ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Καλησπέρα κύριε Γεραπετρίτη από τη Λευκωσία.
Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Καλησπέρα, κύριε Κυριάκου. Ευχαριστώ για την ιδιαιτέρως τιμητική ευκαιρία που μου δίνετε να απευθυνθώ στον λαό της Κύπρου.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Εμείς ευχαριστούμε που είστε μαζί μας. Έστησε αρκετά σενάρια ο συνάδελφός σας της Τουρκίας. Λέει τα δικά του. Έχουμε ήδη απαντήσει και η Ελλάδα και η Κύπρος. Θα μείνουμε σε αυτές τις απαντήσεις ή χρειάζεται να κάνετε και άλλα διαβήματα οι δύο κυβερνήσεις για να είναι ξεκάθαρος και ο ρόλος της Ελλάδας αλλά και της Κύπρου κύριε Γεραπετρίτη;
Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Είναι σαφές, κύριε Κυριάκου, ότι οι δηλώσεις δεν ήταν παραγωγικές, δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα και δεν ωφελούν καμία πλευρά. Είναι σαφές ότι η Κυπριακή Δημοκρατία έχει έναν πάρα πολύ ουσιαστικό ρόλο να επιτελέσει. Είναι η εγγύτερη στη Μέση Ανατολή χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Έχει επιτελέσει ένα υψηλού επιπέδου ανθρωπιστικό έργο στην περιοχή, έχει αναβαθμίσει σημαντικά το γεωπολιτικό της ρόλο. Η πραγματικότητα είναι ότι δεν έχει καμία εμπλοκή, όπως άλλωστε έχει διακηρυχθεί με τις στρατιωτικές επιχειρήσεις, οι οποίες διεξάγονται. Και πάνω από όλα θέλω να το επισημάνω με έμφαση, όπως αναδείχθηκε και χθες, το επισήμανα και ο ίδιος στο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο Λουξεμβούργο, στεκόμαστε αλληλέγγυοι απέναντι σε οποιαδήποτε απειλή κατά της κυριαρχίας και της εδαφικής ακεραιότητας της Κυπριακής Δημοκρατίας. Θα σταθούμε μαζί της. Πάνω απ’ όλα θα πρέπει να επισημάνουμε και να το πούμε με έμφαση, ότι η εξωτερική μας πολιτική, τόσο της Ελλάδας όσο και της Κύπρου είναι εξωτερική πολιτική αρχών. Δεν δεχόμαστε ούτε υποδείξεις, ούτε συμβουλές. Θα συνεχίσουμε αυτό τον δρόμο, τον οποίο έχουμε χαράξει, έτσι ώστε να μπορούμε να συνομιλούμε με όλα τα εμπλεκόμενα μέρη, να έχουμε μία παραγωγική συνεισφορά όχι μόνο στη διαδικασία ειρήνευσης της περιοχής, αλλά και στην ανθρωπιστική βοήθεια που πρέπει να παρασχεθεί, ρόλος ο οποίος νομίζω αναγνωρίζεται από όλες τις πλευρές. Δηλώσεις οι οποίες δεν έχουν καμία απολύτως σχέση με την αλήθεια, ούτε συμβάλλουν στο κλίμα αμοιβαίας κατανόησης, είναι προφανές ότι είναι απολύτως άστοχες και καταδικαστέες.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Τώρα η χρονική συγκυρία, ο χρόνος που επέλεξε να κάνει αυτές τις προκλητικές δηλώσεις ο Τούρκος Υπουργός Εξωτερικών παραπέμπουν κάπου αλλού, κύριε Γεραπετρίτη; Θέλει να θολώσει τα νερά για άλλα σοβαρά ζητήματα;
Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Νομίζω ότι αυτή τη στιγμή, κύριε Κυριάκου, βρισκόμαστε σε μία εξαιρετικά κρίσιμη καμπή στη Μέση Ανατολή, μετά την πρόταση Biden για την ειρηνευτική διαδικασία, τη φόρμουλα ειρήνευσης, η οποία περιλαμβάνει τα τρία γνωστά στάδια. Νομίζω ότι οι χώρες προσπαθούν να τοποθετηθούν. Εμείς προσπαθούμε και η Κύπρος και η Ελλάδα να έχουμε μία στάση όσο το δυνατόν πιο παραγωγική. Να μπορέσουν τα μέρη να κατανοήσουν τις βασικές θέσεις, να συναιρέσουν τις διαφορές τους, να μπορέσουμε επιτέλους να φτάσουμε σε μία ειρήνευση, η οποία θα δώσει τέλος σε αυτό το ανθρωπιστικό δράμα, το οποίο βρίσκεται αυτή τη στιγμή σε εξέλιξη. Αυτού του τύπου η παραγωγική στάση εκ μέρους Ελλάδας και Κύπρου δεν ακολουθείται πάντοτε από όλα τα μέρη, τα οποία προσπαθούν να τοποθετηθούν με διάφορους τρόπους. Νομίζω το πιο κρίσιμο αυτή τη στιγμή και το λέω με ιδιαίτερη έμφαση και μετά λόγου γνώσεως, μετά και τη συζήτηση που είχαμε χθες στο Λουξεμβούργο σε επίπεδο Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων, είναι ότι θα πρέπει να έχουμε άμεση κατάπαυση του πυρός. Προ πάντων δε, θα πρέπει να μηδενίσουμε την οποιαδήποτε πιθανότητα να έχουμε διάχυση των εχθροπραξιών, η οποία θα έχει έτι περαιτέρω καταστροφικά αποτελέσματα. Σε αυτήν τη διαδικασία, Ελλάδα και Κύπρος στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα είμαστε συντονισμένες και θα έχουμε έναν ωφέλιμο και δημιουργικό ρόλο.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Την ίδια ώρα επιχειρείται εξομάλυνση των ελληνοτουρκικών. Είναι εφικτό να υπάρχει εξομάλυνση με άλυτο το Κυπριακό, κύριε Γεραπετρίτη;
Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Θέλω να επισημάνω, κύριε Κυριάκου, ότι η προσπάθεια, η οποία γίνεται για να βαδίσουμε σε πιο ήσυχα νερά με την Τουρκία, είναι μία προσπάθεια, η οποία έχει ως στόχο την ειρήνη και την ευημερία στην ευρύτερη περιοχή μας. Έχω την πεποίθηση ότι η εξομάλυνση των ελληνοτουρκικών σχέσεων θα έχει μια θετική συμβολή και στο Κυπριακό. Βεβαίως, θέλω να τονίσω ότι εμείς δεν είμαστε αιθεροβάμονες. Γνωρίζουμε ότι οι βασικές θέσεις της Τουρκίας δεν πρόκειται να αλλάξουν στον χρόνο. Εκείνο το οποίο όμως επιδιώκουμε είναι αφενός να περιορίσουμε την εχθροπάθεια και πράγματι έχουν περιοριστεί οι υπερπτήσεις, οι οποίες γίνονται πάνω από το Αιγαίο και από την άλλη πλευρά να οικοδομήσουμε πάνω σε μία θετική ατζέντα με μέτρα, τα οποία θα είναι αμοιβαίως συμφέροντα. Από την άλλη πλευρά, θέλω να σας πω ότι κάνουμε μία τεράστια προσπάθεια η Ελληνική Δημοκρατία, ο Πρωθυπουργός και εγώ προσωπικά. Έχουμε στην κορωνίδα της δικής μας εξωτερικής πολιτικής το Κυπριακό, προσπαθούμε με όλες μας τις δυνάμεις έτσι ώστε να επανεκκινήσουν οι συζητήσεις για το Κυπριακό και ο ίδιος έχω αναπτύξει μία προσωπική σχέση και με τον Γενικό Γραμματέα του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών και με την Προσωπική Απεσταλμένη που έχει τοποθετηθεί. Νομίζω είναι σημαντικό σε αυτήν την περίοδο, που αν μη τι άλλο υπάρχει ένας δίαυλος επικοινωνίας με την Τουρκία, να αξιοποιήσουμε αυτό το περιβάλλον και να μπορέσουμε να έχουμε μία ωφέλιμη εξέλιξη για το Κυπριακό. Η στάση της Κυπριακής Δημοκρατίας είναι πάντοτε υπέρ της λύσης, η οποία θα ερείδεται στις αποφάσεις, στα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Ναι, αλλά το ζητούμενο είναι να καμφθεί η τουρκική αδιαλλαξία κύριε Υπουργέ και να επιστρέψουμε στο τραπέζι των συνομιλιών. Ήσασταν στη Νέα Υόρκη όταν είδατε την κυρία Holguin μαζί με τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ. Δόθηκε παράταση σ’ όλο αυτό που γίνεται προσπάθεια για να δούμε κάτι καινούριο στο Κυπριακό. Εκτιμάτε ότι τις επόμενες εβδομάδες θα δούμε συνέχεια στις συνομιλίες για επίλυση του Κυπριακού;
Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Θέλω να σας διαβεβαιώσω ότι θα εξαντλήσουμε κάθε δυνατή προσπάθεια έτσι ώστε να έχουμε την επανεκκίνηση της συζήτησης για το Κυπριακό του διαλόγου μεταξύ του Προέδρου Χριστοδουλίδη και του Τουρκοκύπριου ηγέτη. Αυτή είναι η προσπάθεια, την οποία καταβάλλουμε. Θέλω όμως να τονίσω με έμφαση ότι η προσπάθεια αυτή οφείλει να γίνει μέσα στο πλαίσιο των ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών. Η Τουρκία, νομίζω, οφείλει να έχει έναν πιο παραγωγικό ρόλο σε αυτό το ζήτημα, έτσι ώστε να υπάρξει συζήτηση. Γνωρίζετε καλά, κύριε Κυριάκου, ότι είναι νόμος της λογικής. Χωρίς διάλογο λύση δεν μπορεί να υπάρξει. Και αυτόν τον διάλογο οφείλουμε να εξαντλήσουμε. Η Κυπριακή Δημοκρατία, πάντοτε στοχευμένη προς την κατεύθυνση της ειρήνης, της συμβίωσης, της αρμονικής συμβίωσης στην Κύπρο, στη λύση της διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας, νομίζω έχει θέσει το πλαίσιο και εμείς με τη σειρά μας η ελληνική κυβέρνηση και εγώ προσωπικά καταβάλλουμε άοκνες προσπάθειες προς όλες τις πλευρές, έτσι ώστε να υπάρχει το αναγκαίο πλαίσιο. Διατηρώ μια βιώσιμη αισιοδοξία ότι το επόμενο διάστημα αν μη τι άλλο θα μπορέσουμε να εκκινήσουμε τον διάλογο.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Πού στηρίζετε αυτή την αισιοδοξία; Υπάρχει κάτι χειροπιαστό γι’ αυτήν την αισιοδοξία; Κύριε Γεραπετρίτη, υπάρχει κάτι συγκεκριμένο είτε από την τελευταία συνάντηση του Έλληνα πρωθυπουργού ή από τις συναντήσεις που είχατε εσείς στη Νέα Υόρκη;
Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Να σας πω ότι αυτή τη στιγμή εκείνο, το οποίο καταγράφω και το καταγράφω με ιδιαίτερη ικανοποίηση είναι ότι ο Γενικός Γραμματέας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών είναι εξαιρετικά αφοσιωμένος και ταγμένος στην εξέλιξη αυτή. Έχει θέσει ως προτεραιότητά του το ζήτημα της επανεκκίνησης του διαλόγου και είναι πολύ σημαντικό, στο υψηλότερο επίπεδο του διεθνούς οργανισμού που καταλαμβάνει το σύνολο σχεδόν των χωρών του κόσμου, να έχουμε αυτή τη στιγμή το Κυπριακό, ως προτεραιότητα. Από την άλλη πλευρά και εγώ θέλω να σας πω ότι συζητώντας με τον Τούρκο ομόλογό μου, μεταφέρω την ανάγκη να υπάρξει επανεκκίνηση στις συζητήσεις. Θεωρώ ότι θα είναι προς όφελος των δύο πλευρών. Είναι προφανές ότι το επόμενο διάστημα θα είναι ιδιαίτερα κρίσιμο και σημαντικό.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Αναμένουμε να δούμε τι θα προκύψει μέσα από αυτές τις διαβουλεύσεις τώρα. Μητσοτάκης και Ερντογάν για πρώτη φορά θα βρεθούν, ο Έλληνας πρωθυπουργός εδώ για τα 50 χρόνια της μαύρης επετείου της εισβολής και απέναντι στην κατεχόμενη Κύπρο, στα πανηγύρια ο Ερντογάν. Και προσπαθώ να δω δηλαδή με αυτή την παρουσία τη διπλή εδώ στην Κύπρο, τι μπορεί να αλλάξει σε σχέση με το Κυπριακό την επόμενη μέρα κύριε Γεραπετρίτη.
Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Νομίζω η υψηλού συμβολισμού επίσκεψη του Έλληνα πρωθυπουργού για πρώτη φορά την ημέρα της μαύρης επετείου, συνοδευόμενος από την ελληνική αντιπροσωπεία ακριβώς, θέλει να αναδείξει την κοινή εθνική πολιτική, την οποία έχουμε, να αναδείξει το ζήτημα του Κυπριακού για μία ακόμη φορά. Γνωρίζουμε ότι από την άλλη πλευρά θα υπάρχει η τουρκική αντιπροσωπεία υπό τον Πρόεδρο Ερντογάν, με εκείνα τα οποία δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα και την ιστορία. Εμείς θα μείνουμε πιστοί στην ιστορία, θα μείνουμε πιστοί στην ειρήνη, θα μείνουμε πιστοί στην προσδοκία ότι θα πρέπει το νησί ενωμένο να βαδίσει. Θέλω να τονίσω με ιδιαίτερη έμφαση ότι για μας την Ελλάδα είναι εξαιρετικά σημαντικό να μπορέσουμε να δείξουμε στον κυπριακό λαό τη διάθεσή μας, να προχωρήσουμε αδελφωμένοι και αυτό θα πράξουμε και την ημέρα της μαύρης επετείου.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Τώρα, άλλες δύο ερωτήσεις, αν μου επιτρέπετε, κύριε Γεραπετρίτη. Ο Φρέντι Μπελέρης καταδικάστηκε σε δύο χρόνια φυλάκιση. Ευρωβουλευτής της Νέας Δημοκρατίας. Την όλη εξέλιξη πώς θα την χειριστεί η ελληνική κυβέρνηση;
Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Νομίζω κύριε Κυριάκου, ότι ήταν μια εξέλιξη, η οποία δεν ξέφυγε από εκείνο το οποίο αναμέναμε. Νομίζω η ελληνική κυβέρνηση, η ελληνική πολιτεία, είχε πολύ έγκαιρα αναδείξει τις βασικές ανησυχίες, τις οποίες είχε σε σχέση με την εφαρμογή θεμελιωδών αρχών του κράτους δικαίου, όπως είναι το τεκμήριο αθωότητας, η δυσαναλογία της ποινής, η παράνομη προσωρινή κράτηση επί μακρόν και η αδυναμία του Φρέντι Μπελέρη να ορκιστεί δήμαρχος στη Χιμάρα επί μακρόν, με αποτέλεσμα εν τέλει μη νομιμοποιημένη εξουσία να διοικεί τον δήμο. Νομίζω όλες αυτές οι επιφυλάξεις μας σήμερα απλώς πολλαπλασιάζονται. Θέλω να τονίσω ότι πλέον όμως, ο Φρέντι Μπελέρης δεν είναι απλά ένας κρατούμενος εκλεγμένος δήμαρχος, αλλά είναι και ένα μέλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Στις 16 Ιουλίου ορκίζονται τα νέα μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Αναμένουμε από την αλβανική κυβέρνηση το αυτονόητο την τήρηση του ευρωπαϊκού κεκτημένου, την τήρηση του κράτους δικαίου, να υπάρξει η δυνατότητα στον Φρέντι Μπελέρη να ορκιστεί και να συμμετάσχει σε όλες τις διαδικασίες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Αυτό είναι το αυτονόητο και το ελάχιστο, το οποίο οφείλει να πράξει η αλβανική πλευρά.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Την ίδια ώρα έχουμε και την επίθεση του κυρίου Μίτσκοσκι, του νέου πρωθυπουργού της Βόρειας Μακεδονίας, για τις Πρέσπες. Λέει για εσάς ότι ο άνθρωπος, λέει, είτε δεν ξέρει τη συμφωνία είτε δεν την αντιλαμβάνεται. Μια προσωπική επίθεση, κατά εσάς, κύριε Γεραπετρίτη, πώς του απαντάτε;
Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Δεν θα προσωποποιήσω ποτέ την εξωτερική πολιτική και τα εθνικά θέματα. Θα παραμείνω πιστός σε εκείνα, τα οποία έχουμε μάθει στη διπλωματία αρχών. Θέλω να σας τονίσω ότι οι διεθνείς συμφωνίες είναι νομικά τεχνικά κείμενα, τα οποία περιλαμβάνουν έννοιες και αναλαμβάνουν μέσω αυτών δεσμεύσεις, υποχρεώσεις και δικαιώματα. Τα μέρη, τα οποία υπογράφουν στην προκειμένη περίπτωση είναι απολύτως σαφές κατά το γράμμα και κατά το πνεύμα της Συνθήκης, ότι το όνομα της γείτονος χώρας είναι Βόρεια Μακεδονία για όλες τις χρήσεις erga omnes και στο εσωτερικό και στο εξωτερικό. Είναι δε αυτονόητο ότι είναι εκτός πραγματικότητας, εκτός λογικής και εκτός διεθνούς δικαίου πρόσωπα, τα οποία έχουν δημόσιες θέσεις στον δημόσιο λόγο τους να χρησιμοποιούν ονομασία άλλη από εκείνη, η οποία προβλέπεται και στο διεθνές δίκαιο και στο εθνικό Σύνταγμα. Άρα στην περίπτωση αυτή καλό θα είναι, γιατί αυτό συναρτάται προφανώς και με την πορεία της Βόρειας Μακεδονίας προς την ευρωπαϊκή οικογένεια, να τηρούνται τα συμφωνημένα, να τηρείται το κράτος δικαίου και πάνω απ' όλα να τηρείται το Σύνταγμα της ίδιας της χώρας.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Και του απαντάτε ότι γνωρίζετε πολύ καλά και τη συμφωνία και την αντιλαμβάνεστε. Σωστά, κύριε Γεραπετρίτη;
Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Ξέρετε την συμφωνία, εγώ ως νομικός μπορεί να τη διαβάσω με ένα διαφορετικό μάτι σε σχέση με οποιονδήποτε άλλο. Και θέλω να σας πω και αυτή δεν είναι απλώς μόνο η εθνική θέση, ούτε η θέση του υπουργού Εξωτερικών της Ελλάδας, αλλά είναι και η απολύτως λογική νομική μου τοποθέτηση ότι δεν χωρεί καμία απολύτως αμφιβολία ότι δεν υπάρχει άλλο όνομα για οποιαδήποτε χρήση, πλην του ονόματος της Βόρειας Μακεδονίας. Και θέλω να πω ότι δεν πρόκειται απλώς για μία πρόβλεψη της Συμφωνίας των Πρεσπών. Πρόκειται στην πραγματικότητα για τον πυρήνα της συμφωνίας αυτής, διότι το όνομα, ειδικά δε, η χρήση του ονόματος δηλαδή που θα χρησιμοποιείται, ήταν ουσιαστικά το μείζον ζητούμενο κατά τη διαδικασία σύνταξης της συμφωνίας. Άρα να ερχόμαστε σήμερα να αναιρούμε εκείνο, το οποίο συμφωνήσαμε ότι πρόκειται για τη θεμελιώδη βάση της συμφωνίας είναι απολύτως ανακόλουθο και δεν έχει καμία σχέση με την ερμηνεία της Σύμβασης.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Κύριε Γεραπετρίτη, ευχαριστώ πάρα πολύ για αυτή τη φιλοξενία. Καλό βράδυ εύχομαι από τη Λευκωσία.
Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Κάθε καλό από την Αθήνα.
25 Ιουνίου, 2024