Α. ΠΟΡΤΟΣΑΛΤΕ: Ο κ. Νίκος Δένδιας, Υπουργός Εξωτερικών είναι μαζί μας.
Κύριε Υπουργέ καλημέρα σας, καλή εβδομάδα.
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Καλημέρα κ. Πορτοσάλτε, καλή εβδομάδα σ’ εσάς, καλόν επόμενο αιώνα στην «Καθημερινή».
Α. ΠΟΡΤΟΣΑΛΤΕ: Πραγματικά! Ήσαστε κι εσείς παρών στην εκδήλωση, ήταν μια πολύ ωραία εκδήλωση, οργανωμένη μέσα σ’ ένα εργοστάσιο.
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Και πρωτότυπη, και η έκδοση του φύλλου ήταν πάρα πολύ ωραία. Αν μου επιτρέπετε μια τελική σημείωση σε όσα είπατε, κρατώ όπως είπατε κι εσείς την εξαιρετική παρουσίαση του Κυριάκου Μητσοτάκη, ο οποίος διαπίστωσε αυτό το οποίο ιστορικά είναι γνωστό, αλλά έχει σημασία να υπογραμμίζεται, ότι η «Καθημερινή» ξεκίνησε σαν ένα «ξίφος» του Λαϊκού Κόμματος εναντίον των φιλελευθέρων του Ελευθέριου Βενιζέλου, και σήμερα έχει εξελιχθεί, στην πραγματικότητα, στην εκπρόσωπο του φιλελεύθερου ρεύματος στην Ελλάδα.
Βεβαίως, δεν σημαίνουν ακριβώς τα ίδια πράγματα ο φιλελεύθερος του Βενιζέλου με το φιλελεύθερο ρεύμα στην Ελλάδα σήμερα, αλλά υπάρχουν αναλογίες.
Απ’ την άλλη, θα μου επιτρέψετε να υπογραμμίσω, τελειώνοντας, ένα εξαιρετικό άρθρο του Γεωργίου Βλάχου, ανεξαρτήτως αν συμφωνεί κανείς ή διαφωνεί, όταν πέθανε ο Ελευθέριος Βενιζέλος, το οποίο αξίζει κανείς να το διαβάσει. Είναι μεγάλο άρθρο, είναι ψυχογραφικό για το μεγάλο νεκρό, τον ψυχογραφεί ως αντίπαλος, υπογραμμίζοντας και τα ελαττώματά του αλλά αναγνωρίζοντας και τα προτερήματά του και είναι εκπληκτικής πένας άρθρο. Εκπληκτικής πένας.
Α. ΠΟΡΤΟΣΑΛΤΕ: Μεγάλη γραφή. Κύριε Δένδια, δε θα ελπίζουμε μόνο φαντάζομαι στις καιρικές συνθήκες. Θα καταφέρουμε επικοινωνία, Ελλάδα και Τουρκία, δηλαδή σ’ αυτή τη συνάντηση που προετοιμάζεται τώρα με τον κ. Ερντογάν, να τον πείσουμε ότι θέλει να κοντράρει την Ευρώπη, αλλά το υφιστάμεθα εμείς, ο γείτονάς του; Θέλει το κακό εντελώς του γείτονα; Δεν ξέρω.
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Θα είμαι ειλικρινής: Δεν είναι πάντα εύκολο να συνεννοηθείς με την τουρκική πλευρά, ακόμη και σε πράγματα στα οποία το δίκαιο και το ορθό και το νόμιμο και το ηθικό είναι προφανή. Η Ελλάδα κάνει μια προσπάθεια κατ' αρχάς να εξηγήσει και στην Τουρκία ότι υπάρχουν δεδομένες υποχρεώσεις. Και κάνει μια εσωτερική προσπάθεια η κυβέρνηση να οργανώσει ένα σύστημα χειρισμού των μεταναστευτικών ροών που να θωρακίζει τη χώρα και τα σύνορά της.
Δεν είναι εύκολο, το ξέρουμε όλοι. Αν θέλετε, οι αριθμοί υπερβαίνουν και τις υπάρχουσες δυνατότητες του συστήματος και άρα πρέπει και αυτό να εξελιχθεί πάρα πολύ γρήγορα. Με κανέναν τρόπο όμως -αυτό ο Πρωθυπουργός το έχει ξεκαθαρίσει- δεν πρόκειται να επιτρέψουμε στην Τουρκία να θεωρήσει ότι το μεταναστευτικό είναι διμερές ζήτημα. Ούτε να επιτρέψουμε στην Τουρκία να εκβιάζει τη χώρα χρησιμοποιώντας τις προσφυγικές ροές. Αυτά τα δύο δεν πρόκειται να γίνουν.
Από κει και πέρα, σ’ εμάς η Τουρκία μπορεί πάντοτε να βρει, ιδίως στην κυβέρνηση Μητσοτάκη, ένα σοβαρό και ειλικρινή συνομιλητή, ο οποίος καταλαβαίνει και τα τουρκικά προβλήματα. Η Τουρκία φιλοξενεί 4 εκατομμύρια ανθρώπους. Η Ελλάδα είναι αυτή η οποία, παρά τη συμπεριφορά της Τουρκίας σε διάφορα θέματα, δεν τα συνέδεσε και στήριξε το αίτημα της Τουρκίας για να τύχει οικονομικής ενίσχυσης στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Η Τουρκία αυτά πρέπει να τ’ αντιληφθεί και να τα εκτιμήσει. Πάντως, υποχρέωση της ελληνικής κυβέρνησης είναι -και η κυβέρνηση Μητσοτάκη θα το κάνει- να θωρακίσει τη χώρα. Δεν πρόκειται ν’ αφήσουμε τη χώρα έρμαιο των τουρκικών βουλήσεων εάν η Τουρκία δεν είναι διατεθειμένη ν’ αντιληφθεί τις υποχρεώσεις της.
Α. ΠΟΡΤΟΣΑΛΤΕ: Χρησιμοποιώ το ρήμα σας, να «θωρακίσει» τη χώρα, το ακούω και από σας, από τον κ. Στεφανή, και τις προσλήψεις που θα γίνουν στα σύνορά μας κτλ. Αλλά, αυτό που ακούμε εμείς στο τέλος, που εισπράττει η κοινή γνώμη, κ. Δένδια, είναι ότι η Ελλάδα σήμερα διέσωσε άλλους 50, διέσωσε άλλους 70, μπήκαν άλλοι 600. Τί περιφρουρούμε τότε; Υπάρχει ένα οξύμωρο.
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Δεν έχω εγώ την αρμοδιότητα του χειρισμού, άρα μιλώ ως μέλος της κυβέρνησης, όχι ως αρμόδιος Υπουργός. Το λέω για να ξεκαθαρίζω το ρόλο μου. Το χειρίστηκα αυτό το θέμα για δυο χρόνια. Παρέλαβα μια κατάσταση στον Έβρο όπου οι εισροές ήταν της τάξης των 700 ημερησίως, μέσα σε τρεις μήνες οι εισροές στον Έβρο ήταν της τάξης των 10 μηνιαίως. Και το σύστημα αυτό εξηγήθηκε στο Συμβούλιο Υπουργών, έτυχε της απόλυτης αποδοχής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, επιστρέψαμε 50.000 ανθρώπους πίσω, φτιάξαμε τα κλειστά κέντρα -ανάθεμα τότε για την αντιπολίτευση- ζήτησε συγνώμη μετά ο αρμόδιος Υπουργός όταν ανέλαβαν την κυβέρνηση για το ανάθεμα απέναντι στην κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας εκείνου του διαστήματος, φτιάξαμε μια Υπηρεσία Ασύλου, την καλύτερη ευρωπαϊκή Υπηρεσία πρώτης υποδοχής.
Όλα αυτά, τα χρόνια του ΣΥΡΙΖΑ υπέστησαν δυστυχώς, μην πω τη διάλυση, δεν είναι ωραίο, εν πάση περιπτώσει δε δημιουργήθηκε η εξέλιξη αυτή που έπρεπε για ν’ αντιμετωπισθεί το πρόβλημα στα νησιά.
Α. ΠΟΡΤΟΣΑΛΤΕ: Τώρα δίνετε μια ξεκάθαρη απάντηση κ. Δένδια, γι’ αυτό πρέπει εις βάθος, ξανά, να ενημερωθεί δια των κρατικών κυβερνητικών Υπηρεσιών η κοινή γνώμη. Λέτε ότι όταν θέλεις, όταν έχεις τη θέληση, μπορείς να το κάνεις.
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Μπορείς. Και η κυβέρνηση Μητσοτάκη έχει τη θέληση να το κάνει και είναι και συνταγματική της υποχρέωση. Δεν κάνουμε κάτι δηλαδή το οποίο επιλέγουμε. Υπάρχουν πράγματα που έχουμε πολιτικές στοχεύσεις, θέλουμε να κάνουμε αυτό και όχι εκείνο. Εδώ δεν έχουμε επιλογή. Δεν μας ανέθεσε κανείς την κυβέρνηση της χώρας για να μετατραπούμε σε τροχονόμους των συνόρων της. Έχουμε υποχρέωση να διαφυλάξουμε τη χώρα. Και θα το κάνουμε. Υπάρχουν αρχικές δυσκολίες, ναι. Θέλετε να μας καταλογίσετε ότι δε μετρήσαμε ακριβώς το μέγεθος σε απόλυτο βαθμό; Να μας το πείτε κι αυτό.
Α. ΠΟΡΤΟΣΑΛΤΕ: Τα είπαμε αυτά και τα είπαμε εγκαίρως. Κάναμε την κριτική από τον περασμένο Σεπτέμβριο.
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Ουδείς αλάνθαστος σ’ αυτή τη ζωή. Όμως έχουμε και θα επιτελέσουμε το συνταγματικό μας καθήκον, να θωρακίσουμε τα σύνορα της χώρας.
Α. ΠΟΡΤΟΣΑΛΤΕ: Λέτε ότι μειώθηκε επί των ημερών σας, τότε. Μειώθηκε γιατί υπήρξαν κλιματολογικές συνθήκες και η θαλασσοταραχή που τα μείωσε, ο χειμώνας ή γιατί είπατε «στοπ, δε μπαίνουν άλλο μέσα;». Και αυτό να το διευκρινίσουμε.
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Τότε τα ρεύματα δεν ήταν από τη θάλασσα, οι μεταναστευτικές ροές, ήταν από τη στεριά, από τον Έβρο. Υπάρχει η αντίληψη στην κοινή γνώμη ότι αυτά σταμάτησαν με το τείχος. Το τείχος δε σταμάτησε, είναι μόνο 40 χιλιόμετρα. Τα σύνορα στον Έβρο είναι πάνω από 180-190 χιλιόμετρα. Υπήρξε ένα ολόκληρο σύστημα καμερών, φύλαξης με συνοριοφύλακες, μετακινήσαμε τότε 2.500 ανθρώπους.
Α. ΠΟΡΤΟΣΑΛΤΕ: Δηλαδή, έβλεπαν οι άλλοι και δεν πλησίαζαν, έβλεπαν οι άνθρωποι που ήθελαν να μπουν, να παραβιάσουν τα σύνορα και δεν πλησίαζαν;
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Μα δεν υπήρχε πιθανότητα κάποιος να παραβιάζει τα σύνορα και να μπει παρανόμως. Με το που τον βλέπαμε με τις κάμερες ειδοποιούνταν οι Τουρκικές Αρχές και καλούσαμε τον Τούρκο συνοριοφύλακα να κάνει αυτό το οποίο πρέπει να κάνει. Διότι ξέρετε, για τους μετανάστες, η Τουρκία είναι ασφαλής χώρα. Δεν κινδυνεύει κάποιος στην Τουρκία.
Η Ελλάδα δεν έχει υποχρέωση όποιον περνάει να τον δέχεται ασυζητητί. Η Τουρκία είναι μια ασφαλής χώρα. Η Τουρκία δεν είναι ασφαλής χώρα για τους Τούρκους, οι οποίοι θέλουν πολιτικό άσυλο, και αν θέλετε και για τους προερχόμενους από τη Συρία για όποιους λόγους μπορεί να το δει κανείς αυτό. Οι άνθρωποι αυτοί πρέπει να έχουν ταξιδιωτικά έγγραφα, να μας πουν τί είναι. Δε μπορεί ο καθένας να έρχεται και να μας λέει οτιδήποτε. Έχετε δει κανέναν που να πετάει το διαβατήριό του για να μην πει ότι είναι Τούρκος άμα θέλει να έρθει στην Ελλάδα και να ζητήσει άσυλο και να ζητήσει προστασία;
Η χώρα μπορεί και οφείλει. Δεν έχουμε καμία επιλογή, σας το λέω, όλα τα υπόλοιπα είναι φληναφήματα . Η χώρα πρέπει να προστατεύσει τα σύνορά της.
Α. ΠΟΡΤΟΣΑΛΤΕ: Και στα θαλάσσια σύνορα μπορεί κ. Δένδια;
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Βεβαίως μπορεί και η προμήθεια των 10 επιπλέον ταχυπλόων σκαφών είναι ένα καλό βήμα. Έπρεπε να έχει υλοποιηθεί από την προηγούμενη κυβέρνηση, το σύστημα καμερών και επιτήρησης που υπάρχει -η μελέτη του Πολυτεχνείου- και υπάρχει η προκήρυξη, να έχει ενεργοποιηθεί το κέντρο…
Α. ΠΟΡΤΟΣΑΛΤΕ: Σας διακόπτω, αλλά ακούει ταυτοχρόνως η κοινή γνώμη ότι όταν ακόμη ειδοποιεί η Ελλάδα την Τουρκία, την ακτοφυλακή εκεί, τα λιμενικά εν πάση περιπτώσει, δεν αντιδρά η Τουρκία. Αληθεύει αυτό;
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Σωστό αυτό, εν πολλοίς είναι αληθές. Βεβαίως δεν έχουμε το εξελιγμένο σύστημα που έχει προβλεφθεί, που θα μας επέτρεπε να βλέπουμε την κίνηση αυτών που θέλουν να έρθουν στην Ελλάδα, πολύ πριν μπουν στις βάρκες. Διότι για να μπουν στις βάρκες μαζεύονται κ. Πορτοσάλτε. Και είναι ορατοί την ώρα που μαζεύονται.
Στον Έβρο έρχονταν ένας-ένας κρυμμένοι μέσα στους θάμνους, ήταν πολύ πιο δύσκολο να τους δεις. Στη θάλασσα μαζεύονται κάπου πριν μπουν στη βάρκα. Είναι ορατό αυτό. οι διακινητές που τους μαζεύουν, φανταστείτε τους σαν τουριστικό γραφείο. Απλώς, απολύτως παράνομο και απολύτως ανήθικο. Οι οποίοι μαζεύουν τους ανθρώπους. Αυτό το βλέπεις. Ειδοποιείς τους Τούρκους. Το σύστημα αυτό δεν είναι στη θέση του, έπρεπε να είναι στη θέση του εδώ και χρόνια. Υπάρχουν drones, υπάρχουν κάμερες, υπάρχουν όλα τα τεχνικά μέσα. Το Αιγαίο είναι ορατό, πρέπει να γίνεται ορατό.
Α. ΠΟΡΤΟΣΑΛΤΕ: Λέτε ότι από δω και μετά θα δούμε αποτέλεσμα δηλαδή.
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Έχει δώσει σαφείς εντολές ο Πρωθυπουργός κι έχει αναλάβει σαφείς δεσμεύσεις η κυβέρνηση. Δεν έχουμε επιλογή σ’ αυτό. Και ποια είναι η επιλογή μας; Με συγχωρείτε, μπαίνουν 10.000 και τους αφήνεις, ωραία, την άλλη μέρα μπαίνουν 20.000 και τους ξανά-αφήνεις. Την άλλη μέρα μπαίνουν 40.000. Πού θα σταματήσει αυτό;
Α. ΠΟΡΤΟΣΑΛΤΕ: Υπάρχει η άποψη που λέει ότι για ανθρωπιστικούς λόγους η Ελλάδα πρέπει να δεχθεί ανθρώπους, οι οποίοι, άλλοι θα τεκμηριώσουν ότι είναι πρόσφυγες, άλλοι δε θα το καταφέρουν και θα γίνουν απλώς μετανάστες. Αλλά πρέπει να τους πάρουμε.
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Μνημονεύω αυτό που έχει πει ο Πρόεδρος Macron σ’ αυτό το θέμα. Δεν είναι θέμα πρόθεσης, είναι θέμα δυνατότητας. Δε μπορούμε να πάρουμε 1 δισεκατομμύριο που θα ήθελαν να μετακινηθούν και να έρθουν στην Ευρώπη. Δεν μπορούμε, δεν γίνεται. Και να φύγουμε εμείς, πάλι δεν χωράνε. Άρα λοιπόν, δεν έχει έννοια ο διπλασιασμός κάθε μέρα του αριθμού των εισερχομένων, πάλι σε ανθρωπιστικό αδιέξοδο οδηγεί.
Και η εντύπωση ότι μπορούμε όλους αυτούς τους ανθρώπους να τους φέρουμε μέσα, λειτουργεί σαν παράγων κινητοποίησής τους και στην πραγματικότητα είναι διαφημιστικό υλικό στα χέρια αυτών που διακινούν αυτούς τους ανθρώπους, εκμεταλλεύονται τον πόνο τους, εκμεταλλεύονται την ανάγκη για μια καλύτερη ζωή και θησαυρίζουν.
Α. ΠΟΡΤΟΣΑΛΤΕ: Δεν εκτίθεται δηλαδή εν ολίγοις η Ελλάδα αν πει «παιδιά δε μπορώ να δεχθώ άλλους». Γιατί υπάρχει η άποψη μέσα στην ελλαδική κοινωνία που ζούμε, ότι εκτίθεται η Ελλάδα ως προς τον ανθρωπισμό της, επιμένω κ. Δένδια που σας τα θέτω αυτά, γιατί τ’ ακούω.
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Η Μόρια που έχει αριθμό που υπερβαίνει κατά πολύ την αντοχή της, δεν εκτίθεται στην παγκόσμια κοινότητα γι’ αυτά τα οποία συμβαίνουν; Για να καταλάβω, η έκθεση της Ελλάδας είναι αν εξηγήσει τι μπορεί ν’ αντέξει; Δεν είναι άμα παίρνει αριθμούς, τους οποίους δε μπορεί καν να συντηρήσει και ζουν υπό άθλιες συνθήκες και γίνονται κάποιοι αντικείμενα εκμετάλλευσης των διακινητών, «βαποράκια» ναρκωτικών στην ευρύτερη περιοχή του κέντρου της Αθήνας, για να βγάλουν το ψωμί τους οι δυστυχισμένοι αυτοί άνθρωποι; Τους εξαναγκάζουν οι ναρκέμποροι, τα ξέρουμε όλα αυτά, είναι δίπλα μας.
Έχουμε μια αντοχή. Να εξαντλήσουμε την αντοχή μας, βεβαίως. Είμαστε Χριστιανοί, η αγάπη προς το πλησίον είναι δεδομένη. Να εξαντλήσουμε την αντοχή μας για να βοηθήσουμε όσους ανθρώπους μπορούμε. Αλλά δεν μπορούμε πέραν της αντοχής μας. Αυτό είναι απλό.
Α. ΠΟΡΤΟΣΑΛΤΕ: Σας ευχαριστώ πολύ, καλημέρα σας, καλή εβδομάδα σας εύχομαι.
25 Νοεμβρίου, 2019