Δηλώσεις Υπουργού Εξωτερικών Νίκου Δένδια μετά το πέρας της συνάντησής του με τον Πολωνό ομόλογό του, Zbigniew Rau (Βαρσοβία, 05.10.2022)

Αγαπητέ Zbigniew,

Είναι μεγάλη χαρά που βρίσκομαι σήμερα στη Βαρσοβία. Έχουμε συναντηθεί πολλές φορές, κυρίως στις Βρυξέλλες.

Εντούτοις, αυτή είναι η πρώτη διμερής συνάντηση μεταξύ Υπουργών Εξωτερικών των δύο χωρών μας εδώ και πολλά χρόνια. Και οφείλω να πω ότι είχε ήδη καθυστερήσει πολύ.

Μας συνδέουν πολλά, συμπεριλαμβανομένης της ιστορίας. Οι περισσότεροι άνθρωποι στην Ελλάδα, της γενιάς μου, συνδέουν την Πολωνία με τον Krzysztof Warzycha, διάσημο επιθετικό της ομάδας μου, του Παναθηναϊκού, και τον Józef Wandzik, τερματοφύλακα την ίδια περίοδο.

Λιγότερο γνωστό, αλλά πολύ πιο σημαντικό, είναι το γεγονός πως 500 Πολωνοί πολέμησαν ως εθελοντές στην Ελληνική Επανάσταση, πριν από 200 χρόνια. Είμαστε ευγνώμονες για τη συμβολή τους. Αυτό είναι κάτι που δεν θα ξεχάσουμε ποτέ.

Πιο πρόσφατα, κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, ένας άλλος Πολωνός, ο οποίος ήταν επίσης αθλητής, ο Jerzy Iwanow-Szajnowicz, είχε σημαντικό ρόλο στην ελληνική αντίσταση κατά της ναζιστικής κατοχής. Εκτελέστηκε στην Αθήνα το 1943 από τις δυνάμεις κατοχής, αλλά η μνήμη του εξακολουθεί να ζει και ένα σημαντικό στάδιο έχει πάρει το όνομά του.

Σήμερα, είχαμε μια μακρά συζήτηση για τις δυνάμεις του σκότους που προσπαθούν να επιβάλουν μια νέα ευρωπαϊκή τάξη πραγμάτων, μια τάξη πραγμάτων που δεν βασίζεται σε κοινές αρχές και αξίες, όπως το Διεθνές Δίκαιο, αλλά στη βία και την απειλή χρήσης βίας.

Συζητήσαμε τη συνεχιζόμενη σύγκρουση στην Ουκρανία μετά τη ρωσική εισβολή. Μια σύγκρουση που επιδεινώθηκε έτι περαιτέρω μετά την παράνομη προσάρτηση τεσσάρων ουκρανικών επαρχιών από τη Ρωσία.

Η Ελλάδα έχει καταδικάσει απερίφραστα την ενέργεια αυτή και έχει διαμαρτυρηθεί προς τη ρωσική πλευρά.

Η πολιτική μας όσον αφορά την κατάσταση στην Ουκρανία βασίζεται σε τρεις αρχές: τις  θεμελιώδεις αρχές του Διεθνούς Δικαίου, τον σεβασμό στην κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα όλων των κρατών, την απαγόρευση της χρήσης βίας και της απειλής χρήσης βίας.

Χαίρομαι πολύ που και η Πολωνία τάσσεται ακλόνητα υπέρ της τήρησης των αρχών αυτών.

Θα ήθελα να θέσω το ζήτημα της λογοδοσίας για τα εγκλήματα που διαπράχθηκαν. Πριν από τον πόλεμο υπήρχε μια σημαντική Ελληνική Κοινότητα στην Ουκρανία, -αναφερθήκατε σε αυτήν, και σας ευχαριστώ πολύ γι' αυτό, κυρίως σε μέρη που βρίσκονται σήμερα υπό ρωσική κατοχή, όπως η Μαριούπολη και η Ζαπορίζια. Υπάρχει ανάγκη να διασφαλιστεί η ευημερία τους, καθώς και να λογοδοτήσουν οι υπεύθυνοι για ενδεχόμενα εγκλήματα πολέμου.

Η Ελλάδα είναι έτοιμη και πρόθυμη να συμμετάσχει στην ανασυγκρότηση της Ουκρανίας, καθώς και στην προστασία της σημαντικής πολιτιστικής κληρονομιάς της χώρας αυτής.

Επισκέφθηκα την Οδησσό δύο φορές τους τελευταίους μήνες. Είναι μια πόλη στενά συνδεδεμένη με την ελληνική ιστορία και την Ανεξαρτησία, αλλά και με την ιδιαίτερη πατρίδα μου, την Κέρκυρα. Ο ιστορικός δήμαρχος της Οδησσού, Γρηγόριος Μαρασλής, καταγόταν από την Κέρκυρα.

Είναι επιθυμία μας να συνδράμουμε προκειμένου να εξασφαλιστεί η εγγραφή του ιστορικού κέντρου της Οδησσού ως Μνημείου Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO, και να δημιουργηθεί μια ασπίδα πολιτιστικής προστασίας για αυτό.

Προσβλέπουμε σε συνεργασία με την Πολωνία και άλλους εταίρους της ΕΕ για την επίτευξη αυτών των στόχων.

Επιτρέψτε μου επίσης να συγχαρώ την Πολωνία για την επιτυχή άσκηση της προεδρίας του ΟΑΣΕ, υπό, αν μου επιτρέπετε, το γνωρίζετε άλλωστε καλύτερα, ιδιαίτερα δύσκολες συνθήκες.

Σήμερα, είχα επίσης την ευκαιρία να ενημερώσω τον Zbigniew για τις τελευταίες εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο και την τουρκική εμπλοκή στη Λιβύη, σε συνέχεια της ενημέρωσης που παρείχα στους συναδέλφους μου στην ΕΕ και στην Αμερικανίδα Υφυπουργό Εξωτερικών V. Nuland στη Νέα Υόρκη τον Σεπτέμβριο.

Παρουσίασα την κλιμάκωση της προκλητικής ρητορικής της Τουρκίας που συνεχώς λαμβάνει νέες, μεγαλύτερες διαστάσεις. Μερικές φορές δε, σε προσωπικό επίπεδο.

Επιτρέψτε μου να είμαι ειλικρινής. Δεν πρόκειται να πτοηθούμε. Αλλά δεν πρόκειται επίσης, να παρασυρθούμε και σε έναν διαγωνισμό λεκτικής αντιπαράθεσης.

Έχουμε δηλώσει ξεκάθαρα ότι η Ελλάδα είναι έτοιμη να υπερασπιστεί το έδαφός της, την κυριαρχία της, τα κυριαρχικά της δικαιώματα, την ύπαρξή της.

Με όλα τα νόμιμα μέσα που διαθέτει.

Με ικανοποίηση βλέπουμε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση, οι ΗΠΑ, η Γερμανία και οι Αιγύπτιοι φίλοι μας έχουν αποκηρύξει δημοσίως τις τουρκικές πρακτικές.

Επισημαίνουν δε το προφανές: ότι η σημερινή κυβέρνηση της Τρίπολης δεν έχει εξουσιοδότηση να υπογράφει διεθνείς συμφωνίες.

Τόσο το προηγούμενο όσο και το πρόσφατο "Μνημόνιο Συνεργασίας", που υπεγράφησαν μεταξύ της κυβέρνησης της Τρίπολης και της Τουρκίας, είναι παράνομα, άκυρα και ανυπόστατα.

Συζητήσαμε σήμερα επίσης, το θέμα της μετανάστευσης. Στο πλαίσιο αυτό, καταδίκασα τις προσπάθειες εργαλειοποίησης της δυστυχίας όσων αναζητούν μια καλύτερη ζωή. Τόσο η Πολωνία όσο και η Ελλάδα έχουν πέσει θύματα τέτοιων "υβριδικών επιθέσεων". Για την επιτυχή αντιμετώπισή τους, η απάντηση είναι η αλληλεγγύη μεταξύ των εταίρων της ΕΕ.

Τέλος, αλλά σίγουρα όχι λιγότερο σημαντικό, συζητήσαμε τρόπους για την ενίσχυση των διμερών μας σχέσεων, οι οποίες βρίσκονται ήδη σε εξαιρετικό επίπεδο. Στο πλαίσιο αυτό θίξαμε τα θέματα του εμπορίου, των επενδύσεων, της συνεργασία στους τομείς του τουρισμού, των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας κ.λπ.

Αγαπητέ Zbigniew,

Όπως βλέπεις, έχουμε πολλά θέματα τα οποία πρέπει να συζητήσουμε περαιτέρω. Ως εκ τούτου, θα ήθελα να σε προσκαλέσω, μετά την ολοκλήρωση της προεδρίας του ΟΑΣΕ, να μας επισκεφθείς στην Ελλάδα. Το λέω αυτό διότι  γνωρίζω πως η χώρα μας σου αρέσει, και ότι την έχεις επισκεφτεί ιδιωτικά. Θα είναι λοιπόν χαρά μας να σε φιλοξενήσουμε αυτή τη φορά όχι στην Αθήνα, αλλά στην Αλεξανδρούπολη, όπου θα μας δοθεί η ευκαιρία να σου δείξουμε πόσο σημαντική είναι η Αλεξανδρούπολη για τη Συμμαχία μας, το ΝΑΤΟ, την ΕΕ και την Ουκρανία.

Σ’ ευχαριστώ πολύ για τη θερμή φιλοξενία σου.

Ερώτηση δημοσιογράφου σχετικά με τις γερμανικές πολεμικές αποζημιώσεις [δεν ακούγεται].

N. ΔΕΝΔΙΑΣ: Το μόνο που μπορώ να προσθέσω σε αυτό που μόλις είπε ο Zbigniew είναι ότι για την ελληνική κυβέρνηση και την ελληνική κοινωνία το θέμα αυτό παραμένει ανοιχτό- και η επίλυσή του, που είναι πρωτίστως θέμα αρχής, νομίζω ότι θα είναι επωφελής για όλες τις εμπλεκόμενες χώρες, καθώς και για την ίδια την ΕΕ.