ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Κύριε υπουργέ, σήμερα είχατε συνάντηση με τον Σεργκέι Λαβρόφ. Πριν από τρία χρόνια είχατε δηλώσει ότι η Ελλάδα τάσσεται κατά της ενίσχυσης της πίεσης προς τη Ρωσία μέσω των κυρώσεων. Ποιά είναι η στάση σας έναντι της πολιτικής των κυρώσεων της ΕΕ και τί επιπτώσεις είχε ο πόλεμος - να το πούμε έτσι - των κυρώσεων με τη Ρωσία για την ελληνική οικονομία;
Ν. ΚΟΤΖΙΑΣ: Η ελληνική οικονομία, ιδιαίτερα η αγροτική της οικονομία έχει μεγάλα προβλήματα από την πτώση των εξαγωγών στα προϊόντα. Γενικά πιστεύω ότι οι κυρώσεις δεν είναι το πιο σύνηθες και ορθολογικό εργαλείο της διπλωματίας. Η Ελλάδα εργάζεται για την καλύτερη κατανόηση ανάμεσα στην ΕΕ και τη Ρωσία και για να εξαλειφθούν οι λόγοι που οδήγησαν σε αυτές τις κυρώσεις. Συχνά λέω ότι η ΕΕ έχει θέσει σε τόσες πολλές χώρες κυρώσεις, ώστε αυτή η ομάδα θα είναι η ισχυρότερη οικονομική ομάδα στον κόσμο.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Δεν μπορώ να μη θίξω το θέμα της Αθήνας και των Σκοπίων. Πριν λίγες ημέρες επετεύχθη μια ιστορική συμφωνία μεταξύ της Ελλάδας και της πΓΔΜ σχετικά με τη μετονομασία της τελευταίας. Βγαίνει το συμπέρασμα ότι ο δρόμος για την ΕΕ και το ΝΑΤΟ είναι ανοικτός για τη Βόρεια Μακεδονία. Τί θα κάνει η Ελλάδα εάν ο λαός της «Μακεδονίας» στο δημοψήφισμα δεν υποστηρίξει τη συμφωνία μεταξύ των κυβερνήσεων της Αθήνας και των Σκοπίων;
Ν. ΚΟΤΖΙΑΣ: Καταρχάς ελπίζω ότι θα πει ναι γιατί είναι μια καλή συμφωνία και ισορροπημένη. Είναι μια συμφωνία win-win, και για τις δυο πλευρές. Νομίζω ότι το δημοψήφισμα είναι ένα κομμάτι της επικύρωσης της συμφωνίας σύμφωνα με τις αποφάσεις της ηγεσίας της Βόρειας Μακεδονίας. Πρέπει να κερδηθεί το δημοψήφισμα για να είναι επικυρωμένη. Η ένταξη της Βόρειας Μακεδονίας στο ΝΑΤΟ και την ΕΕ είναι επιλογή αυτού του κράτους. Εμείς απλώς δεν θα τους εμποδίσουμε και θα βοηθήσουμε την ευρωπαϊκή πορεία της. Να ξέρετε ότι η λύση αυτού του προβλήματος εξυπηρετεί τα εθνικά συμφέροντα της Βόρειας Μακεδονίας και της Ελλάδας. Είναι ένα πρόβλημα που υπάρχει τυπικά 25 χρόνια, στην πραγματικότητα 75 χρόνια. Και συνηθίζω να λέω το εξής: η ιστορία πρέπει να είναι σχολείο και όχι φυλακή ή κάτω από μια φυλακή.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Δεν είναι μυστικό ότι η Ελλάδα αντιμετωπίζει εδώ και καιρό οικονομικές δυσκολίες και, συγκεκριμένα, σύμφωνα με ορισμένες προβλέψεις, η τουριστική ροή μπορεί να βοηθήσει την Ελλάδα να βγει από την οικονομική κρίση. Η Ελλάδα είναι ένας από τους αγαπημένους προορισμούς των Ρώσων τουριστών. Ως εκ τούτου, κατά πόσο οι τουρίστες από τη Ρωσία είναι σημαντικοί για την Ελλάδα; Πόσοι Ρώσοι τουρίστες επισκέπτονται την Ελλάδα κάθε χρόνο; Ποιές είναι οι προσδοκίες σας ως προς αυτό και αν υπάρχουν κάποια ειδικά προγράμματα για την προσέλκυση τουριστών από τη Ρωσία;
Ν. ΚΟΤΖΙΑΣ: Τον προηγούμενο χρόνο είχαμε πάνω από 900.000 Ρώσους τουρίστες. Οι Ρωσία είναι από τις καλύτερες χώρες τουριστών, είναι μορφωμένοι, αγαπούν την Ελλάδα και ξέρουν την ιστορία της. Επίσης, έχουν μια ειδική ομάδα τουριστών που ανήκουν στην κατηγορία του θρησκευτικού τουρισμού. Είναι η Ορθοδοξία που δένει τους λαούς μας. Ο τουρισμός είναι από τις μεγαλύτερες βιομηχανίες μας, έτσι το βλέπω. Φέτος θα κάνουμε ρεκόρ, θα φτάσουμε τα 32 εκατομμύρια. Είναι σχεδόν τρεις φορές ο πληθυσμός μας. Ελπίζω να φιλοξενήσουμε περισσότερους Ρώσους τουρίστες.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Επιπλέον, υπάρχει η τάση για αγορά ακινήτων στην Ελλάδα από Ρώσους. Υπάρχουν κάποια στατιστικά ως προς αυτό; Έχετε παρατηρήσει αύξηση των επενδύσεων Ρώσων υπηκόων σε ελληνικά ακίνητα;
Ν. ΚΟΤΖΙΑΣ: Υπάρχει αύξηση στα ελληνικά ακίνητα, ιδιαίτερα από πλούσιους γιατί παίρνουν και τη λεγόμενη Golden Visa. Αλλά νομίζω ότι το κίνητρο των περισσότερων Ρώσων είναι η ομορφιά της χώρας μας και η φιλία που νοιώθει ο Ρώσος για τη χώρα μας. Τέλος, μετά από 8 χρόνια βγαίνουμε από την κρίση. Έχουμε 2% ανάπτυξη. Δεν είναι μεγάλο, αλλά είναι σαφώς καλύτερο από το μείον που είχαμε. Είχαμε τη μεγαλύτερη μεταπολεμική κρίση χώρας. Χάσαμε το 28% του ΑΕΠ μας.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Σχετικά με την κρίση, σε ΜΜΕ εμφανίστηκε η πληροφορία ότι οι υπουργοί Οικονομικών της ΕΕ στα τέλη του Ιουνίου στις Βρυξέλλες θα πρέπει να επιβεβαιώσουν ότι η Ελλάδα βγαίνει από το 8ετές πρόγραμμα στήριξης της ελληνικής οικονομίας. Η Ελλάδα έχει ελπίδες ότι η ΕΕ θα διαγράψει χρέος της Ελλάδας;
Ν. ΚΟΤΖΙΑΣ: Όχι, θέμα διαγραφής δεν μπαίνει, αλλά αυτό που λέει η συμφωνία - όταν μας επέβαλαν τα μέτρα - είναι ότι θα υπάρξει περιορισμός στο χρέος και καλύτεροι όροι αποπληρωμής. Ήρθε η ώρα να δείξουν την καλή πλευρά τους, με αυτό έχουμε λίγο δυσκολίες.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Δεν μπορώ να μην θίξω το ζήτημα της διευθέτησης του Κυπριακού. Πριν από λίγο καιρό -συγκεκριμένα πέρυσι και πρόπερσι - οι ηγέτες της Δημοκρατίας της Κύπρου και της μη αναγνωρισμένης «δημοκρατίας της βόρειας Κύπρου» μιλούσαν για πρόοδο σύντομα για τη διευθέτηση αυτού του προβλήματος. Ωστόσο, πρόοδος δεν υπήρξε. Ποιές προοπτικές βλέπετε ότι υπάρχουν τώρα για τη διευθέτηση του Κυπριακού;
Ν. ΚΟΤΖΙΑΣ: Καταρχάς, να μου επιτρέψετε να ευχαριστήσω τη Ρωσία για τη θετική στάση που κρατά απέναντι στο Κυπριακό πρόβλημα, μια στάση αρχών, βασισμένη στο διεθνές δίκαιο. Αυτό που εμείς θέλουμε είναι η Κύπρος να γίνει ένα φυσιολογικό, κανονικό κράτος-μέλος του ΟΗΕ. Για να γίνει αυτό, θα πρέπει να καταργηθούν τα δικαιώματα παρέμβασης ή, όπως τα λένε, οι εγγυήσεις τρίτων κρατών. Διότι, όπως ξέρετε, το βόρειο τμήμα της Κύπρου είναι υπό κατοχή από τουρκικά στρατεύματα. Τυπικά, και η Ελλάδα είναι εγγυήτρια δύναμη, όπως και η Μεγάλη Βρετανία και η Τουρκία. Εμείς είπαμε ότι δεν θέλουμε να έχουμε τέτοια δικαιώματα. Η Τουρκία δείχνει να έχει δυσκολίες να προσαρμοστεί στον κόσμο του 21ου αιώνα. Κανείς δεν μπορεί να έχει ένα άλλο κράτος σαν προτεκτοράτο ή υπό κατοχή. Ελπίζω να τελειώσουμε με αυτά.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Επί του παρόντος, εξ όσων γνωρίζω, στην Ουκρανία διαμένει μια σχετικά αρκετά μεγάλη ελληνική κοινότητα. Πώς, λαμβάνοντας υπόψιν αυτό, η Αθήνα αντιμετωπίζει τον νόμο που υιοθέτησε πρόσφατα το Κίεβο για την παιδεία, τον οποίο ανοικτά επικρίνει η Ουγγαρία, όπως και η Ρωσία; Η Ελλάδα ανησυχεί με κάποιο τρόπο για την τύχη των Ελλήνων της Ουκρανίας;
Ν. ΚΟΤΖΙΑΣ: Αυτοί οι κάτοικοι είναι Έλληνες ομογενείς, είναι εκεί χιλιάδες χρόνια. Η περιοχή αυτή, ιδιαίτερα η Κριμαία, είναι η αρχαία Ταυρίς. Στη Μαριούπολη, πιο ειδικά, υπάρχουν 160.000 κάτοικοι ελληνικής καταγωγής. Στη διάρκεια των πολεμικών συγκρούσεων στην περιοχή, πέρασαν δύσκολα. Στείλαμε υλική και χρηματική βοήθεια. Φτιάξαμε και ένα Κέντρο Υγείας, στείλαμε παιδιά σε κατασκηνώσεις στην Ελλάδα, αλλά το κύριο είναι ότι θέλουμε να τελειώσουν οι συγκρούσεις, οι κίνδυνοι, οι αντιπαραθέσεις, και να εφαρμοστούν οι συμφωνίες του Μινσκ. Όσον αφορά για τη γλώσσα, αυτό δεν αφορά τόσο τους Έλληνες, αλλά τους Ρουμάνους και τους Ούγγρους. Έχουμε εκφράσει δημόσια την αλληλεγγύη μας, έχουμε κάνει γραπτές και προφορικές παρεμβάσεις και γράμματα. Κατά τη γνώμη μας, η ουκρανική ηγεσία σε αυτά τα ζητήματα θα πρέπει να δείχνει ευαισθησία. Καταλαβαίνω τους Ούγγρους φίλους μας, ανησυχούμε και στενοχωριόμαστε γι’ αυτούς.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Υπό το φως του Brexit τα τελευταία χρόνια γίνεται όλο και πιο συχνά λόγος για κρίση στο εσωτερικό της ΕΕ. Η Ελλάδα, ως χώρα της Ένωσης, ποιές κύριες δυσκολίες βλέπει ότι αντιμετωπίζει η ΕΕ; Μπορούμε να πούμε ότι με την έξοδο της Μεγάλης Βρετανίας η ΕΕ βρίσκεται σε ένα σταυροδρόμι; Εν ολίγης, ποιές είναι οι προοπτικές της Ένωσης;
Ν. ΚΟΤΖΙΑΣ: Η ΕΕ έχει ένα θεμελιακό πρόβλημα. Έχει πιο πολύ αρνητική παρά θετική ατζέντα την περίοδο αυτή, έχει χάσει το όραμά της και διαχειρίζεται τις καθημερινές μόνο ανάγκες της. Εμείς, οι χώρες της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, μαζί με τις χώρες του Visegrad έχουμε πάρει μια πρωτοβουλία που την ξεκίνησα εγώ και συζητάμε για το μέλλον της Ευρώπης. Πρέπει να ξαναθεμελιώσουμε τον λόγο του υπάρχει η ΕΕ, ώστε να συγκινεί τους ανθρώπους και να μην περιορίζεται στην οικονομική συνεργασία ή σε κυρώσεις προς τρίτους. Πρέπει να ξαναβρούμε τον εαυτό μας. Γνωρίζετε από πού προήλθε το όνομα Ευρώπη, όταν ο Δίας αναζητούσε την πιο όμορφη γυναίκα του κόσμου και την βρήκε στο Λίβανο, όχι στην Ευρώπη, και αυτήν την γυναίκα την έλεγαν Ευρώπη. Πρέπει να ξαναβρεί την ομορφιά της.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Η Ελλάδα είναι η γενέτειρα των παραδόσεων στον αθλητισμό, των Ολυμπιακών Αγώνων. Όπως γνωρίζετε, ξεκινάει στη Ρωσία το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Ποδοσφαίρου. Ίσως θα θέλατε να ευχηθείτε κάτι στη Ρωσία και ποιές είναι γενικότερα οι προσδοκίες σας;
Ν. ΚΟΤΖΙΑΣ: Να περάσει όμορφα όλος ο κόσμος που θα έρθει, να είναι χαρούμενος ο ρωσικός λαός που θα φιλοξενήσει τους αγώνες και η ομάδα σας να έχει τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα. Εμείς, δυστυχώς, δεν καταφέραμε να έρθουμε, αλλά ήρθα εγώ, έστω για μια μέρα και θα φύγω το βράδυ, πριν αρχίσουν οι αγώνες. Σας ευχαριστώ πολύ.
15 Ιουνίου, 2018