ΕΥ. ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ: Σας ευχαριστώ πάρα πολύ για την εισαγωγή, τη φιλοξενία και για την έξοχη υποδοχή σας. Είμαι εδώ στα Τίρανα, στο τέλος ενός μεγάλου ταξιδιού στη ιστορικά κοινή μας περιοχή των Δυτικών Βαλκανίων. Επισκέφθηκα έξι πρωτεύουσες σε τέσσερεις μέρες, υπό τη διπλή μου ιδιότητα ως προεδρεύων του Συμβουλίου Υπουργών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, κατά τη διάρκεια αυτού του εξαμήνου, και, βεβαίως, ως Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης και Υπουργός Εξωτερικών της Ελληνικής Δημοκρατίας.
Η επίσκεψή μου στα Τίρανα, σήμερα, είναι πολύ φιλική και αποτελεί ένα επιτυχές τέλος αυτής της μακρινής διαδρομής. Και είναι μεγάλη ευχαρίστηση για μένα να επαναλάβω την επίσημη δήλωσή μου ότι ένα πολύ κρίσιμο σημείο της ευρωπαϊκής προοπτικής της Αλβανίας, η χορήγηση του καθεστώτος της υποψήφιας χώρας στην Αλβανία, αποτελεί πάντα κορυφαία προτεραιότητα για την Ελληνική Προεδρία του Συμβουλίου. Και η πρόθεσή μας και ο στόχος μας είναι να οργανώσουμε πάλι τη σχετική συζήτηση, στο πλαίσιο του Συμβουλίου, μέχρι τον Ιούνιο, προκειμένου να επιτύχουμε αυτό το δίκαιο και νόμιμο στόχο, τη χορήγηση αυτού του καθεστώτος στην Αλβανία.
Όπως γνωρίζετε, η ελληνική εθνική θέση ήταν θετική για τη χορήγηση του καθεστώτος της υποψήφιας προς ένταξη χώρας, τον περασμένο Δεκέμβριο. Το λεκτικό των Συμπερασμάτων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου είναι τώρα μία ανοιχτή πρόσκληση για τη συνέχιση των αλβανικών προσπαθειών, προκειμένου να επιτύχουν το καθεστώς ως σημείο εκκίνησης για την έναρξη των διαπραγματεύσεων για την ένταξη της Αλβανίας στην ευρωπαϊκή οικογένεια.
Για εμάς, αυτό είναι κάτι πολύ σημαντικό και πολύ ελκυστικό, όχι μόνο στο πλαίσιο της εξαίρετης και στρατηγικής διμερούς συνεργασίας, αλλά και για προφανείς περιφερειακούς λόγους, επειδή για εμάς ο στόχος είναι πάντα η περιφερειακή σταθερότητα και η υποστήριξη και η ενίσχυση της περιφερειακής φιλοδοξίας για ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση όλων των χωρών της χερσονήσου.
Είμαι βέβαιος ότι γνωρίζετε πως η τρέχουσα Προεδρία, η Ελληνική Προεδρία του Συμβουλίου είναι η πέμπτη, ιστορικά μιλώντας, από την ένταξη της Ελλάδας στις Ευρωπαϊκές Κοινότητες το 1981. Η προηγούμενη Προεδρία του 2003, με την περίφημη Σύνοδο της Θεσσαλονίκης στη Χαλκιδική, έχει συνδεθεί με την «Ατζέντα Θεσσαλονίκη 2003». Αυτή η «Ατζέντα», η «Ατζέντα» της ευρωπαϊκής και της ευρωατλαντικής ολοκλήρωσης των Δυτικών Βαλκανίων αποτελεί τώρα την τρέχουσα, την παρούσα ευρωπαϊκή πολιτική για την περιοχή.
Προκειμένου να ανανεώσουμε την «Ατζέντα Θεσσαλονίκη 2003», σκοπεύουμε να οργανώσουμε μία Υπουργική Σύνοδο στη Θεσσαλονίκη, την τελευταία εβδομάδα του Απριλίου, σε συνεργασία με την Ύπατη Εκπρόσωπο και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, μία Υπουργική Σύνοδο με τη συμμετοχή των 28 Ευρωπαίων Υπουργών, των Υπουργών Εξωτερικών των 6 χωρών της περιοχής και, επίσης, με τη συμμετοχή Πρωθυπουργών, έτσι ώστε να συζητήσουμε, όχι μόνο σε πολιτικό επίπεδο, αλλά και να αναπτύξουμε διπλωματικά σχέδια για την προετοιμασία της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης της χερσονήσου.
Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού μου, αυτή την εβδομάδα, είχα την ευκαιρία να συζητήσω απευθείας με όλες τις κυβερνήσεις, το πολιτικό προσωπικό και τους επίσημους εκπροσώπους των έξι χωρών. Ο κοινός παρανομαστής του ταξιδιού μου ήταν η περιφερειακή βούληση για ευρωπαϊκή ολοκλήρωση και η θεώρηση της ευρωπαϊκής προοπτικής ως παράγοντα σταθερότητας, όχι μόνο για οικονομικούς και κοινωνικούς λόγους, αλλά και για πολιτικούς. Από αυτή την άποψη, η κατάσταση στις διάφορες χώρες της περιοχής, κατά τη δική μου εκτίμηση, είναι πολύ κρίσιμη, λίγο πριν το τελευταίο βήμα προς την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση. Επιτρέψτε μου να κάνω μια πιο συγκεκριμένη αναφορά, στην επίσκεψή μου στη Σερβία, κατά τη διάρκεια προεκλογικής περιόδου. Η εντύπωσή μου είναι ότι ακόμα και κατά τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου, το πολιτικό προσωπικό της Σερβίας και η σερβική ηγεσία, είναι πάντα έτοιμες να ενισχύσουν και να υποστηρίξουν τον κρίσιμο πολιτικό διάλογο μεταξύ Πρίστινας και Βελιγραδίου.
Πριν μερικές εβδομάδες, προήδρευσα στις Βρυξέλλες της Διακυβερνητικής Συνδιάσκεψης για το άνοιγμα της διαπραγμάτευσης διαδικασίας μεταξύ Σερβίας και Ε.Ε. και επαναλαμβάνω τώρα τη δήλωσή μου, ότι αυτή η διαδικασία είναι μια μεγάλη ευκαιρία όχι μόνο για την Ευρωπαϊκή ολοκλήρωση της Σερβίας, αλλά, επίσης, για την Ευρωπαϊκή και Ευρωατλαντική ολοκλήρωση και το μέλλον του Κοσόβου.
Στην Πρίστινα, είχα την ευκαιρία να συζητήσω με τον Πρωθυπουργό, με τον Υπουργό Εξωτερικών, όχι μόνο υπό την Ευρωπαϊκή μου ιδιότητα, αλλά, επίσης, σε διμερές επίπεδο. Και τώρα, έχουμε ένα πολύ σταθερό, πολύ πρακτικό και πολύ φιλόδοξο διμερές πλαίσιο μεταξύ Ελλάδας και Κοσόβου και διακηρύσσουμε και πάλι την ετοιμότητα μας να προσφέρουμε την τεχνογνωσία μας και να μεταφέρουμε την πολύ πλούσια και ισχυρή θεσμική μνήμη από τις προηγούμενες Προεδρίες, όχι μόνο στη Σερβία, για τη διαδικασία διαπραγμάτευσης, όχι μόνο στην Αλβανία για την προετοιμασία του επόμενου βήματος, για την προετοιμασία των υποψήφιων προς ένταξη κρατών, αλλά και στο Κόσοβο για την προετοιμασία της τοπικής διοίκησης και για την υποστήριξη των Ευρωπαϊκών του φιλοδοξιών.
Η κατάσταση στο Μαυροβούνιο είναι πολύ καθαρή, πολύ ήρεμη και, επίσης, πολύ φιλόδοξη, καθότι έχουμε μπροστά μας πέντε διαπραγματευτικά κεφάλαια που έχουν ανοιχθεί πρόσφατα και η κατάσταση στη Βοσνία - Ερζεγοβίνη είναι πάντα πολύ εύθραυστη και πολύ κρίσιμη. Είναι ένα κοινό ευρωπαϊκό, ιστορικό και θεσμικό χρέος να προστατεύσουμε τη συνοχή, την ενότητα και το ευρωπαϊκό πεπρωμένο αυτής της χώρας μέσω πολύ δύσκολων συνταγματικών μηχανισμών και πάντα μέσω δύσκολων και εύθραυστων διακοινοτικών σχέσεων.
Σε διμερές επίπεδο, η επίσκεψή μου εδώ, η συνάντησή μου, εχθές, με τον Πρωθυπουργό κ. Edi Rama, η συνάντησή μου, σήμερα, με τον ομόλογό μου κ. Bushati, ήταν μια εξαιρετική ευκαιρία να εμβαθύνουμε περαιτέρω τις διμερείς μας σχέσεις με σκοπό να εξετάσουμε όλα τα εκκρεμή ζητήματα που υπάρχουν με καλή διάθεση. Και πάντα μέσω ενός πολύ καθαρού πλαισίου αναφοράς που υπαγορεύεται από το ευρωπαϊκό κεκτημένο και τον πλήρη σεβασμό του διεθνούς δικαίου, συμπεριλαμβανομένου του Δικαίου της Θάλασσας. Η κοινή μας θέληση είναι να προχωρήσουμε μπροστά με γοργό ρυθμό, επειδή η κοινή μας επιθυμία και οι κοινές πολιτικές μας αποφάσεις είναι να ενισχύσουμε το στρατηγικό χαρακτήρα των διμερών μας σχέσεων, της διμερούς μας εταιρικής σχέσης.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Μπορείτε να μας πείτε για την ατζέντα της συνάντησης στη Θεσσαλονίκη. Συζητήσατε με τον Αλβανό Υπουργό Εξωτερικών το θέμα των θαλασσίων συνόρων και το ζήτημα των στρατιωτικών κοιμητηρίων;
Ε. ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ: Όσον αφορά τη δεύτερη ερώτηση, επιτρέψτε μου να σας παραπέμψω στις κοινές μου δηλώσεις με τον Αλβανό Υπουργό Εξωτερικών, κ. Bushati. Δεν θα ήταν σωστό να επαναλάβω την απάντησή μου. Αλλά η προηγούμενη δήλωσή μου, στο Υπουργείο Εξωτερικών, ήταν πολύ συγκεκριμένη και πολύ πρακτική. Ήταν μια καλή ευκαιρία για μένα να παρουσιάσω σε βάθος και με ορισμένες τεχνικές λεπτομέρειες την κοινή μας θέση σε ορισμένα εκκρεμή ζητήματα. Επαναλαμβάνω τις κοινά αποδεκτές αρχές μας. Το ευρωπαϊκό κεκτημένο και το διεθνές δίκαιο.
Αναφορικά με την πρώτη σας ερώτηση, η αποστολή μας είναι να οργανώσουμε την εορταστική εκδήλωση της Ατζέντας της Θεσσαλονίκης, όχι ως προτεραιότητα της εκ περιτροπής Προεδρίας αλλά ως κοινή ευρωπαϊκή θέση και στρατηγική. Πρόκειται για μια μεγάλη ευκαιρία, ειδικότερα για τις αλβανικές αρχές, οι οποίες θα μπορέσουν να συζητήσουν με τα κράτη μέλη της ΕΕ, λίγες ημέρες πριν την επόμενη συζήτηση στο Συμβούλιο, σχετικά με το τρέχον καθεστώς των υποψήφιων χωρών, στο Λουξεμβούργο.
Είναι μια μεγάλη ευκαιρία για την αλβανική Κυβέρνηση και για τον Αλβανό ομόλογό μου να παρουσιάσουν το επίπεδο προετοιμασίας της αλβανικής διοίκησης, της αλβανικής έννομης τάξης, του αλβανικού πολιτικού προσωπικού όσον αφορά την απόδοση του καθεστώτος υποψήφιας προς ένταξη χώρας. Αυτή η προετοιμασία είναι πολύ χρήσιμη, όχι μόνο για το καθεστώς της υποψήφιας προς ένταξη χώρας, αλλά και για την ίδια τη διαπραγμάτευση. Ο βασικός στόχος δεν είναι μόνο το καθεστώς της υποψήφιας προς ένταξη χώρας αλλά η ένταξη, η ενσωμάτωση.
Η Αλβανία διαθέτει ένα σημαντικό προνόμιο. Είναι πλήρες μέλος του ΝΑΤΟ, πλήρες μέλος της ευρωατλαντικής οικογένειας και τώρα η ευρωπαϊκή ενσωμάτωση είναι το δεύτερο στάδιο. Αλλά το σημείο εκκίνησης είναι πολύ ισχυρό και πολύ σταθερό.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Συζητήσατε για αμοιβαία αναγνώριση συντάξεων Ελλήνων και Αλβανών πολιτών;
ΕY. ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ: Ναι, είμαστε πάντα έτοιμοι να συζητήσουμε θέματα που άπτονται της κοινωνικής ασφάλισης εντός του πλαισίου της Συμφωνίας Σταθεροποίησης και Σύνδεσης με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Όπως γνωρίζετε, σύμφωνα με τη Συμφωνία Σταθεροποίησης και Σύνδεσης έχουμε την αμοιβαία υποχρέωση να εναρμονίσουμε τις δύο νομοθεσίες και τις διαδικασίες.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Τι ακριβώς εννοείτε με την αναφορά σας σε «κρίσιμη κατάσταση» στην περιοχή;
ΕY. ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ: Σας ευχαριστώ πολύ για την ερώτησή σας που μου δίνει την ευκαιρία να δώσω διευκρινίσεις σχετικά με την αναφορά μου αυτή. Η Βοσνία-Ερζεγοβίνη βρίσκεται σε κρίσιμη κατάσταση, καθώς τα πράγματα είναι πολύ εύθραυστα και πρέπει να ξεπεραστεί η υπάρχουσα ένταση μεταξύ των διάφορων πολιτικών και κοινωνικών δυνάμεων. Το ευρωπαϊκό μας καθήκον είναι να διατηρήσουμε τις υπάρχουσες συνταγματικές οντότητες και να διευκολύνουμε τη συνεργασία μεταξύ των συνταγματικών συνιστωσών αυτής της γειτονικής χώρας.
21 Φεβρουαρίου, 2014