κ. Δ. Δρούτσας: Καλησπέρα. Όπως ξέρετε, είχαμε στην ημερήσια διάταξη του Συμβουλίου αρκετά κρίσιμα θέματα τόσο για το μέλλον της Ευρωπαϊκής Ένωσης όσο και για τα δικά μας συμφέροντα. Όπως κάθε Δεκέμβριο πλέον συζητήσαμε το πακέτο της διεύρυνσης, μεταξύ άλλων για τα Δυτικά Βαλκάνια και την Τουρκία αλλά και για το σχέδιο Συμπερασμάτων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου που θα γίνει μεθαύριο με αντικείμενο ως γνωστόν την τροπολογία της Συνθήκης, προκειμένου να δημιουργηθεί ο μόνιμος μηχανισμός για τη νομισματική σταθερότητα.
Θα ήθελα να ξεκινήσω από το θέμα της διεύρυνσης. Είμαι βέβαιος ότι θυμάστε και εσείς καλά τις συνθήκες υπό τις οποίες έγινε η περσινή συζήτηση. Η θέση της χώρας μας ομολογουμένως ήταν αποδυναμωμένη και πρωταρχικός μας στόχος τότε ήταν να μπορέσουμε να αναστρέψουμε το κλίμα που είχε ήδη δημιουργηθεί λόγω - και θα το πω αυτό – των ελλειμμάτων της εξωτερικής πολιτικής της προηγούμενης κυβέρνησης. Είχαμε δεχθεί πέρυσι μεγάλες πιέσεις να συναινέσουμε σε διατυπώσεις που δεν ανταποκρινόντουσαν στην πραγματικότητα και θα δημιουργούσαν στρεβλώσεις, επιβαρύνοντας τη θέση της Ελλάδας σε ζητήματα ζωτικής σημασίας για εμάς.
Μπορέσαμε να αναστρέψουμε αυτό το αρνητικό κλίμα πέρυσι και να βάλουμε τις βάσεις για μια πιο ισχυρή και δυναμική παρουσία της Ελλάδας σε αυτό τον τομέα, με σκοπό να δημιουργήσουμε ευνοϊκότερες συνθήκες για τη διαχείριση των θεμάτων που σχετίζονται αφενός με την Τουρκία, αφετέρου με τα Δυτικά Βαλκάνια. Θέλω εδώ να τονίσω ότι η διαδικασία της διεύρυνσης είναι συνυφασμένη με την εξωτερική πολιτική της Ελλάδας. Είναι πολύ σημαντική αυτή η πολιτική της διεύρυνσης για εμάς και είναι αυτονόητο ότι θέλουμε να έχουμε, και έχουμε, βαρύνοντα λόγο στην εξέλιξη της συζήτησης στην Ευρωπαϊκή Ένωση για αυτό το θέμα.
Στα σημερινά συμπεράσματα κατορθώσαμε να συμπεριλάβουμε όλα τα θέματα ιδιαίτερου ενδιαφέροντός μας.
Να ξεκινήσω με το θέμα της Π.Γ.Δ.Μ. Εδώ τα συμπεράσματα παραμένουν όπως ήταν και πέρυσι. Αυτό είναι πλήρως ικανοποιητικό για εμάς. Ως προς την ενταξιακή προοπτική των Σκοπίων, η θέση μας είναι καθαρή, είναι γνωστή σε όλους. Εμείς επιθυμούμε ειλικρινά την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων της ΕΕ με την ΠΓΔΜ. Στηρίζουμε την ένταξη της χώρας αυτής, αλλά πάντα με πλήρη σεβασμό στους κανόνες και τις υποχρεώσεις που έχει αναλάβει ακριβώς έναντι της ΕΕ και έναντι όλων των κρατών μελών. Βασικός κανόνας είναι ο σεβασμός των σχέσεων καλής γειτονίας. Αυτό τονίζεται για άλλη μία φορά. Και βασική απαίτηση βεβαίως για να μπορούμε να μιλάμε για έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων με τη χώρα αυτή είναι η επίλυση του ζητήματος της ονομασίας. Όλα αυτά όπως και πέρυσι επαναλαμβάνονται με καθαρό τρόπο, με καθαρή γλώσσα. Θα ήθελα να τονίσω ότι ελπίζουμε να δούμε σύντομα πρόοδο, να δούμε αλλαγή στάσης εκ μέρους της ηγεσίας της ΠΓΔΜ, ώστε να φτάσουμε σε αμοιβαία αποδεκτή λύση. Η κυβέρνηση της ΠΓΔΜ πρέπει να γνωρίζει ότι ακριβώς αυτή είναι η προσδοκία του συνόλου των εταίρων μας. Και αυτό με καθαρό τρόπο καταγράφεται για άλλη μία φορά και φέτος στα Συμπεράσματα για τη χώρα αυτή.
Σε ό,τι αφορά στο θέμα της Τουρκίας, θέλω πρώτα από όλα να τονίσω την άριστη και συνεχή συνεργασία με την κυπριακή πλευρά. Νομίζω ότι η κοινή γραμμή, ο απόλυτος συντονισμός, και η στενή συνεργασία έδωσε για άλλη μία χρονιά μία ιδιαίτερη βαρύτητα στην κοινή μας φωνή και σε αυτή τη διαπραγμάτευση, η οποία και πάλι δεν ήταν εύκολη.
Στα φετινά συμπεράσματα κατορθώσαμε να κατοχυρώσουμε τις βελτιώσεις που πετύχαμε πέρσι, αλλά και να βελτιώσουμε σε κάποια κρίσιμα σημεία το κείμενο περαιτέρω. Θα μου επιτρέψετε να αναφέρω επιγραμματικά τα κύρια σημεία, τα οποία εμείς θεωρούμε ότι είναι ιδιαίτερα ικανοποιητικά και ιδιαίτερης σημασίας για εμάς.
Πρώτον ως προς τις θρησκευτικές ελευθερίες, μειονοτικά δικαιώματα και περιουσιακά δικαιώματα, υπάρχει ρητή αναφορά στα συμπεράσματα ότι η Τουρκία πρέπει να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της. Όπως αντιλαμβάνεστε, η διατύπωση αυτή έχει πολύ μεγάλη σημασία για την Ελλάδα για τον απλούστατο λόγο ότι κατοχυρώνει τα δικαιώματα του Οικουμενικού Πατριαρχείου και κάθε χρόνο δίνουμε και εμείς τη δική μας μάχη, το δικό μας αγώνα για την κατοχύρωση ακριβώς αυτών των δικαιωμάτων του Οικουμενικού Πατριαρχείου.
Ομοίως, υπάρχει αναφορά στην προοπτική των διαπραγματεύσεων για τη σύναψη συμφωνίας επανεισδοχής μεταξύ ΕΕ-Τουρκίας, στην οποία ως γνωστόν αποδίδουμε μεγάλη σημασία. Το θέμα της παράνομης μετανάστευσης για την Ελλάδα είναι ιδιαιτέρως σημαντικό θέμα. Πείσαμε τους εταίρους μας ότι απαιτείται πολύ περισσότερη προσπάθεια εκ μέρους της Τουρκίας προκειμένου να φτάσουμε σε μια αποτελεσματική, κοινά αποδεκτή συμφωνία μεταξύ Ε.Ε. και Τουρκίας. Ταυτόχρονα όμως, και αυτό είναι σημαντικό, καταγράφεται στα συμπεράσματα της Ε.Ε. το γεγονός ότι η Τουρκία αποτελεί βασικό δίαυλο εισόδου λαθρομεταναστών στην ΕΕ και τονίζεται η υποχρέωσή της, ενόσω εκκρεμεί η κοινοτική συμφωνία, δηλαδή μέχρι να συνάψει η Ε.Ε. συμφωνία επανεισδοχής με την Τουρκία, να εφαρμόζει ικανοποιητικά τις υφιστάμενες διμερείς συμφωνίες επανεισδοχής, όπως αυτή που ισχύει μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας.
Επιπλέον, το Συμβούλιο ζητάει από την Τουρκία να δεσμευτεί χωρίς προϋποθέσεις στις σχέσεις καλής γειτονίας και στην ειρηνική επίλυση διαφορών, σύμφωνα με τον Χάρτη των ΗΕ, συμπεριλαμβανομένης της προσφυγής στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης, και να αποφεύγει κάθε απειλή, πηγή έντασης ή πράξη, που θα μπορούσε να υπονομεύσει τις σχέσεις καλής γειτονίας και την ειρηνική επίλυση διαφορών. Αυτό είναι ένα θέμα το οποίο καλύπτει απόλυτα τις δικές μας ανάγκες, καλύπτει απόλυτα τα συμφέροντά μας και είναι η πάγια θέση που τηρεί η Ελλάδα απέναντι στην Τουρκία.
Το Συμβούλιο τονίζει επίσης τα κυριαρχικά δικαιώματα όλων των κρατών μελών στα οποία περιλαμβάνονται η σύναψη διμερών συμφωνιών βάσει του ευρωπαϊκού κεκτημένου και του διεθνούς δικαίου, συμπεριλαμβανομένης – κι αυτό για άλλη μία φορά είναι πολύ σημαντικό για την Ελλάδα - της Σύμβασης για το Δίκαιο της Θάλασσας. Η συγκεκριμένη αναφορά είναι προσθήκη που πετύχαμε πέρσι και εξασφαλίσαμε την επανάληψή της και φέτος. Όπως καταλαβαίνετε έχει ιδιαίτερη σημασία για τη χώρα μας.
Τέλος σε ό,τι αφορά στο Κυπριακό, το Συμβούλιο εκφράζει, για άλλη μια φορά τη βαθιά λύπη του για το γεγονός ότι η Τουρκία δεν έχει εφαρμόσει ακόμα το πρόσθετο Πρωτόκολλο, και καλεί, με μεγάλη έμφαση, την Τουρκία να το πράξει αυτό άμεσα. Και τονίζω ότι λόγω αυτής της άρνησης της Τουρκίας διατηρεί η Ευρωπαϊκή Ένωση όλα τα μέτρα αυτά που έλαβε απέναντι στην Τουρκία με τις αποφάσεις το 2006, και τονίζει επίσης ότι από την ανταπόκριση της Τουρκίας εξαρτάται και το σύνολο της προόδου των ενταξιακών διαπραγματεύσεων μεταξύ Τουρκίας και Ευρωπαϊκής Ένωσης. Για άλλη μια φορά νομίζω με ξεκάθαρο τρόπο η Ευρωπαϊκή Ένωση στέλνει το απαραίτητο μήνυμα προς την Τουρκία σε ότι αφορά και την Κύπρο.
Θα μου επιτρέψετε στο σημείο αυτό να τονίσω ότι πριν λίγες εβδομάδες εδώ στις Βρυξέλλες σε μια ομιλία μου, είχα την ευκαιρία να μιλήσω για τις αδυναμίες της ενταξιακής διαδικασίας όπως εξελίσσεται σήμερα και κυρίως για την απουσία πολιτικής δυναμικής αυτής της διαδικασίας. Είναι πιστεύω γεγονός και η σημερινή συζήτηση στο Συμβούλιο πάλι το επιβεβαίωσε, ότι πλέον η ενταξιακή διαδικασία έχει χάσει το πολιτικό όραμα της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης της περιοχής μας, και έχει μετατραπεί, αν θέλετε, σε μια τεχνοκρατική διαδικασία, που δεν συγκινεί πλέον ούτε την κοινή γνώμη σε πολλά κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης αλλά και δεν προδιαθέτει κανέναν για να κάνει τις απαραίτητες υπερβάσεις που απαιτούνται. Και αναφέρομαι εδώ βεβαίως και στη Τουρκία και στις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις που πρέπει να κάνει, αλλά και στον απαραίτητο σεβασμό που πρέπει να δείξει η Τουρκία απέναντι και σε υποχρεώσεις που έχει αναλάβει απέναντι στην Ευρωπαϊκή Ένωση και σε όλα τα κράτη μέλη.
Για αυτό το λόγο καταθέσαμε και είχα την ευκαιρία να το επαναλάβω σήμερα και στο Συμβούλιο, τις προτάσεις μας για την αναζωογόνηση της διευρυνσιακής διαδικασίας αφενός για τα Δυτικά Βαλκάνια, αλλά και για την Τουρκία. Θέλω να το πω και αυτό για να μην υπάρχουν εδώ παρερμηνείες ότι πρόκειται για μια νέα μαγική συνταγή ούτε για ένα άλμα αισιοδοξίας αν θέλετε, είναι μια υπολογισμένη κίνηση που βασίζεται στην ανάλυση των δεδομένων που έχουμε μπροστά μας και ανταποκρίνεται και στο ρόλο που μπορεί να παίξει και πρέπει να παίξει η Ελλάδα ως κινητήρια δύναμη για την Ευρωπαϊκή προοπτική των γειτόνων της. Πιστεύω ότι με τις ιδέες μας επιχειρούμε να επαναφέρουμε την πολιτική στο επίπεδο της διαδικασίας διεύρυνσης και να δημιουργήσουμε ένα ευνοϊκότερο περιβάλλον για τα συμφέροντα μας. Και ας μην ξεχνάμε εδώ ότι Ελλάδα και Κύπρος , και οι δύο χώρες μας δεν έχουμε τίποτα να κερδίσουμε από μια νεκρή ενταξιακή διαδικασία. Αντίθετα το συμφέρον μας βρίσκεται σε μια πραγματική, σε μια ουσιαστική ενταξιακή διαδικασία στην οποία οι υποψήφιες χώρες θα κρίνονται πραγματικά, θα συμμορφώνονται και θα υλοποιούν όλες τις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις έχοντας ανοικτό ορίζοντα ένταξης, Ακριβώς σε αυτήν την κατεύθυνση πάει η σκέψη που έχουμε εκφράσει, μέσα σε αυτές τις σκέψεις συμπεριλαμβάνεται και η σκέψη για μια συνάντηση, ακόμα και σε επίπεδο κορυφής, για το θέμα των σχέσεων της Τουρκίας με την Ευρωπαϊκή Ένωση . Ήθελα να το τονίσω αυτό , μια συνάντηση για το θέμα αυτό. Δεν πρόκειται για μια συνάντηση κορυφής έστω με την Τουρκία, αλλά για μια συνάντηση η οποία θα ασχοληθεί ακριβώς με το θέμα των σχέσεων Ευρωπαϊκής ένωσης με την Τουρκία. Είναι πεποίθηση μας ότι μόνο με καθαρές κουβέντες μπορούμε πάλι να φέρουμε στο πραγματικό προσκήνιο τις υποχρεώσεις που έχει αναλάβει η Τουρκία απέναντι στην Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη μέλη και μπορούμε να φέρουμε στο προσκήνιο και την πραγματική της υποχρέωση να συμμορφωθεί και να υλοποιήσει αυτές τις υποχρεώσεις.
Τέλος, επιτρέψτε μου λίγα λόγια και για την προετοιμασία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Η συζήτηση έγινε ιδιαιτέρως κατά τη διάρκεια του γεύματος εργασίας που είχαμε με τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου τον κύριο Van Rompuy ο οποίος έχει προετοιμάσει τα κείμενα για το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Μας παρουσίασε αυτά τα κείμενα. Κοινή αντίληψη ήταν ότι πρόκειται για κείμενα ισορροπημένα τα οποία αποτελούν μια καλή βάση. Τονίζεται σε αυτές τις προτάσεις του κυρίου Van Rompuy η ανάγκη να ακολουθήσουμε την λεγόμενη απλοποιημένη διαδικασία αναθεώρησης της Συνθήκης , στο οποίο νομίζω όλα τα κράτη μέλη συμφωνούν ότι μέσω αυτής της διαδικασίας θα πρέπει να κινηθούμε. Το δεύτερο στοιχείο είναι ότι θα κληθούν οι υπουργοί Οικονομικών μαζί με την Επιτροπή να ολοκληρώσουν τις απαιτούμενες εργασίες για την σύσταση αυτού του συστήματος του μηχανισμού στήριξης ενσωματώνοντας τις αποφάσεις του περασμένου Eurogroup όπου αποφασίστηκαν τα βασικά χαρακτηριστικά του μηχανισμού αυτού. Και τέλος παρουσίασε ο κύριος Van Rompuy και ένα σύντομο χρονοδιάγραμμα πώς να κινηθούν όλοι, δηλαδή αυτές οι εργασίες που θα αναλάβουν, κατά την πρότασή του, οι Υπουργοί Οικονομικών και η Επιτροπή για την ολοκλήρωση της προετοιμασίας. Αυτές οι εργασίες να έχουν ολοκληρωθεί μέχρι τον Μάρτιο του επόμενου χρόνου, μέχρι το επόμενο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο με άλλα λόγια με στόχο αμέσως μετά να ξεκινήσουν οι διαδικασίες επικύρωσης της αναθεώρησης της Συνθήκης από όλα τα κράτη μέλη. Και τελικός στόχος είναι ο μόνιμος αυτός μηχανισμός στήριξης να τεθεί σε ισχύ τον Ιούνιο του 2013. Αυτά από την δική μου την πλευρά ως μια πρώτη ενημέρωση.
Δημοσιογράφος: Τι σχόλια έχετε να κάνετε για την διέλευση της τουρκικής φρεγάτας σήμερα στο Αιγαίο και τις αντιδράσεις της αντιπολίτευσης….
κ. Δ. Δρούτσας: Έχουμε βεβαίως ενημερωθεί από το ΓΕΕΘΑ για τον διάπλου τουρκικής φρεγάτας από το στενό του Καφηρέα. Περιμένουμε να έχουμε και την αναφορά εκ μέρους του αρμόδιου Γενικού Επιτελείου Ναυτικού προκειμένου να προβούμε σε όλες τις απαραίτητες ενέργειες. Θα ήθελα όμως να σημειώσω ότι αυτή η ενέργεια της Τουρκίας σήμερα, δεν σας το κρύβω, δεν μας εκπλήσσει. Μόλις προηγουμένως συζητήσαμε για τα συμπεράσματα του σημερινού Συμβουλίου όπου όπως διαπιστώσαμε η ΕΕ χρησιμοποιεί αυστηρή γλώσσα για να καταδείξει τις ελλείψεις της Τουρκίας και να της καταλογίσει η ΕΕ ευθύνες για την μη εκπλήρωση των υποχρεώσεών της και θα σας το πω ευθέως ότι η σημερινή αυτή ενέργεια της Τουρκίας μου έδωσε και μένα την δυνατότητα να ενημερώσω απευθείας και τους ομολόγους μου σε αυτή την συζήτηση. Αν θέλετε το σημερινό περιστατικό αποτέλεσε άλλο ένα όπλο στην φαρέτρα των επιχειρημάτων μας για να καταδείξουμε ακριβώς αυτή την παραβατική συμπεριφορά από πλευράς της Τουρκίας.
Σε ό,τι αφορά τις αντιδράσεις της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης και τις δηλώσεις του κ. Σαμαρά: Απ’ ότι καταλαβαίνω, με καθυστέρηση ενός χρόνου η Νέα Δημοκρατία και ο κ. Σαμαράς επιχειρεί να δημιουργήσει κλίμα και να υψώσει αν θέλετε τους τόνους και στα θέματα της εξωτερικής πολιτικής. Η κυβέρνηση ασκεί μια εξωτερική πολιτική ουσίας. Έχουμε κληθεί να καλύψουμε ελλείμματα και χαμένες ευκαιρίες, ιστορικές ευκαιρίες όπως τις έχουμε αποκαλέσει, τις οποίες έχασε η προηγούμενη κυβέρνηση, επανακτούμε την αξιοπιστία μας, παίρνουμε πρωτοβουλίες, ασκούμε μια εξωτερική πολιτική με βάση κάποιους κανόνες, με συγκεκριμένους στόχους και νομίζουμε ότι τα αποτελέσματα του σημερινού Συμβουλίου και τα συμπεράσματα για την Τουρκία, αλλά και για τα Σκόπια, νομίζω είναι η κατάλληλη και καλύτερη απάντηση προς τους όποιους χαρακτηρισμούς μπορεί να έχει χρησιμοποιήσει και ο κ. Σαμαράς.
Εγώ θα επιμείνω σε αυτή την προσέγγισή μου σε ό,τι αφορά την εξωτερική πολιτική της χώρας και τα εθνικά θέματα. Θα επιμείνω στην προσπάθεια συναίνεσης με όλες τις πολιτικές δυνάμεις. Θέματα εξωτερικής πολιτικής, τα εθνικά μας θέματα, είναι πολύ σοβαρά θέματα, τα οποία όλοι μας οφείλουμε να σεβόμαστε. Η προσπάθεια πραγματικά είναι εδώ να έχουμε την πλήρη συνεργασία με όλα τα πολιτικά κόμματα της χώρας. Το έχω πει και επανειλημμένως ότι για μας και για μένα προσωπικά, είναι το καλύτερο και το πιο ουσιαστικό όπλο σε όποια συζήτηση έχουμε στο εξωτερικό για τα εθνικά μας θέματα το να ξέρουμε και να αισθανόμαστε όλοι και να αισθάνονται όλοι στο εξωτερικό ότι εδώ υπάρχει μια κοινή αντίληψη και αντιμετώπιση από κοινού σε αυτές τις προκλήσεις. Εγώ θα συνεχίσω αυτές τις προσπάθειες για συναίνεση στα θέματα εξωτερικής πολιτικής. Θα επιμείνω σε μια εξωτερική πολιτική ουσίας, μια εξωτερική πολιτική με επιχειρήματα και όχι συνθήματα, εάν θέλετε, ούτε την διπλωματία των δηλώσεων δεν θα ακολουθήσω. Θα επιμείνω όπως είπα σε επιχειρήματα, σε εξωτερική πολιτική ουσίας και δεν θα μπω και σε τέτοιου είδους σκεπτικό να σχολιάζουμε και να ασχολούμαστε με αυτά τα «κλισέ» που μερικές φορές κάποιοι προσπαθούν να δημιουργήσουν περί ‘μυστικής διπλωματίας’ και άλλα πολλά που έχουν ειπωθεί.
Για άλλη μια φορά, συναίνεση, από κοινού να προσπαθήσουμε να προωθήσουμε τα εθνικά μας συμφέροντα με εξωτερική πολιτική ουσίας, πρωτοβουλιών, επιχειρημάτων και προσβλέπω στην επόμενη ευκαιρία να συζητήσουμε αυτά τα θέματα και στη Βουλή των Ελλήνων αλλά και στο Συμβούλιο Εξωτερικής πολιτικής, το οποίο προτίθεμαι να συγκαλέσω αμέσως, στις αρχές του νέου έτους. Απλώς να εκφράσω την επιθυμία μου και την ελπίδα αν θέλετε, σε αυτές τις συζητήσεις να ακούσουμε επιχειρήματα και όχι συνθήματα.
Δημοσιογράφος: Μιλάτε για συναίνεση και στην αρχή της ομιλίας σας είπατε ότι η προηγούμενη κυβέρνηση άφησε έλλειμμα κ.λ.π. Πώς τα συνδυάζετε όλα αυτά;
κ. Δ. Δρούτσας: Νομίζω ότι το να αναζητάς συναίνεση και συνεργασία στα θέματα εξωτερικής πολιτικής αλλά και γενικότερα, δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει να αναφέρεσαι αντικειμενικά σε κάποια πράγματα που έχουν γίνει στο παρελθόν και να μην αναφέρεσαι σε μια κατάσταση που παρέλαβες, η οποία είναι η βάση για τα επόμενα βήματα και την πολιτική που ασκείς. Δεν νομίζω ότι το ένα αποκλείει το άλλο. Καθαρές κουβέντες νομίζω πάντα είναι η καλύτερη βάση και για μια συνεργασία.
14 Δεκεμβρίου, 2010