ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Μας φοβερίζουν συνεχώς με έξοδο από την ευρωζώνη. Η ευρωζώνη πόσο σταθερή και σίγουρη είναι πλέον;
Σ. ΔΗΜΑΣ: Η Ελλάδα είναι αναπόσπαστο μέρος της Ευρώπης και του ευρώ. Δεν πρέπει να υπάρχει καμία αμφιβολία για αυτό. Είναι γεγονός ότι από εσφαλμένες επιλογές φτάσαμε στο χείλος του γκρεμού. Όμως, με τον σχηματισμό της μεταβατικής κυβέρνησης αποδείξαμε στους εταίρους μας και σε όλο τον κόσμο ότι είμαστε αποφασισμένοι να κάνουμε ό,τι χρειάζεται για να θωρακίσουμε τη θέση μας. Όσο για το ίδιο το ευρώ, πράγματι περνά τη μεγαλύτερη κρίση στη σύντομη ιστορία του και μαζί με αυτό κινδυνεύει και το ίδιο το ευρωπαϊκό εγχείρημα. Δική μου πεποίθηση είναι ότι η Ευρώπη θα βγει πιο δυνατή και πιο ενωμένη από αυτή την κρίση. Και θα έχει επιτέλους τα εργαλεία που χρειάζεται, ώστε η νομισματική μας ένωση να γίνει σιγά σιγά μια πραγματική πολιτική και οικονομική ένωση.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Εκλογές πρέπει εξάπαντος να γίνουν το συντομότερο δυνατόν; Δεν θα ήταν λογικό ο βίος αυτής της κυβέρνησης να εξαρτηθεί από τις εξελίξεις;
Σ. ΔΗΜΑΣ:Έχει υπάρξει συμφωνία μεταξύ των πολιτικών αρχηγών και του Πρωθυπουργού υπό τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, η οποία πιστεύω ότι θα τηρηθεί. Από κει και πέρα, όμως, ο μεταβατικός χαρακτήρας της κυβέρνησης δεν αποτελεί δικαιολογία για να μην κάνουμε καλά τη δουλειά μας. Όχι μόνο στην οικονομία, όπου η κυβέρνηση έχει στην ουσία να διαχειρισθεί την προσπάθεια διάσωσης της χώρας. Και στα εξωτερικά η αποστολή της κυβέρνησης είναι πολύ σημαντική. Η εξωτερική πολιτική δεν σταματά και για αυτό η διπλωματία μας πρέπει να είναι συνέχεια σε ετοιμότητα και να έχει γρήγορα αντανακλαστικά.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Τα δημοσκοπικά ποσοστά των κομμάτων δεν αποκλείουν καθόλου τη μη αυτοδυναμία. Υπάρχουν στοιχειώδεις κοινοί τόποι για κυβερνήσεις συνεργασίας;
Σ. ΔΗΜΑΣ:Από τη στιγμή που πας στις κάλπες, όλα τα ενδεχόμενα είναι ανοικτά. Προσωπική μου εκτίμηση, όμως, είναι ότι όσο θα πλησιάζουμε στον χρόνο των εκλογών, θα ενισχύεται το ρεύμα ανάδειξης αυτοδύναμης κυβέρνησης. Αυτό, όμως, δεν σημαίνει ότι η αυτοδύναμη κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας δεν θα επιδιώξει την ευρύτερη δυνατή συναίνεση. Στη μάχη που δίνουμε για τη χώρα κανείς δεν περισσεύει. Πρέπει να το πάρουμε απόφαση ότι από δω και στο εξής πρέπει να δουλεύουμε με γνώμονα το κοινό, συλλογικό συμφέρον - ούτε το κομματικό ούτε το ατομικό. Αυτά μας έφτασαν εδώ που είμαστε.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Οι κοινωνικές ανακατατάξεις φέρνουν και πολιτικές ανακατατάξεις. Μπαίνουμε σε νέα εποχή;
Σ. ΔΗΜΑΣ:Το πρώτο πράγμα που πρέπει να διασφαλίσουμε είναι να βγάλουμε τη χώρα από την κρίση. Ταυτόχρονα, πρέπει να κάνουμε ριζικές αλλαγές, έτσι ώστε ποτέ ξανά να μη ζήσουμε αυτά που περνάμε σήμερα. Οι Έλληνες είμαστε ικανός λαός με τεράστιες δυνατότητες, αλλά σπαταλήσαμε τα συγκριτικά μας πλεονεκτήματα και υιοθετήσαμε αυτοκαταστροφικές λογικές. Νομίζω ότι η κρίση θα αφήσει ένα τραύμα στη συλλογική εθνική μας συνείδηση. Πολύ δύσκολα, πλέον, οι Έλληνες θα αφήσουν τις συμπεριφορές που μας οδήγησαν εδώ να επαναληφθούν. Κι αυτό θα φέρει μια νέα εποχή στην πολιτική ζωή του τόπου. Κάθε τόπος και κάθε λαός χρειάζονται ηγεσία και όραμα. Στην ιστορία μας έχουμε περάσει πολλές δύσκολες στιγμές, αλλά πάντα ξαναστεκόμαστε στα πόδια μας. Θα τα καταφέρουμε και αυτή τη φορά.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Είστε ευρωπαϊστής και παράλληλα γνωρίζετε καλά πώς λειτουργεί το ευρωπαϊκό σύστημα. Γιατί τέτοια και τόση ατολμία από τους Ευρωπαίους, σε μια κρίση που παίρνει διαρκώς μεγαλύτερες διαστάσεις; Είναι λύση η γερμανική λογική της δημοσιονομικής πειθαρχίας;
Σ. ΔΗΜΑΣ:Η Ευρώπη άργησε να πάρει αποφάσεις. Αυτό ανέβασε υπερβολικά το κόστος αντιμετώπισης της κρίσης και τον κίνδυνο μιας ολικής καταστροφής για το ίδιο το ευρώ. Για ένα διάστημα, μάλιστα, πειραματιζόταν πάνω στην Ελλάδα με ολέθρια αποτελέσματα, όπως αποδείχθηκε στη συνέχεια. Είμαι πράγματι ευρωπαϊστής. Και έχω μακρά εμπειρία στον τρόπο που λειτουργεί η Ευρωπαϊκή Ένωση2. Και για αυτό σας λέω ότι είμαι αισιόδοξος ότι η Ευρώπη θα τα καταφέρει. Η δημοσιονομική πειθαρχία είναι μέρος της λύσης, αλλά δεν αρκεί. Χρειάζεται εμβάθυνση της Ευρώπης, χρειάζεται δηλαδή περισσότερη Ευρώπη, με σεβασμό στη θεσμική ισοτιμία των κρατών-μελών. Χρειάζεται μεγαλύτερη αλληλεγγύη και συνειδητοποίηση ότι το καλό του καθενός μας είναι καλό για την Ευρώπη συνολικά. Και, πάνω από όλα, χρειάζεται προοπτική. Χρειάζεται ελπίδα. Χρειάζεται ανάπτυξη, διότι διαφορετικά η Ευρώπη θα συρρικνωθεί και θα μπει στο περιθώριο.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Αναλάβατε το ΥΠΕΞ σε μία από τις πιο κρίσιμες φάσεις της νεότερης Ιστορίας του τόπου. Με τραυματισμένη τη διαπραγματευτική ικανότητα της χώρας, υπάρχει μεγαλύτερη εγρήγορση για τα ανοιχτά εθνικά ζητήματα;
Σ. ΔΗΜΑΣ:Η κρίση επηρεάζει τα πάντα. Αυτό δεν πρέπει να το ξεχνάμε. Η Ελλάδα είναι χώρα σε δύσκολη γειτονιά, που έχει να αντιμετωπίσει πολλές και σοβαρές προκλήσεις. Για αυτό απαιτείται εγρήγορση, όπως είπατε, και μεγαλύτερη διπλωματική προσπάθεια. Δεν πρέπει, όμως, να υπάρχει αμφιβολία ότι η Ελλάδα μπορεί και να διαπραγματεύεται και να προασπίζει τα συμφέροντά της. Όντως , από την πρώτη στιγμή που ανέλαβα τα καθήκοντά μου είχα να αντιμετωπίσω σοβαρές προκλήσεις, με σημαντικότερη την κατοχύρωση των ισχυρών αποφάσεων που έχουμε πετύχει σε ΝΑΤΟ και Ε.Ε. για το ζήτημα της ονομασίας της πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας. Σε σύντομο χρόνο και υπό μεγάλη πίεση καταφέραμε να πετύχουμε τους στόχους μας. Κι αυτό επιβεβαιώνει ότι η Ελλάδα μπορεί να τα καταφέρει, παρά την κρίση.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Στο θέμα των Σκοπίων είχαμε μια αρνητική εξέλιξη με την απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης...
Σ. ΔΗΜΑΣ:Πρέπει να γίνει σοβαρή νομική ανάλυση της απόφασης σε όλες τις πτυχές της. Σίγουρα, όμως, δημιούργησε μια δύσκολη κατάσταση. Αναμενόταν ότι η κυβέρνηση στα Σκόπια θα επιχειρούσε να αξιοποιήσει την απόφαση για να παρακάμψει τις διαπραγματεύσεις στον ΟΗΕ και τις προϋποθέσεις που έχουν τεθεί από το ΝΑΤΟ. Στόχος μας ήταν να αποτραπεί αυτή η εξέλιξη ώστε, αντί να διαιωνίζεται το πρόβλημα, να επιτευχθεί λύση. Με πολλές συναντήσεις και επαφές επετεύχθη να σταλεί ένα ξεκάθαρο μήνυμα από τη διεθνή κοινότητα. Αμέσως μετά την απόφαση του δικαστηρίου, η Ε.Ε., το ΝΑΤΟ, ο ΟΗΕ και οι ΗΠΑ έστειλαν το μήνυμα ότι το ζήτημα της ονομασίας δεν θα επιλυθεί διά της τεθλασμένης και κάλεσαν για προσήλωση στην επίτευξη λύσης, μέσω της διαδικασίας του ΟΗΕ. Είναι ακριβώς αυτό που λέει η Ελλάδα. Το ζήτημα της ονομασίας δεν θα λυθεί σε αίθουσες δικαστηρίων, αλλά στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Ελπίζω, για το καλό της περιοχής μας, τα Σκόπια να πάρουν το μήνυμα.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Υπάρχουν αναλυτές που εκτιμούν ότι θα ανοίξει άμεσα το Κυπριακό και συνδέουν την εκτίμησή τους ευθέως με τα κοιτάσματα πετρελαίου που εντοπίστηκαν στην περιοχή...
Σ. ΔΗΜΑΣ: Δυστυχώς, δεν διαβλέπω δυνατότητες προόδου στο Κυπριακό, διότι η τουρκική πλευρά λαμβάνει όλο και σκληρότερες θέσεις, υπονομεύοντας τις προοπτικές του διαλόγου. Υπάρχει, βέβαια, στον ορίζοντα η νέα συνάντηση των δύο πλευρών με τον γενικό γραμματέα του ΟΗΕ στις αρχές του νέου έτους, όμως με τα σημερινά δεδομένα δεν μπορεί κανείς να είναι αισιόδοξος. Όσο για τις έρευνες που κάνει η Κυπριακή Δημοκρατία για πετρέλαιο και φυσικό αέριο, πρέπει να τονισθεί ότι οι τουρκικές απειλές και προκλήσεις έπεσαν στο κενό και καταδικάστηκαν με ξεκάθαρο τρόπο από όλους τους σημαντικούς παράγοντες. Μόλις την περασμένη εβδομάδα, στο Συμβούλιο Υπουργών της Ε.Ε., καταδικάστηκε ομόφωνα αυτή η συμπεριφορά της Τουρκίας και επιβεβαιώθηκε το κυριαρχικό δικαίωμα των κρατών-μελών στην έρευνα και εκμετάλλευση των φυσικών τους πόρων, όπως προβλέπεται στη Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας, που αποτελεί μέρος του κοινοτικού κεκτημένου. Με λίγα λόγια, πρέπει να είναι σαφές ότι ο ενεργειακός και γεωπολιτικός χάρτης στην ανατολική Μεσόγειο άλλαξε και από αυτή την αλλαγή Ελλάδα και Κύπρος βγαίνουν ενισχυμένες.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Η Ελλάδα γιατί αποφεύγει να ασχοληθεί με το θέμα της ΑΟΖ;
Σ. ΔΗΜΑΣ: Δεν αποφεύγουμε να ασχοληθούμε με το θέμα της ΑΟΖ. Το αντίθετο, μόλις πρόσφατα εκσυγχρονίσθηκε το νομικό πλαίσιο για την έρευνα υδρογονανθράκων κι έτσι έγινε δυνατή η πρόσκληση για τη διεξαγωγή σεισμικών ερευνών στο Ιόνιο και νότια της Κρήτης. Η ΑΟΖ παρέχει οφέλη τα οποία δεν πρέπει να μείνουν ανεκμετάλλευτα. Ταυτόχρονα, προχωρούν όλες οι απαραίτητες ενέργειες για την αξιοποίηση του φυσικού μας πλούτου που κρύβεται στην ελληνική υφαλοκρηπίδα. Η ΑΟΖ αποτελεί κυριαρχικό δικαίωμα της χώρας και τα κυριαρχικά μας δικαιώματα δεν τα απεμπολούμε. Ολα θα γίνουν με βάση τη συνολική στρατηγική μας και με γνώμονα το εθνικό συμφέρον.
19 Δεκεμβρίου, 2011