Δ. ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ: Καλώς ήρθατε Υπουργέ στο κεντρικό δελτίο ειδήσεων του MEGA.
ΥΠΟΥΡΓΟΣ: Καλησπέρα σε εσάς και στους τηλεθεατές σας.
Δ. ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ: Διανύουμε μια δύσκολη συγκυρία με τις κλιμακούμενες επιθετικές κινήσεις από την πλευρά της Τουρκίας και θα ήθελα να μας πείτε αν η κρίση πέρασε, αν μπορούμε να μιλήσουμε για αποκλιμάκωση.
ΥΠΟΥΡΓΟΣ: Νομίζω ότι βλέπουμε από την τουρκική πλευρά μια σταδιακή αποκλιμάκωση με την επιστροφή, όπως μας πληροφορεί το Υπουργείο Άμυνας, των τουρκικών σκαφών στα λιμάνια και στους ναυστάθμους, αλλά βέβαια αυτό δεν σημαίνει ότι όλη αυτή η ένταση η οποία είχε δημιουργηθεί τις προηγούμενες μέρες, έχει παρέλθει ανεπιστρεπτί.
Δ. ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ: Κύριε Υπουργέ αυτό που ζούμε είναι ένας πόλεμος νεύρων που επιχειρείται από την πλευρά της Τουρκίας, ή εκτιμάτε ότι είναι αποφασισμένος ο Ερντογάν κάποια στιγμή ίσως αν όχι τώρα, να προχωρήσει σε γεωτρήσεις στην ελληνική υφαλοκρηπίδα;
ΥΠΟΥΡΓΟΣ: Δεν είμαι εγώ αυτός ο οποίος μπορεί να προβλέψει τις μελλοντικές τουρκικές κινήσεις. Άλλωστε ο τρόπος που εγώ βλέπω και η Ελλάδα γενικά, όπως και όλες οι ευρωπαϊκές χώρες, βλέπουν τις ενέργειες που πρέπει να γίνουν, διαφέρει αισθητά από τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί και ενεργεί η Τουρκία.
Δ. ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ: Εσείς εκτιμάτε ότι είναι απρόβλεπτος ο Ερντογάν; Γιατί έχει γίνει πολύς λόγος για το αν είναι απρόβλεπτος ή αν λειτουργεί βάσει σχεδίου.
ΥΠΟΥΡΓΟΣ: Ξέρετε, δεν θα το προσωποποιούσα στον Ερντογάν, θα έλεγα ότι η Τουρκία έχει σταδιακά υιοθετήσει μια λογική που αποκλίνει από τη λογική των χωρών, οι οποίες ενεργούν επί τη βάση του Διεθνούς Δικαίου και του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας και αυτό κατά την άποψή μου είναι ιδιαίτερα βλαπτικό και για την ίδια την Τουρκία.
Δ. ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ: Είστε ο επικεφαλής της ελληνικής διπλωματίας. Σας ρωτώ καθαρά και περιμένω μια επίσης καθαρή απάντηση σε αυτό, έχει γίνει σαφές κ. Υπουργέ στις Ηνωμένες Πολιτείες, στη Γερμανία, στις Βρυξέλλες ότι η Ελλάδα εφόσον παραβιαστούν τα κυριαρχικά της δικαιώματα, αν επιχειρηθεί δηλαδή γεώτρηση σε ελληνική υφαλοκρηπίδα θα απαντήσει στρατιωτικά;
ΥΠΟΥΡΓΟΣ: Κατ' αρχήν θα μου επιτρέψετε να σας πω ότι ο τρόπος που θέτετε την ερώτηση έχει ένα εγγενές ζήτημα.
Δ. ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ: Δηλαδή;
ΥΠΟΥΡΓΟΣ: Το εγγενές ζήτημα έγκειται στο εξής: η παρούσα Κυβέρνηση, ο παρών Πρωθυπουργός αλλά και διαχρονικά όλες οι Κυβερνήσεις της Ελληνικής Δημοκρατίας και όλοι οι Πρωθυπουργοί της Ελληνικής Δημοκρατίας είχαν και διατηρούν τη συνταγματική υποχρέωση προστασίας της κυριαρχίας και των κυριαρχικών δικαιωμάτων της χώρας και το έχουν διαχρονικά καταστήσει απολύτως σαφές προς όλους.
Έχω επανειλημμένα πει ότι αυτές οι υποχρεώσεις προέρχονται από το Σύνταγμα της χώρας και δεν υπάρχει οποιοσδήποτε ο οποίος να μπορεί να αποστεί από αυτές τις υποχρεώσεις. Άρα και να θέλαμε να κάνουμε κάτι διαφορετικό, δεν θα μπορούσαμε.
Δ. ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ: Εγώ σας ρωτώ Υπουργέ γιατί υπήρξε μια δημοσιογραφική πληροφορία τις προηγούμενες μέρες ότι η κα Μέρκελ είχε πει στον Ερντογάν ότι η Ελλάδα δεν αστειεύεται. Αυτό ισχύει;
ΥΠΟΥΡΓΟΣ: Εγώ δεν μπορώ να βεβαιώσω ή να διαψεύσω τι διημείφθη μεταξύ της Καγκελαρίου Μέρκελ και του Προέδρου Ερντογάν. Εγώ αυτό που πρέπει να σας πω είναι ότι προφανώς όσον αφορά τα κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας και την κυριαρχία της δεν θα μπορούσε να χωρέσει οποιαδήποτε υποχωρητικότητα. Είναι ένα θέμα απολύτως δεδομένο επί τη βάση του Συντάγματος της χώρας.
Και θέλω να το λέω με τον πρέποντα τόνο, για να μην εκληφθεί ως απειλή κατά οιουδήποτε. Είναι υποχρέωσή μας. Δεν έχουμε καμία δυνατότητα επιλογής, υποχώρησης, καμία απολύτως. Θα κάνουμε αυτό που πρέπει, όπως και οποιοσδήποτε διαχρονικά Έλληνας Πρωθυπουργός, ή Ελληνική Κυβέρνηση, ή Υπουργός Εξωτερικών θα έκανε αυτό που πρέπει.
Δ. ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ: Έχει λοιπόν όπως μας λέτε καταστεί σαφές στους εταίρους μας αλλά και στην Τουρκία ότι η Ελλάδα είναι αποφασισμένη σε κάθε περίπτωση εφόσον παραβιαστούν τα κυριαρχικά μας δικαιώματα. Θα ήθελα όμως να μείνουμε λίγο στο ρόλο της Γερμανίας και στο πόσο καθοριστικός ήταν τελικά. Απέτρεψε Υπουργέ η Άγκελα Μέρκελ σύγκρουση Ελλάδας – Τουρκίας, όπως είχε γράψει η Bild; Οι συνομιλίες έγιναν, το γνωρίζουμε. Καμία πλευρά δεν διέψευσε ούτε επιβεβαίωσε την ουσία.
ΥΠΟΥΡΓΟΣ: Να σας πω. Δεν μπορώ να δραματοποιήσω την οποιαδήποτε επικοινωνία ή την οποιαδήποτε παρέμβαση, ιδίως μιας μεγάλης χώρας όπως η Γερμανία, η οποία αυτό το διάστημα σημειώνω έχει την Προεδρία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Δ. ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ: Ακριβώς. Μήπως θέλει να αποφύγει γι' αυτό τον λόγο περαιτέρω ένταση.
ΥΠΟΥΡΓΟΣ: Έχει και θεσμική υποχρέωση προστασίας των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η εκάστοτε Προεδρία ξέρετε, έχει από την ίδια την Ευρωπαϊκή Ένωση ένα συγκεκριμένο ρόλο.
Κατά συνέπεια εάν η Γερμανία άσκησε της εκ του ρόλου υποχρεώσεις της, αυτό είναι απολύτως συμβατό.
Δ. ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ: Έχει ένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον γιατί έγινε και μια μυστική συνάντηση την οποία μάθαμε από τον κ. Τσαβούσογλου στο Βερολίνο και θα ήθελα να μας πείτε αν τέτοιου τύπου συναντήσεις είναι χρήσιμες και αποδοτικές.
ΥΠΟΥΡΓΟΣ: Θα σας πω.
Δ. ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ: Εάν τις χρησιμοποιεί η Τουρκία για να εξωραΐσει την εικόνα της, να εμφανιστεί πρόθυμη για διάλογο.
ΥΠΟΥΡΓΟΣ: Θα σας είμαι ειλικρινής. Δεν είναι μυστική. Άλλο μια συνάντηση η οποία δεν ανακοινώνεται, είναι φανερό ότι όλες οι συναντήσεις ενός συγκεκριμένου επιπέδου, διπλωματών σε αυτή την περίπτωση, δεν ανακοινώνονται κατ’ ανάγκη. Αυτό δεν συνιστά μυστικότητα, συνιστά αναγκαία προϋπόθεση ώστε η κάθε μια πλευρά να μπορεί να συζητήσει ελεύθερα πέρα από το βάρος που δίνουν οι φακοί της δημοσιότητας.
Δ. ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ: Απλά η συγκυρία ήταν λίγο ιδιαίτερη Υπουργέ, ήταν δυο μέρες μετά την ανακοίνωση της μετατροπής της Αγιάς Σοφιάς σε τζαμί.
ΥΠΟΥΡΓΟΣ: Πράγματι, έχετε απόλυτο δίκιο. Αλλά συγχωρήστε με, εγώ έχω πάρει σαφή θέση για το θέμα της Αγίας Σοφίας και μαζί με την κα Μενδώνη θα ανακοινώσουμε μια σειρά ενεργειών προσεχώς πολύ συγκεκριμένων για να διατηρήσουμε την προστασία του μνημείου στην επικαιρότητα.
Όμως επίσης έχουμε πει επανειλημμένα ότι η Αγία Σοφία δεν είναι και δεν θα πρέπει να καταστεί ελληνοτουρκική διαφορά. Έχουμε επανειλημμένα πει ότι αυτή είναι μια παγίδα στην οποία η Τουρκία θα ήθελε με μεγάλη χαρά να μας οδηγήσει. Δεν πρέπει να το κάνουμε αυτό. Η Αγία Σοφία, η προστασία του μνημείου είναι διεθνές ζήτημα.
Δ. ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ: Το θέμα των κυρώσεων Υπουργέ είναι ανοιχτό; Κύκλοι του Υπουργείο προ ημερών ανέφεραν ότι η Τουρκία θα παραλύσει, αν η Ευρωπαϊκή Ένωση προχωρήσει σε κυρώσεις. Θα πληγωθεί ο Ερντογάν;
ΥΠΟΥΡΓΟΣ: Εμείς έχουμε ζητήσει από τους Ευρωπαίους εταίρους μας και έχει δοθεί εντολή από το Συμβούλιο στον Ύπατο Εκπρόσωπο, τον κ. Μπορέλ
-με τον οποίο μάλιστα συνομίλησα πάλι σήμερα, μετά την επίσκεψη της Βουλγάρας συναδέλφου μου- να προετοιμαστεί κατάλογος κυρώσεων. Όχι να επιβληθούν κυρώσεις. Κατάλογος κυρώσεων, οι οποίες όμως βεβαίως θα αφορούν σημαντικούς τομείς της τουρκικής οικονομίας.
Δ. ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ: Θα παραλύσει δηλαδή η τουρκική οικονομία αν υπάρξουν αυτές οι κυρώσεις;
ΥΠΟΥΡΓΟΣ: Επιτρέψτε μου να σας πω το εξής: δεν θα χρησιμοποιήσω εκφράσεις οι οποίες θα συντείνουν στο να αυξήσουν την ένταση. Εμείς δεν θέλουμε μια φτωχή και αποκλεισμένη Τουρκία. Όμως θα πρέπει η Ευρωπαϊκή Ένωση να έχει έτοιμο ένα οπλοστάσιο, το οποίο να δείχνει στην Τουρκία ποιο είναι το δικό της συμφέρον, το συμφέρον της δικής της κοινωνίας.
Δ. ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ: Ένα έντονο διπλωματικό παιχνίδι είναι σε εξέλιξη στην Ανατολική Μεσόγειο, Υπουργέ. Πόσο κοντά είμαστε στη συμφωνία με την Αίγυπτο για καθορισμό ΑΟΖ; Μια συμφωνία που θα «σπάσει» και το τουρκολιβυκό Μνημόνιο.
ΥΠΟΥΡΓΟΣ: Κατ' αρχήν σωστά με ρωτάτε, σας ευχαριστώ γι' αυτό, το τουρκολιβυκό Μνημόνιο όμως για μας είναι κάτι το παντελώς ανύπαρκτο. Το έχω επανειλημμένα χαρακτηρίσει βιασμό της κοινής λογικής …
Δ. ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ: Παράγει όμως αποτελέσματα.
ΥΠΟΥΡΓΟΣ: Όχι, κατά τη δική μας κρίση δεν παράγει, θα μου επιτρέψετε να σας πω, κανένα αποτέλεσμα εξ αιτίας του εγγενούς παραλογισμού και της παρανομίας του.
Εμείς αντίθετα διαπραγματευόμενοι με την Αίγυπτο διαπραγματευόμαστε μέσα στο πλαίσιο του Δικαίου της Θάλασσας και του Διεθνούς Δικαίου. Κατά συνέπεια αν εμείς καταλήξουμε με την Αίγυπτο -έχουμε κάνει πρόοδο, δεν είμαι έτοιμος να σας πω ότι είμαστε προ των θυρών, αλλά έχουμε κάνει πρόοδο, αυτό είναι κάτι το πραγματικό νομίζω, άλλωστε είναι γνωστό ότι διαπραγματευόμαστε πια μήνες με την Αίγυπτο. Όμως αυτό θα είναι μια πραγματική συμφωνία, η οποία πραγματικά θα επιφέρει έννομα αποτελέσματα, μέσα στο πλαίσιο του Διεθνούς Δικαίου.
Εν αντιθέσει ξαναλέω με τα τουρκολιβυκά Μνημόνια. Διότι δεν θέλω να ξεχνώ ότι εκτός από το θέμα των φερόμενων ως θαλασσίων Ζωνών, η Τουρκία έχει πείσει την Διοίκηση της Τρίπολης να υπογράψει και ένα Μνημόνιο αμυντικής συνεργασίας, συνεργασίας ασφάλειας που δίνει ομπρέλα για την παράνομη μεταφορά όπλων από την Τουρκία στη Λιβύη.
Δ. ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ: Υπουργέ το ενδεχόμενο προσφυγής στη Χάγη το θεωρείτε πολύ μακρινό ή πλησιάζει αξιολογώντας την εξέλιξη των σχέσεων;
ΥΠΟΥΡΓΟΣ: Αναφέρεστε βεβαίως στις σχέσεις μας με την Τουρκία.
Δ. ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ: Ακριβώς.
ΥΠΟΥΡΓΟΣ: Θέλω να σας είμαι ειλικρινής: δεν έχουμε καν αρχίσει να συζητάμε πραγματικά με την Τουρκία. Είναι κρίμα αυτό. Είναι κρίμα για δυο γειτονικές χώρες, αλλά δεν ευθυνόμαστε εμείς.
Κατά συνέπεια να σας πω εγώ ότι είμαστε έστω και θα μπορούσα να βλέπω ένα τρόπο επίλυσης της διαφοράς μέσω μιας δικαστικής διαδικασίας στον ορίζοντα, δεν θα ήταν αλήθεια. Πρέπει πρώτα η Τουρκία να αντιληφθεί ότι πρέπει να συζητά, να επιλύουμε τις διαφορές μας μέσα στο πλαίσιο του Διεθνούς Δικαίου, με συζητήσεις κατ' αρχήν κι αν καταλήξουν οι συζητήσεις σε ένα αδιέξοδο, καμιά φορά αυτό είναι πιθανό λόγω των θέσεων των δυο πλευρών, να μπορέσουμε να παραπέμψουμε τα ζητήματα στο διεθνές…..
Δ. ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ: Είστε υπέρ του διαλόγου λοιπόν αν και εφόσον η ένταση αυτή περάσει.
ΥΠΟΥΡΓΟΣ: Μάλιστα. Αλλά να είμαστε συνεννοημένοι: διαλόγου, επί των πραγματικών και όχι των φανταστικών διαφορών. Οι διαφορές μας με την Τουρκία είναι πολύ συγκεκριμένες. Αφορούν την υφαλοκρηπίδα και την υπερκείμενη θαλάσσια ζώνη. Δεν είναι περί παντός επιστητού.
Δ. ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ: Μάλιστα. Να ευχαριστήσουμε πολύ τον Υπουργό Εξωτερικών γι' αυτή τη συνέντευξη.
ΥΠΟΥΡΓΟΣ: Σας ευχαριστώ πολύ.
27 Ιουλίου, 2020