ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Καλημερίζουμε στην τηλεφωνική μας γραμμή τον Υπουργό, τον κ. Νίκο Δένδια. Καλημέρα σας κ. Υπουργέ.
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Καλημέρα και καλημέρα στους ακροατές σας.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Επιστρέψατε, υποθέτω, χθες το βράδυ από τη Μόσχα, ένα ταξίδι με πολύ μεγάλο ενδιαφέρον. Έτσι δεν είναι; Ειδικά μετά την κρίση που είχε προηγηθεί στη σχέση μας με τη Ρωσία.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Λύθηκε αυτή η εκκρεμότητα;
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Δεν υπάρχει. Όπως καταλαβαίνετε, δεν πρόκειται να ομολογήσω με κανένα τρόπο ότι υπήρχε θέμα κρίσης ή εκκρεμότητας.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Σωστά.
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Νομίζω, όμως, ότι φάνηκε και μια ειλικρινής συνεννόηση. Ας το ονομάσουμε μια ειλικρινή και εγκάρδια επανεκκίνηση.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Τα βασικά χαρακτηριστικά της οποίας ποια είναι;
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Υπεγράφη ήδη ένα πρωτόκολλο τριετούς επικοινωνίας με συγκεκριμένες διαδικασίες, ημερομηνίες. Εμείς τι θέλουμε; Αναγνωρίζουμε ότι η Ρωσία έχει ένα ρόλο να παίξει. Λέμε μονίμως, αυτή είναι η πολιτική της χώρας μας, ότι η Ρωσία πρέπει να είναι κομμάτι της ασφάλειας της Ευρώπης.
Υπό αυτή την έννοια λοιπόν πρέπει να μιλάμε. Πρέπει να συζητάμε. Δεν μπορεί να υπάρχουν κενά στη συζήτηση, στην αλληλοενημέρωση. Δεν σημαίνει ότι κατ’ ανάγκη πρέπει να συμφωνούμε σε όλα κατά 100%. Αλλά πρέπει να συζητάμε. Και πρέπει να συζητάμε μέσα σε ένα πλαίσιο εγκαρδιότητας και μέσα σε ένα πλαίσιο που εξασφαλίζεται από το ιστορικό βάθος των σχέσεών μας, οι οποίες δεν είναι ούτε χθεσινές, ούτε προχθεσινές.
Άρα, λοιπόν, αυτό νομίζω είναι κάτι το οποίο κατακτήθηκε. Και υπήρξε και μια ειλικρινής ενημέρωση των δυο πλευρών στα θέματα αμοιβαίου ενδιαφέροντος, γιατί η Ρωσία είναι ένας παίκτης στην ευρύτερη περιοχή μας.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Μεταξύ αυτών είναι και του αυτοκέφαλου της ουκρανικής Εκκλησίας;
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Μάλιστα. Τέθηκε από τη ρωσική πλευρά. Προφανώς τέθηκε. Νομίζω ότι το είδατε και στις δηλώσεις μας και απάντησα.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Ότι δεν θα εμποδίσει τη διεύρυνση των σχέσεων μεταξύ Ελλάδος-Ρωσίας.
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Ναι, αλλά αυτό το οποίο εξήγησα και νομίζω ότι το δέχτηκε η ρωσική πλευρά, είναι ότι δεν μπορεί αυτό να είναι το κριτήριο των σχέσεών μας. Δεν μπορεί να είναι. Είναι κάτι διαφορετικό. Υπάρχει βέβαια στο πλαίσιο των συζητήσεων. Δεν μπορείς να εμποδίσεις κάποιον να σου θέτει όποιο θέμα αυτός κρίνει ότι θέλει ή τον ενδιαφέρει ή τον απασχολεί. Όμως, δεν είναι θέμα το οποίο θα διαπραγματευτεί η ελληνική κυβέρνηση.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Τα ελληνοτουρκικά; Η Συρία;
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Όσον αφορά την ενημέρωση για την τουρκική συμπεριφορά, βεβαίως και έγινε προς τη Ρωσία. Θυμίζω, το ξέρετε, το λέω για τους ακροατές σας, ότι η Ρωσία είναι μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας με μια συνεπή στάση στις ψηφοφορίες για το Κυπριακό, πρέπει να πω. Συνεπή, υπέρ του διεθνούς δικαίου.
Από εκεί και πέρα τους εξηγήσαμε ποια είναι η κατάσταση στο Κυπριακό, τους εξηγήσαμε ποια είναι η κατάσταση στο Αιγαίο. Τους εξηγήσαμε τι περαιτέρω θέλουμε εμείς, γιατί θα προτιμούσαμε οι ανακοινώσεις και οι τοποθετήσεις της ρωσικής πλευράς, όσον αφορά την παραβίαση των κυριαρχικών δικαιωμάτων και της κυριαρχίας της Κυπριακής Δημοκρατίας, να είναι πιο καθαρές. Αυτό όμως είναι δικαίωμα της Ρωσίας. Δεν μπορούμε εμείς να επιβάλουμε τη θέση μας.
Συζητήσαμε για τη Συρία. Εγώ έχω ήδη μιλήσει με τον κ. Pedersen, τον ειδικό διαπραγματευτή του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών. Η Ελλάδα θέλει να είναι παρούσα. Το είπα αυτό και στον κ. Lavrov, ότι θέλουμε να είμαστε παρόντες στις διαδικασίες. Με ευχαρίστηση, νομίζω, το δέχτηκε.
Πρέπει να σας πω ότι αυτή ήταν μια επαφή περίπου 6 ωρών. Διότι διήρκησε 1,5 ώρα παραπάνω από το αρχικό πρόγραμμα. Ήταν δηλαδή κατ’ ιδίαν συνάντηση, συνάντηση αντιπροσωπειών και γεύμα.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Ενεργειακά;
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Συζητήθηκαν και τα ενεργειακά. Και το πιθανό ενδιαφέρον για συμμετοχή στις έρευνες στις θαλάσσιες περιοχές, αλλά και τα θέματα των υπαρχόντων αγωγών. Υπάρχει αγωγός. Είμαστε πολύ καλός πελάτης αγοράς φυσικού αερίου από τη Ρωσία.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Η Gazprom θα κατέβει στη ΔΕΠΑ;
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Αυτό δεν μπορώ να το πω εγώ…
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Θα μας δανείσουν 5 δις δολάρια που είχε ζητήσει ο κ. Λαφαζάνης;
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Αν μπορούσα να εξασφαλίζω λεφτά έτσι εύκολα, θα ερχόμουν με τις τσέπες γεμάτες. Δεν νομίζω ότι αυτό υπήρχε ποτέ ως πραγματική πιθανότητα. Αυτό που είναι, όμως, πραγματική πιθανότητα είναι με τη Ρωσία να έχουμε μια καλή σχέση. Και πρέπει να έχουμε μια καλή και ειλικρινή σχέση.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Για τις γεωτρήσεις στην Κύπρο τα κουβεντιάσατε;
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Αυτό σας λέω. Ότι εκεί θα επιθυμούσαμε οι ανακοινώσεις της ρωσικής πλευράς να είναι πιο καθαρές. Δηλαδή να μην είναι λογική ίσων αποστάσεων. Αυτή είναι η άποψή μας. Την εκφράσαμε. Θα δούμε η Ρωσία πώς θα το δεχτεί. Μου εξήγησε γιατί έχουν ανακοινωθεί. Ο κ. Lavrov μου είπε γιατί οι ανακοινώσεις είχαν αυτό το λεξιλόγιο και όχι κάποιο άλλο. Μου εξήγησε τη ρωσική άποψη. Το πώς κατά την άποψή τους αυτή μπορεί να είναι χρήσιμη στην περιοχή.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Για τα Δυτικά Βαλκάνια; Για τα Σκόπια;
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Με τους οποίους έχετε συναντήσεις τις επόμενες ημέρες. Έτσι δεν είναι κ. Υπουργέ;
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Ναι, αύριο θα πάω στη Γενεύη.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Έχετε τον κ. Dimitrov και τον κ. Zaev.
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Το ζήτημα των Βαλκανίων ιστορικά ενδιαφέρει τη Ρωσία και ιστορικά ενδιαφέρει την Ελλάδα. Είναι ένας χώρος στον οποίο έχουμε ιστορικά συναντηθεί πραγματικά. Από τον Υψηλάντη και μετά δηλαδή. Άρα αυτονόητα ήταν αντικείμενο συζήτησης. Εξήγησα στον κ. Lavrov τι έγινε με την Ευρωπαϊκή Ένωση, πού κόλλησε, τι γίνεται, ποιος είναι ο λόγος για τον οποίο η Ελλάδα θέλει να έχουν αυτές οι χώρες ευρωπαϊκή προοπτική. Θέλει να έχουν τα Βαλκάνια ευρωπαϊκή προοπτική. Τα Δυτικά Βαλκάνια, όπως είχαν τα Ανατολικά και το καταφέραμε.
Του εξήγησα ότι όλα αυτά δεν είναι κινήσεις εναντίον της Ρωσίας. Εμείς δεν είμαστε εχθροί της Ρωσίας. Αντιθέτως είμαστε μια χώρα η οποία είναι μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μέλος του ΝΑΤΟ, παλιό μέλος. Αυτό μπορεί να είναι χρήσιμο στη Ρωσία σε μια πορεία αλληλοκατανόησης με την Ευρωπαϊκή Ένωση και το ΝΑΤΟ.
Μπορεί να είμαστε χρήσιμοι στους Ρώσους ακριβώς γιατί έχουμε αυτό το ρόλο και ακριβώς γιατί μπορεί να έχουμε καλές σχέσεις μαζί τους.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Να είστε δίαυλος δηλαδή μεταξύ Ρωσίας και ΝΑΤΟ;
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Μπορούμε να είμαστε δίαυλος συνεννόησης. Μπορούμε να είμαστε ένας «honest broker», κάποιος δηλαδή ο οποίος λέει την αλήθεια καθαρά και στις δυο πλευρές και βοηθάει να λυθούν οι παρανοήσεις. Δεν είμαστε εμείς που θα έλξουμε μια μεγάλη χώρα, όπως η Ρωσία. Δεν είμαστε εμείς που θα έλξουμε το ΝΑΤΟ.
Όμως, μπορούμε να βοηθήσουμε εξαιτίας της θέσης μας και της ιστορίας μας στην επίλυση παρεξηγήσεων. Αυτό μπορούμε να το κάνουμε και είναι χρήσιμο να το κάνουμε και γι’ αυτούς και για εμάς.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Ως προς τις συναντήσεις σας στη Γενεύη με τον κ. Dimitrov και τον κ. Zaev, ποιο είναι το πλαίσιο; Τι θα συζητήσουμε μαζί τους κ. Δένδια;
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Κατ’ αρχάς, όπως καταλαβαίνετε, υπάρχει αυτή τη στιγμή η Ευρωπαϊκή Ένωση. Έχει δημιουργήσει με την απόφαση που πήρε, ένα κενό πολιτικής.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Ο κ. Μακρόν.
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Έχει δημιουργήσει η Ευρωπαϊκή Ένωση ένα κενό πολιτικής απέναντι σε αυτές τις χώρες. Και στη Βόρειο Μακεδονία και στην Αλβανία. Τις έχει αφήσει στο «περίμενε». Το «περίμενε» δεν είναι πολιτική. Γιατί το «περίμενε» δεν είναι καν θέση.
Υπό αυτή την έννοια λοιπόν θέλω να ενημερωθώ…
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Είναι ελιγμός, είναι διαχείριση όμως.
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Πρέπει να γίνει διαχείριση ακριβώς αυτού του «περίμενε» και η Ελλάδα είναι μια χώρα η οποία έχει προεξάρχοντα ρόλο στα Βαλκάνια. Είμαστε ίσως η πιο ισχυρή οικονομικά χώρα στα Βαλκάνια. Έχουμε πράγματα να πούμε και πράγματα να κάνουμε.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Εμείς προς τα πού θέλουμε να στρέψουμε τα πράγματα κ. Υπουργέ; Δηλαδή πού θέλουμε να πάνε;
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Προς την Ευρώπη.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Θα αναλάβουμε πρωτοβουλία να ξανατεθεί το θέμα;
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Εάν σας πω εγώ ότι η Ελλάδα μπορεί να μεταπείσει τον Πρόεδρο Μακρόν…
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Ναι, αλλά βλέπουμε ότι η Ιταλία αναλαμβάνει μια πρωτοβουλία να ξανατεθεί στο Συμβούλιο Κορυφής του Μαρτίου ή του Μαΐου.
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Εμείς μιλάμε και με τους Ιταλούς. Μιλάμε και με τους Γάλλους, μιλάμε και με τους Γερμανούς. Για εμάς είναι άμεσο θέμα. Είναι η γειτονιά μας. Είναι ο χώρος για τον οποίο η ελληνική οικονομία πρέπει και οφείλει να δραστηριοποιηθεί ξανά μετά την οικονομική κρίση.
Άρα, λοιπόν, το θέμα είναι: Είμαστε πολύ προσεκτικοί γιατί δε θέλουμε αποτυχίες. Ξέρετε, το να βάλεις ένα θέμα σε ένα Συμβούλιο, το βάζεις όποια στιγμή θέλεις, δε σε εμποδίζει κανένας. Το ερώτημα είναι τί θα γίνει. Διότι αν τα «όχι» είναι αλλεπάλληλα αυτό δε σε επαναφέρει στο σημείο έναρξης της συζήτησης. Σε επαναφέρει σ’ ένα πολύ προηγούμενο και πολύ χειρότερο σημείο.
Άρα εγώ θέλω να κουβεντιάσω και με τους δύο, να δω τί βλέπουν, τί κάνουν, ποια είναι η εσωτερική κατάσταση, να με ενημερώσουν. Πώς είναι η χώρα μας μετά από αυτό το «όχι» κι από κει και πέρα να δούμε πού θα πάμε.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Αυτό υποδηλώνει ανησυχία σας για τη Συμφωνία των Πρεσπών, κ. Υπουργέ, σε σχέση με την υλοποίηση και την εφαρμογής της;
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Αυτό το οποίο τίθεται είναι η ορθή εφαρμογή της Συμφωνίας. Δε νομίζω ότι οποιαδήποτε πλευρά μπορεί να διανοηθεί μέσα στο πλαίσιο του Διεθνούς Δικαίου, να θέσει θέμα μη ισχύος της συμφωνίας. Δε μπορώ δηλαδή να συζητήσω κάτι το οποίο δεν υπάρχει ως θέμα.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Αυτό είναι προς τιμήν σας. Στην περίπτωση κατά την οποία αλλάξει κυβέρνηση στις προσεχείς εκλογές που θα γίνουν στη γειτονική χώρα, στη Βόρεια Μακεδονία, αυτό δε θα είναι ένα πρόβλημα για την ελληνική πλευρά με δεδομένες τις θέσεις;
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Να σας πω, η κάθε χώρα στο διεθνές γίγνεσθαι, έχει ιστορία, έχει παρελθόν, έχει παρόν, έχει μέλλον, έχει και συνέχεια. Και στην Ελλάδα άλλαξε η κυβέρνηση. Η κυβέρνηση δεν είχε απόλυτη ταύτιση με τη θέση της προηγούμενης για τη Συμφωνία. Παρά ταύτα τη σεβαστήκαμε.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Αν αλλάξει η κυβέρνηση των Σκοπίων..
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Δικαίωμά τους.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Ναι, δικαίωμά τους, φυσικά. Αυτομάτως δεν τίθεται και εκτός ΝΑΤΟ; Γιατί αυτοί πλέον έχουν ενταχθεί ως Βόρεια Μακεδονία. Αν το αλλάξουν δεν υπάρχει πρόβλημα εκεί;
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Πάντα κάνετε πονηρές ερωτήσεις.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Δεν είναι πονηρή ερώτηση.
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Εγώ θα σας απαντήσω σε υποθετικό ερώτημα το οποίο η άλλη πλευρά δε δικαιούται να κάνει; Πώς να το απαντήσω αυτό; Η απάντηση επ' αυτού είναι ξεκάθαρη: Δε δικαιούται η κυβέρνηση της Βόρειας Μακεδονίας οποιαδήποτε τέτοια συζήτηση, μέτρο, σκέψη…
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Εγώ τώρα λοιπόν, επειδή είναι και πονηρή η ερώτηση, θα πω ότι έχουμε κατοχυρώσει το «Βόρεια Μακεδονία» και δε μπορούν να επιστρέψουν στο «Μακεδονία». Αυτό λέω εγώ.
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Θα το απαντήσω ειλικρινά: Υπήρξε μια συνάντηση της Επιτροπής Εξωτερικών και Άμυνας της Βουλής την προηγούμενη εβδομάδα, με κλειστές τις πόρτες πέρα από το αρχικό της κομμάτι. Στο διάστημα εκείνο έγινε μια συζήτηση ως προς ορισμένα νομικά θέματα που αφορούν τη συμφωνία.
Όμως, η θέση της ελληνικής κυβέρνησης είναι σαφής, δεν υπάρχει καμία πιθανότητα, καμία μα καμία, να υπάρχει ζήτημα αλλαγής του ονόματος της Βόρειας Μακεδονίας. Οτιδήποτε άλλο ισχυριστεί οποιοσδήποτε από τη γειτονική χώρα, νομίζω είναι εκ του πονηρού και δεν είναι και παραδεκτό ούτε ως βάση συζήτησης, πόσο μάλλον να χρειάζεται αντίκρουση.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Σωστό, πείτε όμως και σε κάποια παλικάρια εκεί στο κόμμα σας που αρνούνται να την πουν Βόρεια Μακεδονία. Πείτε το κι αυτό σας παρακαλώ.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Να αλλάξουμε λίγο σελίδα κ. Υπουργέ. Αυτή η έντονη κινητικότητα που εφαρμόζει όλο το τελευταίο διάστημα ο Εrdogan, η ιστορία τώρα με το Συριακό, η επίσκεψή του μεθαύριο στις ΗΠΑ, θα δει τον Πρόεδρο Trump, μας προβληματίζει, αλλάζει το σχεδιασμό μας καθόλου;
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Η ελληνική εξωτερική πολιτική, γενικότερα νομίζω η χώρα μας δηλαδή, δεν ορίζεται ως «αντι-Τουρκία». Ο καθένας κάνει τη δουλειά του, την πολιτική του.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Ναι, έχει μια περίεργη κινητικότητα, απρόβλεπτη θα έλεγα.
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Η πραγματικότητα είναι ότι πάρα πολλοί αναλυτές, εκφράζουν την άποψη που κι εσείς τώρα μεταφέρετε, ιδίως μετά το 2016, ότι η Τουρκία έχει γίνει ένας απρόβλεπτος παίκτης.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Τα είπε και ο πρώην Πρωθυπουργός χτες στο Λονδίνο, ο κ. Καραμανλής.
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Αυτό που έχω να πω είναι ότι η Ελλάδα πρέπει να κοιτάξει τα δικά της συμφέροντα, να έχει μια ειλικρινή σχέση με την Τουρκία, -όχι σχέση συμφωνίας, είναι δύσκολο, έχουμε αρκετές διαφωνίες- όμως μια σχέση με την οποία εξηγεί καθαρά την πολιτική της. Εγώ έχω συναντηθεί με τον κ.Cavusoglu, θα τον ξαναδώ, δε μένουμε στη μία φορά, συζητάμε. Πρέπει να ανοίξουμε διαύλους επικοινωνίας και ειλικρινούς διαλόγου με την Τουρκία. Καθαρές κουβέντες, δε σημαίνει ότι θα συμφωνήσουμε. Δε σημαίνει καθόλου ότι θα συμφωνήσουμε.
Όμως, ο διάλογος πρέπει να υπάρχει και οι δίαυλοι επικοινωνίας πρέπει να υπάρχουν και η αλληλοκατανόηση, έστω και της διαφορετικής θέσης, πρέπει πάντοτε να υπάρχει. Και ο κ.Erdogan θα κάνει τη δουλειά του ως Πρόεδρος της Τουρκίας και ο κ. Μητσοτάκης, κάνει τη δουλειά του ως Πρωθυπουργός της Ελλάδας.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Κοιτάξτε τώρα ποιος είναι ο πυρήνας κατά τη γνώμη μου του θέματος κ. Υπουργέ. Στην Κύπρο, υποτίθεται πήγαμε σε αυτή την πολιτική, τη στρατηγική των κοιτασμάτων εκεί, με βάση τη συνεργασία που είχαμε με τις ΗΠΑ, το Ισραήλ και την Αίγυπτο. Αυτό τώρα, αν καταλαβαίνω καλά, από τη διαχείριση που κάνει ο Πρόεδρος Εrdogan, προσπαθεί να το διασπάσει και να το ανοίξει. Αυτό επανατοποθετεί σε άλλο πλαίσιο τη σχέση τη δική μας με τις ΗΠΑ; Μας ανησυχεί, μας προβληματίζει; Πρέπει να το διαχειριστούμε αλλιώς;
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Θα σας απαντήσω με δυο τρόπους, όπως οφείλω. Το πρώτο πρέπει να το πω, το ξέρετε κι εσείς, το λέω απλώς επειδή πρέπει να λέγεται, η Κυπριακή Δημοκρατία είναι ανεξάρτητο κράτος, μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αυτή καθορίζει τη ενεργειακή της πολιτικής, όχι η Ελλάδα. Η Ελλάδα σε τί βοηθά την Κυπριακή Δημοκρατία; Η Ελλάδα στηρίζει το Διεθνές Δίκαιο.
Βεβαίως είναι αδελφοί μας, βεβαίως είναι μια χώρα για την οποία έχουμε ιδιαίτερο ενδιαφέρον, αλλά εδώ δεν τους κάνουμε καμία χάρη, το Διεθνές Δίκαιο στηρίζουμε.
Τώρα ως προς τις ΗΠΑ. Είμαι ευχαριστημένος, πάρα πολύ ευχαριστημένος πρέπει να σας πω, που κατοχυρώσαμε και νομικά την αμυντική μας σχέση με τις ΗΠΑ. Μια σχέση εξαιρετικά ενδιαφέρουσα που διευρύνει το αποτύπωμα ασφάλειας στην περιοχή. Όχι εναντίον της Τουρκίας, υπέρ της ασφάλειας.
Αυτό δεν το θέτουμε εν αμφιβόλω. Είναι κάτι το οποίο είναι χρήσιμο, φάνηκε πως η αμερικανική πλευρά επίσης το προσλαμβάνει ως μια σχέση η οποία διασφαλίζει τις ευρύτερες παραμέτρους ασφάλειας στην περιοχή. Το είδατε με τις ασκήσεις, με την παρουσία πλοίων, με την παρουσία αεροσκαφών, με την κοινή παρουσία στον αέρα, τα είδατε αυτά, δε χρειάζεται να τα διαφημίζουμε γιατί θα εκτιμηθούν και λάθος από την άλλη πλευρά ως στρεφόμενα εναντίον της. Δεν είναι. Είναι κινήσεις σταθερότητας.
Αυτό θέλουμε από τις ΗΠΑ. Και αυτό θα συνεχίσουμε να επιδιώκουμε. Όσον αφορά τα οικονομικά, είναι μια άλλη κουβέντα, το συζητάμε κι αυτό, αλλά αυτό είναι, ξαναείπα, μια άλλη κουβέντα.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Επειδή είπατε για την Αμερική και τον Πρόεδρο Trump και επειδή σε μερικές μέρες έρχεται ο Πρόεδρος της Κίνας εδώ, τη Δευτέρα, αυτόν τον εμπορικό πόλεμο που έχει κηρύξει ο Trump, βλέπετε να έχει επιπτώσεις και σε εμάς; Και κυρίως στα θέματα των επενδύσεων που μας ενδιαφέρουν.
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Θα σας πω ειλικρινά. Κατ' αρχάς, η σημασία που δίνει στην Ελλάδα ο Πρόεδρος Xi Jinping: Για να καταλάβετε, θα είναι η τρίτη φορά που θα τον δω στη ζωή μου.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Εγώ μία μόνο.
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Ποιο είναι το εντυπωσιακό: Το αυτονόητο είναι να τον δεις μία και αυτό πολύ. Το ότι μέσα σε τρία χρόνια τον έχω δεις 3 φορές ή 4, παραείναι. Αυτό δείχνει πώς η Κίνα προτεραιοποιεί τις σχέσεις της με την Ελλάδα.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Σωστό.
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Από εκεί και πέρα, οποιοσδήποτε εμπορικός πόλεμος, εμάς μας βλάπτει. Εμείς είμαστε μια ανοιχτή χώρα, θέλουμε επενδύσεις, θέλουμε εξαγωγές, θυμίζω ότι έχουμε το μεγαλύτερο εμπορικό στόλο του κόσμου και μας νοιάζει να έχουν δουλειά αυτά τα βαπόρια. Αν δεν υπάρχει εμπόριο, τί θα κουβαλάνε τα βαπόρια;
Άρα, λοιπόν, εμείς είμαστε υπέρ της φιλικής επίλυσης όλων των διαφορών, θεωρούμε ότι το πλαίσιο υπάρχει, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου (WTO) είναι το πλαίσιο επίλυσης αυτών των διαφορών και ευχόμαστε οι διαφορές μεταξύ Αμερικής και Κίνας να επιλυθούν το συντομότερο δυνατό. Αυτή είναι η πραγματικότητα, από εκεί και πέρα κοιτάμε κι εμείς τα συμφέροντα της οικονομίας μας και της χώρας μας, μην κοροϊδευόμαστε.
Εμάς μας νοιάζει να έρθουν επενδύσεις στην Ελλάδα σε τομείς που έχουμε προεπιλέξει και προϋποδείξει, οι οποίες θα βοηθήσουν την ανάπτυξη της πατρίδας μας.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Το λέω αυτό γιατί βλέπω στην εφημερίδα «Καθημερινή», κάτω από το θέμα της συνάντησής σας με τον κ. Lavrov, ένα άρθρο του κ. Γιώργου Παπανδρέου όπου λέει: Μερικοί δυσανασχετούν για τις κινέζικες επενδύσεις στον ευρωπαϊκό νότο. Οφείλουν όμως να κατανοήσουν τις συνέπειες της απουσίας δικών τους επενδυτικών προτάσεων σε μια χώρα που προσπαθεί να βγει από την κρίση. Είναι πολύ σωστή παρατήρηση.
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Είναι απολύτως σωστή. Οι Κινέζοι ήρθαν και επένδυσαν χρήματα στην Ελλάδα όταν οι άλλοι απείχαν και όταν από τα μνημόνια μάλιστα, η Ελλάδα ήταν υποχρεωμένη σε ιδιωτικοποιήσεις, στις οποίες άλλοι δεν ήρθαν. Αυτή ήταν η απάντησή μου όταν ερωτήθηκα από διάφορες πλευρές, καταλαβαίνετε από ποιες.
Και μάλιστα οφείλω να σας πω το εξής, το οποίο δεν είναι γνωστό: Είδα τον κ. Schauble τώρα στο Βερολίνο, του το είπα. Του είπα, δηλαδή, ότι «εσείς τότε μας πιέζατε και τώρα μας ρωτάνε γιατί κάναμε την ιδιωτικοποίηση για την οποία εσείς μας πιέζατε», μου είπε ευθέως «να τους πεις ότι εμείς φταίμε και αν θέλουν να ρωτήσουν κι εμένα».
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Είδατε τον κ. Schauble, αυτό ομολογώ δεν το είχα προσέξει.
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Τον είδα δει όταν πήγα στο Βερολίνο. Εγώ πάντα βλέπω τον κ. Σόιμπλε όταν πηγαίνω στο Βερολίνο ξέρετε. Θεωρώ ότι πρέπει να έχεις, όπως σας είπα πριν για τη Ρωσία και τον κ. Lavrov, με τον κ. Schauble πρέπει να υπάρχει κανάλι επικοινωνίας.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Εξακολουθεί να έχει επιρροή λέτε…
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Έχει μεγάλη επιρροή μέσα στο Χριστιανοδημοκρατικό Κόμμα και στη Βουλή. H χώρα μας πρέπει πάντα να συνομιλεί με ανθρώπους οι οποίοι έχουν επιρροή και σχέση με τα πράγματα. Και ο κ. Schauble είναι άνθρωπος που σε πολλά θέματα υπήρξε και μπορεί πάλι να μας είναι πάρα πολύ χρήσιμος.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Σας ευχαριστούμε πολύ για τη συνομιλία μας.
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Εγώ σας ευχαριστώ.
7 Νοεμβρίου, 2019