ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Πως φθάσαμε σε αυτό το νέο κεφάλαιο των ελληνο-αραβικών σχέσεων;
Κ. ΦΡΑΓΚΟΓΙΑΝΝΗΣ: Το άριστο επίπεδο των σχέσεών μας με τη Σαουδική Αραβία σχετίζεται φυσικά με τους παραδοσιακούς και ιστορικούς δεσμούς φιλίας, γεωγραφικής και πολιτισμικής εγγύτητας και αλληλοκατανόησης μεταξύ μας. Η αναβάθμιση, ωστόσο, της στρατηγικής συνεργασίας στους κρίσιμους τομείς της οικονομίας και εθνικής ασφάλειας είναι το αποτέλεσμα συστηματικής δουλειάς, ειδικά κατά τον τελευταίο 1,5 χρόνο. Η επίσημη επίσκεψη του Πρίγκιπα-Διαδόχου Mohammed bin Salman στην Ελλάδα - η πρώτη σε ευρωπαϊκό έδαφος από το 2018 - και η υπογραφή της Συμφωνίας σύστασης Ανώτατου Συμβουλίου Στρατηγικής Συνεργασίας, καθώς και 10 ακόμα διακρατικών συμφωνιών, έπεται δύο επισκέψεων του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στο Ριάντ, τριών επισκέψεων δικών μου στη Σαουδική Αραβία και αντίστοιχων επισκέψεων του Σαουδάραβα Υπουργού Επενδύσεων στη χώρα μας, και φυσικά μεθοδικής δουλειάς από τις Διπλωματικές Αρχές των δύο χωρών.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Γιατί είναι στρατηγικής σημασίας η αναβάθμιση των σχέσεων μας και σε ποιους τομείς θεωρείτε ότι μπορούμε να αποκτήσουμε συγκριτικό πλεονέκτημα με τη συνεργασία της Σ. Αραβίας;
Κ. ΦΡΑΓΚΟΓΙΑΝΝΗΣ: Η Σαουδική Αραβία είναι σημαντική δύναμη στη διεθνή σκηνή. Ειδικά σήμερα, μεσούσης της ενεργειακής κρίσης, ο πρωταγωνιστικός της ρόλος ως προμηθευτή υδρογονανθράκων, την καθιστά ακόμα πιο πολύτιμο εταίρο. Η ενεργειακή συνεργασία μας ωστόσο με τη Σαουδική Αραβία, δεν περιορίζεται στο πετρέλαιο. Οι μεγαλύτερες προοπτικές ανοίγονται στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, στην ενέργεια του μέλλοντος. Η Σαουδική Αραβία επιθυμεί να αποκτήσει πρωταγωνιστικό ρόλο και στην προμήθεια πράσινης ενέργειας και πράσινου υδρογόνου. Με αυτό τον στόχο και δεδομένης της γεωγραφικής θέσης της Ελλάδας και των άριστων σχέσεων των δύο χωρών, η διμερής ενεργειακή συνεργασία προσανατολίζεται στο να καταστεί η Ελλάδα κόμβος για την προμήθεια των προϊόντων της Σαουδικής Αραβίας στην Ευρώπη. Εργαζόμαστε λοιπόν πάνω στις δυνατότητες διασύνδεσης της Σαουδικής Αραβίας με την Ευρώπη, μέσω της χώρας μας, για τη διάθεση του φθηνού ηλεκτρικού ρεύματος που παράγεται στη Σαουδική Αραβία από πράσινες πηγές, καθώς επίσης και του πράσινου υδρογόνου. Οι προοπτικές συνεργασίας δεν εξαντλούνται φυσικά στην ενέργεια. Υπάρχουν μεγάλες επενδυτικές ευκαιρίες σε τουριστικές υποδομές, στην αγορά ακινήτων, στις ναυτιλιακές μεταφορές και τον τομέα των logistics, αλλά και στην ψηφιακή διασυνδεσιμότητα, με τη μετατροπή των δύο χωρών σε σημαντικά περιφερειακά κέντρα δεδομένων.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Ποια τα επόμενα βήματα στην προσπάθεια διμερούς προσέγγισης;
Κ. ΦΡΑΓΚΟΓΙΑΝΝΗΣ: Ήδη αναφέρθηκα στις πρόσφατες ανταλλαγές επισκέψεων, σε επίπεδο πολιτικής ηγεσίας. Να επισημάνω και την ανταλλαγή επισκέψεων επιχειρηματικών αποστολών και την κρίσιμη δουλειά που έχει γίνει και συνεχίζεται για την ενίσχυση της επιχειρηματικής συνεργασίας μεταξύ των δύο πλευρών. Η ίδρυση του Ελληνο–Σαουδαραβικού Επιχειρηματικού Συμβουλίου και η υπογραφή, στις 27 Ιουλίου, των 16 συμφωνιών και μνημονίων συνεργασίας μεταξύ ιδιωτικών επιχειρήσεων των δύο πλευρών, αντανακλά το ζωηρό ενδιαφέρον και τη βούληση για περαιτέρω εμβάθυνση της συνεργασίας και την ανάληψη κοινών εγχειρημάτων.
Θα ήθελα να επισημάνω ότι, πέραν των σαουδαραβικών επενδύσεων στη χώρα μας, υπάρχουν και αξιόλογες προοπτικές ανάπτυξης δραστηριότητας των Ελλήνων επιχειρηματιών στη Σαουδική Αραβία, ειδικά στους τομείς των κατασκευών και της τουριστικής ανάπτυξης. Στα σχέδια της Σαουδικής Αραβίας, είναι η τουριστική αξιοποίηση νησιών της χώρας, καθώς και η ανάπτυξη μιας καινούργιας πόλης, και εδώ η ελληνική εμπειρία και τεχνογνωσία είναι αναμφισβήτητα πολύτιμη.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Η προσέγγιση με τη Σ. Αραβία έχει γίνει σχεδόν παράλληλα με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, όπου επίσης είχαμε πρόσφατα αποτελέσματα. Ποιες κινήσεις θα ακολουθήσουν εκεί;
Κ. ΦΡΑΓΚΟΓΙΑΝΝΗΣ: Οι κινήσεις μας εντάσσονται στο πλαίσιο της ευρύτερης στρατηγικής της ελληνικής διπλωματίας, η οποία συστηματικά και στοχευμένα, καλλιεργεί και ενισχύει τις σχέσεις με παραδοσιακούς συμμάχους και ταυτόχρονα ανοίγει τα φτερά της και αναζητά στρατηγικούς εταίρους σε όλα τα μήκη και πλάτη της γης. Ειδικά στην ευρύτερη γειτονιά της Μεσογείου, οι σχέσεις μας με όλες τις χώρες του Κόλπου έχουν ιδιαίτερη, στρατηγική αξία.
Με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, μετά την επίσκεψη του Πρωθυπουργού, στις 8-9 Μαΐου στο Ντουμπάι κατά την οποία υπεγράφησαν συνολικά 12 Συμφωνίες και Μνημόνια Συνεργασίας και την επίσκεψη, στις 22-23 Ιουνίου, του Υπουργού Βιομηχανίας και Υψηλής Τεχνολογίας Dr. Al Jaber στην Αθήνα, τα επόμενα βήματα αφορούν την υλοποίηση των συμφωνιών.
Υπάρχουν μεγάλα περιθώρια ενίσχυσης των διμερών οικονομικών και επενδυτικών σχέσεων με τα Εμιράτα, ωστόσο η πρόσφατη παρουσία στην Αθήνα 5 εμιρατινών επενδυτικών Ταμείων, υπό τον κρατικό βιομηχανικό και επενδυτικό όμιλο Αμπού Ντάμπι ADQ, εξέπεμψε το μήνυμα ότι υπάρχει ζωηρό ενδιαφέρον για κοινά εγχειρήματα στους τομείς της ενέργειας, της βιομηχανίας, στην ανταλλαγής και μεταφορά τεχνογνωσίας.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Το μέγεθος και η ουσία των επιχειρηματικών συμφωνιών που επιτεύχθηκαν σας ικανοποιούν; Μέχρι ποιο σημείο μπορούν οι κυβερνήσεις να βοηθήσουν ώστε να γίνουν εφικτές επιχειρηματικές συμφωνίες;
Κ. ΦΡΑΓΚΟΓΙΑΝΝΗΣ: Η υπογραφή των 16 - για την ακρίβεια 17, μαζί με τη Συμφωνία για το υποθαλάσσιο καλώδιο μεταφοράς δεδομένων – επιχειρηματικών συμφωνιών, είναι μια ιδιαίτερη στιγμή στη σχέση μας με τη Σαουδική Αραβία. Ιδιαίτερη και σε συμβολικό επίπεδο, για το λόγο αυτό άλλωστε, η υπογραφή της συμφωνίας για το υποθαλάσσιο καλώδιο έλαβε χώρα στο Μέγαρο Μαξίμου, αλλά και σε ουσιαστικό. Η συνολική αξία των συμφωνιών αυτών αποτιμάται περί τα 4 δισ ευρώ. Και ναι, μπορώ να εκφράσω ικανοποίηση για την εξέλιξη αυτή. Ο ρόλος ο δικός μας, ως κυβέρνηση, το επιτελείο της Οικονομικής Διπλωματίας - εγώ και ο Γενικός Γραμματέας Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων του Υπουργείου Εξωτερικών και Πρόεδρος της Enterprise Greece Γιάννης Σμυρλής – με τη στήριξη του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων και σε στενή συνεργασία με τους Σαουδάραβες εταίρους μας, δημιουργήσαμε το πλαίσιο εντός του οποίου θα μπορούν οι επιχειρηματίες των δύο χωρών, να αναπτύξουν δραστηριότητα και κοινά εγχειρήματα. Και πιστέψτε με, αυτό δεν ήταν καθόλου εύκολη υπόθεση και ήταν το αποτέλεσμα σκληρής δουλειάς και εκατέρωθεν βούλησης υπέρβασης δυσκολιών και αγκυλώσεων. Αυτός όμως είναι και ο ρόλος των κυβερνήσεων, να προσφέρουν, με τη θεσμική τους ιδιότητα, λύσεις και διευκολύνσεις προς όφελος της οικονομίας και κοινωνίας, σε εγχώριο και σε διεθνές επίπεδο. Η αναγνώριση της προσπάθειάς μας και της προσφοράς μας, από τους ίδιους τους επιχειρηματίες, είναι ένα μήνυμα ότι κινούμαστε στη σωστή κατεύθυνση, ώστε να συνεχίσουμε την προσπάθεια.
31 Ιουλίου, 2022