤΣΑΣ: Καθόλου δε φοβάται η Κυβέρνηση να το αγγίξει αυτό, κύριε Χατζηνικολάου, και το έχουμε πει επανειλημμένως ότι το θέμα της οριοθέτησης των θαλασσίων ζωνών, όλων των θαλασσίων ζωνών, με όλους μας τους γείτονες, είναι μία στρατηγική συνολική, μια συνολική προσέγγιση που έχουμε. Γίνονται οι προσπάθειες, έχουν ξεκινήσει –όχι μόνο από την σημερινή Κυβέρνηση, αλλά και από την προηγούμενη– οι απαραίτητες διαδικασίες. Αναφερθήκατε συγκεκριμένα και στην Αίγυπτο και στην Λιβύη. Ναι, βεβαίως, είχαμε προχωρήσει με τις συνομιλίες μας πάνω σε αυτά τα θέματα με τις δύο αυτές χώρες, είναι νομίζω λογικό ότι θα πρέπει να δούμε τώρα πως θα εξελιχτούν τα πράγματα. Αλλά ένα να είναι σαφές, κύριε Χατζηνικολάου, ότι θα συνεχίσει η Ελλάδα, θα συνεχίσει η Ελληνική Κυβέρνηση αυτή τη συστηματική προετοιμασία και εργασία γι’ αυτό το σημαντικό θέμα της οριοθέτησης όλων των θαλασσίων ζωνών με όλους μας τους γείτονες. Αυτό το τονίζω.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Σας ευχαριστώ, κύριε Υπουργέ. Καλημέρα.
Δ. ΔΡΟΥΤΣΑΣ: Κι εγώ, κύριε Χατζηνικολάου. Γεια σας.
21 Μαρτίου, 2011