Ενημέρωση Διπλωματικών Συντακτών από τον Εκπρόσωπο του Υπουργείου Εξωτερικών, Αλέξανδρο Παπαϊωάννου (18.05.2022)

Α. ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ:  Καλημέρα σας καταρχάς και ευχαριστώ που ήρθατε εδώ.
Θα ξεκινήσω  με δύο πράγματα που συνέβησαν την προηγούμενη εβδομάδα, τα οποία για μας, τουλάχιστον, για το Υπουργείο Εξωτερικών, ήταν ιδιαίτερα σημαντικά. Μετά θα σας πω και τα υπόλοιπα, μην ανησυχείτε, τα έχω όλα εδώ, υπομονή.

Ήθελα απλώς επιγραμματικά να επανέλθω στην επίσκεψη της Κενυάτισσας Υπουργού Εξωτερικών, την περασμένη Δευτέρα, της κυρίας Omamo, η πρώτη επίσκεψη Αφρικανής, εννοώ της Υποσαχάριας Αφρικής, Υπουργού Εξωτερικών τα τελευταία χρόνια στην Αθήνα. Και αυτό, βεβαίως, είναι ένα δείγμα του ανοίγματος το οποίο έχει ξεκινήσει εδώ και καιρό, όπως ξέρετε, ο Υπουργός, ο κ. Δένδιας, στην Υποσαχάρια Αφρική και ήθελα αυτό να το υπογραμμίσω. Δεν είναι δηλαδή τυχαίο.
Και θα μου πείτε γιατί μας ενδιαφέρει η Υποσαχάρια Αφρική; Θα σας πω, κατ΄ αρχήν είναι η ήπειρος με τη μεγαλύτερη οικονομική ανάπτυξη αυτή τη στιγμή, η Κένυα μάλιστα είναι η μεγαλύτερη οικονομία της Ανατολικής Αφρικής. Η Κένυα, επίσης, όπως προφανώς γνωρίζετε, είναι και Μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας μέχρι το Δεκέμβριο για την περίοδο 2021-2022.

Παράλληλα, αντιμετωπίζουμε κοινές προκλήσεις. Όπως, για παράδειγμα, η τρομοκρατία, ένα ζήτημα το οποίο συζητήσανε οι δύο Υπουργοί. Όπως άλλο παράδειγμα το μεταναστευτικό, η κλιματική αλλαγή. Το Ναϊρόμπι είναι και η έδρα του προγράμματος του ΟΗΕ για το περιβάλλον, το UNEP. Άρα μόνο ασήμαντη δεν ήταν αυτή η επίσκεψη και ήθελα αυτό να το υπογραμμίσω, και θα δείτε και στο πρόγραμμα έρχεται  ακόμα ένας Υπουργός αυτή την εβδομάδα.

Η άλλη επίσκεψη, επίσης, που θα ήθελα να υπογραμμίσω ήταν, την περασμένη Παρασκευή, του Υπουργού Εξωτερικών του Μπαχρέιν, του κ. Abdullatif Al Zayani. Θέλω, σε αυτό το πλαίσιο, να τονίσω ότι ήταν η τρίτη συνάντηση σε διάστημα περίπου ενός χρόνου. Είχε έρθει στο Φόρουμ της Φιλίας τον Φεβρουάριο του 2021 στην Αθήνα, μετά ο Υπουργός είχε μεταβεί στη Μανάμα το Νοέμβριο και τώρα ήρθε πάλι εδώ πέρα ο Υπουργός Εξωτερικών του Μπαχρέιν. Κάτι που, αν μη τι άλλο, υπογραμμίζει για μια ακόμα φορά την ενδυνάμωση των διμερών σχέσεων με την εν λόγω χώρα, αλλά και, βεβαίως, με τις χώρες του Κόλπου. Και αυτό είναι νεωτερισμός.

Σε αυτό το πλαίσιο, θέλω να υπογραμμίσω, επίσης, την αγαστή  και εξαιρετική συνεργασία που έχουμε με το Μπαχρέιν, δεν θα θέλαμε καθόλου αυτό να το υποτιμήσουμε, όσον αφορά τη συνεργασία, παραδείγματος χάριν, στους διεθνείς οργανισμούς. Στηρίζουμε τη δική τους υποψηφιότητα για το Συμβούλιο Ασφαλείας την περίοδο 2026-2027 και αυτοί τη δική μας, για την περίοδο 2025-2026. Καλώς εχόντων των πραγμάτων, θα συμπέσουμε και για ένα χρόνο.

Και, μάλιστα, συζητήσαμε και κατά πόσο θα μπορούσαν να προετοιμαστούν και οι υπάλληλοί μας εν όψει της ανάληψης καθηκόντων στο Συμβούλιο Ασφαλείας.

Λοιπόν, αυτό είναι μία συνειδητή επιλογή του Υπουργού Εξωτερικών, κυρίου Δένδια, να ανοίγεται προς τις χώρες αυτές.

Επίσης, θα υπάρχει αλληλοϋποστήριξη για υποψηφιότητα στο Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Όπως γνωρίζετε, η Ελλάδα έχει υποβάλλει υποψηφιότητα για τη διετία 2027-2028.

Έχουμε μία ιδιαίτερη ευαισθησία όσον αφορά τα ζητήματα που αφορούν στις σχέσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης,  του Συμβουλίου Συνεργασίας του Κόλπου και των κρατών σε  διμερές  επίπεδο, και αυτό είναι κάτι το οποίο το υπογράμμισε ο Υπουργός. Εμείς θεωρούμε ότι αυτές οι χώρες θα πρέπει να αντιμετωπίζονται όλες μαζί και όχι ατομικά από την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Και, βεβαίως, και αυτό θέλω να το υπογραμμίσω επίσης, και το Μπαχρέιν, όπως και άλλες χώρες, έχουν δείξει μία ιδιαίτερα εποικοδομητική στάση, υποστηρικτική, έχουν τείνει ευήκοα ώτα , στα θέματα που μας απασχολούν σε Οργανισμούς στους οποίους δεν μετέχουμε εμείς, ο Αραβικός Σύνδεσμος, το  Συμβούλιο Συνεργασίας του Κόλπου, ο Οργανισμός Ισλαμικής Συνεργασίας.

Τέλος, ‘last but not least’, όπως λένε και οι Βρετανοί, θέλω επίσης να υπογραμμίσω την εξαιρετική συνεργασία που αναπτύξαμε την περασμένη βδομάδα - την είχαμε ξεκινήσει το Νοέμβριο και πλέον περνάμε σε ένα νέο επίπεδο, όσο και αν αυτό σας ακούγεται πρωτοφανές - με τη Διπλωματική Ακαδημία του Μπαχρέιν, η οποία Διπλωματική Ακαδημία δεν αφορά μόνο την  εκπαίδευση, καλύπτει όλη την μεταρρύθμιση του Υπουργείου Εξωτερικών.

Είχαμε κάποιες πολύ ενδιαφέρουσες, εξαιρετικές θα έλεγα, συναντήσεις με την ομόλογό μου. Και θα ήθελα να το πω αυτό γιατί πραγματικά είναι ακόμα ένα δείγμα,  κάτι το οποίο αν και ίσως φάνταζε πριν ακόμα και δύο χρόνια ως επιστημονική φαντασία, πλέον γίνεται πραγματικότητα. Και για εμένα  που ασχολούμαι με τη μεταρρύθμιση, με ενδιαφέρει ακόμα περισσότερο.

Τώρα, υποβλήθηκαν, επίσημα πλέον, στον Γενικό Γραμματέα του ΝΑΤΟ τα αιτήματα τόσο της Σουηδίας, όσο και της Φινλανδίας, για την ένταξή τους στη Βορειοατλαντική Συμμαχία. Όπως δήλωσε ο Υπουργός ήδη το περασμένο Σάββατο στο άτυπο Συμβούλιο Υπουργών Εξωτερικών του ΝΑΤΟ, η Ελλάδα βεβαίως τάσσεται υπέρ της ένταξης, της άμεσης ένταξης των χωρών αυτών στο ΝΑΤΟ.

Είναι μία ιστορική στιγμή. Είναι και οι δύο εταίροι μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, με τους οποίους μας συνδέουν πολλά.

Στο πνεύμα, λοιπόν, της αλληλεγγύης, αλλά  κυρίως θέλω να υπογραμμίσω ότι αυτές οι χώρες είναι βαθιά δημοκρατικές χώρες που σέβονται τις αρχές του Διεθνούς Δικαίου, προσβλέπουμε ότι ακριβώς θα φέρουνε, ακόμα περισσότερο θα αυξήσουν τον αριθμό των κρατών που έχουν βαθιά ριζωμένες αυτές τις αξίες και μέσα στην Βορειοατλαντική Συμμαχία. Και στο πλαίσιο αυτό, βεβαίως, όπως σας είπα, τασσόμαστε καθαρά υπέρ της άμεσης ένταξής τους.

Τώρα, ο Υπουργός Εξωτερικών συνόδευε τον Πρωθυπουργό στις Ηνωμένες Πολιτείες, στις συναντήσεις του, τόσο με τον πρόεδρο Biden, όσο και  με το Κογκρέσο. Για αυτά, βεβαίως, θα σας ενημερώσει, καταλλήλως, ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος.

Χθες ο Υπουργός Εξωτερικών είχε δυο χωριστές συναντήσεις, στο περιθώριο της επίσκεψης, αφενός με τον Υπουργό Εξωτερικών, τον ομόλογο του, τον κύριο Antony Blinken, και στην συνέχεια τον Ειδικό Απεσταλμένο του Αμερικανού Προέδρου για το κλίμα, τον πρώην Υπουργό Εξωτερικών, τον κύριο John Kerry.

Θα σας πω δύο πράγματα, αν μου επιτρέπετε, για αυτές τις δυο συναντήσεις. Κατ’ αρχάς, όσον αφορά την συνάντηση με τον κύριο Blinken.  Η οποία κράτησε γύρω στα 45 με 50 λεπτά. Δεν κρατούσα ακριβώς το ρολόι, αλλά κάπου εκεί.

Όσον αφορά το κλίμα, ήθελα να πω, πρώτα από όλα, ότι ήταν, εννοείται ότι ήταν, πάρα πολύ θετικό, αλλά ήταν επίσης ιδιαίτερα ευχάριστο. Πλέον ήταν ένα ‘business - like’, μια συνάντηση εργασίας.

Πλέον έχουμε περάσει από την φάση της γνωριμίας και έχουμε πάει στην φάση τι μπορούμε να κάνουμε μαζί. Μάλιστα ο Αμερικανός ΥΠΕΞ, είπε ότι αφού ο Αμερικανός Πρόεδρος συναντήθηκε και με τον Πρωθυπουργό την προηγούμενη μέρα: «Εμείς τώρα πρέπει να δούμε τι θα κάνουμε, πώς θα δώσουμε συνέχεια στα διάφορα ζητήματα».

Άρα, πλέον, περνάμε σε μια άλλη φάση. Αυτό ήταν ένα ιδιαίτερα σημαντικό, για εμένα, σημείο. Ο Αμερικανός Υπουργός Εξωτερικών, επίσης, και θα ήθελα να το υπογραμμίσω, το είπε κιόλας και στην Ανακοίνωσή του, εξέφρασε και τις ευχαριστίες των Ηνωμένων Πολιτειών για τη στάση αρχής που τηρούμε όσον αφορά στο θέμα της Ουκρανίας.

Στις εισαγωγικές του παρεμβάσεις, ο Υπουργός Εξωτερικών, ο κύριος Δένδιας, τόνισε βεβαίως το γεγονός ότι ο νέος Αμερικανός Πρέσβης, ο κύριος Τσούνης, ο οποίος ήταν μάλιστα και παρών, είναι από την Ομογένεια, είναι Ελληνοαμερικανός, και αυτό μας προκαλεί  ιδιαίτερη ευχαρίστηση.

Τώρα, όσον αφορά τα διμερή. Κατ’ αρχάς ο Yπουργός Εξωτερικών υπογράμμισε για μια ακόμα φορά ότι η Ελλάδα επιθυμεί την αμερικανική παρουσία και σε αυτό το πλαίσιο υπενθύμισε στον κύριο Blinken  την υπερψήφιση του Νομοσχέδιου για την τροποποίηση του δεύτερου Πρωτοκόλλου Συμφωνίας Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας την περασμένη εβδομάδα. Τόνισε, μάλιστα, ότι έγινε και με μεγάλη πλειοψηφία.

Υπογράμμισε τη σημασία του Λιμένα  της Αλεξανδρούπολης, χαρακτηριστικά είπε στα αγγλικά αυτό είναι ένα "success story", μία επιτυχημένη ιστορία. Μίλησε για την Ουκρανία σε απάντηση σε όσα είπε ο κ. Βlinken, είπε ότι "για εμάς, η στάση μας εκπορεύεται από τις αρχές μας, σεβασμό στο Διεθνές Δίκαιο, σεβασμό στην εδαφική ακεραιότητα και στην κυριαρχία όλων των κρατών".

Στη συνέχεια, ο κ. Υπουργός προέβη σε μια ενδελεχή και αναλυτική ενημέρωση του Αμερικανού ομολόγου του για τις εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο και την  τουρκική παραβατική συμπεριφορά και του έδωσε στοιχεία. Mάλιστα, ο Αμερικανός ομόλογος ήταν ενήμερος, ο κ. Υπουργός του έδωσε στοιχεία, του έδειξε μάλιστα και εικόνες-χάρτες. Τόνισε επίσης ότι "ο αναθεωρητισμός δεν μπορεί να γίνει αποδεκτός".

Και στη συνέχεια αναφέρθηκε στη Λιβύη και στην ανάγκη να υπάρξει σταθερότητα στη χώρα αυτή. Δυστυχώς, οι εξελίξεις τις τελευταίες ημέρες δεν ήταν ενθαρρυντικές. Και υπογράμμισε ότι πιθανή αποσταθεροποίηση της Λιβύης θα μπορούσε να είχε και σημαντικές αρνητικές επιπτώσεις για την Ευρώπη γενικότερα. Και για αυτό είπε ότι "και η αμερικανική πλευρά" ακόμα κι αν έχει - όπως το είπε: "you have your plate full", έχετε γεμάτο το πιάτο σας" με ένα σωρό άλλα ζητήματα αυτή τη στιγμή, ωστόσο δεν θα πρέπει να ξεχνάμε τη Λιβύη.

Στη συνέχεια, μιλήσανε για την ενεργειακή συνεργασία. Ο κ. Υπουργός αναφέρθηκε  καταρχάς στον ανερχόμενο ρόλο της Ελλάδας ως ενεργειακού  κόμβου, Αλεξανδρούπολη, FSRU, IGB και ούτω καθεξής. Αναφέρθηκε  βεβαίως στον East Med και αυτό μας πέρασε και εν ολίγοις στη συνεργασία «3+1», καθώς είχε προηγηθεί η τηλεδιάσκεψη την προηγούμενη εβδομάδα και είπε ότι θα ήτανε χαρά τον προσεχή Σεπτέμβριο, το προσεχές φθινόπωρο, να υπάρξει και συνάντηση των τεσσάρων, των «3+1», με φυσική παρουσία.

Θα επανέλθω σε αυτό το ζήτημα μετά, θέλω να κάνω μία σημείωση. Αλλά πριν από αυτό, θέλω να πω ότι έγινε και μία συζήτηση αρκετά εκτενής για τα Δυτικά Βαλκάνια, για τα οποία βεβαίως ο Υπουργός πάλι εξέφρασε την ανησυχία του για τις εξελίξεις. Καταρχάς στη Βοσνία Ερζεγοβίνη, τόνισε ότι βεβαίως ο μοναδικός δρόμος, ο μονόδρομος για την περιοχή αυτή είναι η ευρωπαϊκή προοπτική αυτών των χωρών. Είπε ότι η Ελλάδα, στον βαθμό στον οποίον έχει τη δυνατότητα, θέλει και προσπαθεί να ξεμπλοκάρει οποιαδήποτε κωλύματα υπάρχουν για την επιτάχυνση της ευρωπαϊκής προοπτικής των χωρών αυτών.

Και βεβαίως είπε - και θα σας πω αμέσως μετά στο πρόγραμμα - ότι θα επισκεφτεί αρκετές χώρες της περιοχής τις αμέσως προσεχείς ημέρες, εν όψει μάλιστα και της Συνόδου Κορυφής της διαδικασίας για τη σταθερότητα της Νοτιοανατολικής Ευρώπης που θα γίνει στη Θεσσαλονίκη, στις 10 Ιουνίου.

Σε αυτό επίσης - και αυτό ήταν ένα σημείο το οποίο ήταν πάρα πολύ σημαντικό για τον Υπουργό -είπε ότι για εμάς εδώ υπάρχουν δύο απαράβατοι κανόνες, ο ένας είναι όχι αλλαγή συνόρων και ο άλλος είναι συνυφασμένος, βεβαίως: Σεβασμός της εδαφικής ακεραιότητας. Αυτό για εμάς είναι κόκκινη γραμμή.

Τέλος, επανερχόμενος  στη συνεργασία «3+1», ο Υπουργός είπε ότι θα ήταν ευχής έργον κάποια στιγμή να μετατραπεί και σε «4», να μην μιλάμε πλέον για τις τρεις χώρες συν τις ΗΠΑ, αλλά για  τέσσερις χώρες.

Και να δούμε τη δυνατότητα να «ανοίξουμε» αυτή την πολυμερή συνεργασία. Και σε αυτό το πλαίσιο,  αυτό ήταν επίσης πολύ ενδιαφέρον, υπογράμμισε ότι η Ελλάδα έχει μία στρατηγική ανάπτυξης σχέσεων με άλλες χώρες ανά τον κόσμο, οι οποίες σέβονται τις ίδιες αρχές, προβάλλουν το σεβασμό στο Διεθνές Δίκαιο της θάλασσας.

Και έκανε, μάλιστα, ρητή αναφορά στην Ινδία, την είχε επισκεφτεί τον περασμένο Απρίλιο, την Ιαπωνία την είχε επισκεφτεί επίσης τον Απρίλιο, την Αυστραλία. Η Αυστραλή ΥΠΕΞ είχε έρθει στον περασμένο Δεκέμβριο εδώ, την είχε δει και στο περιθώριο της Συνόδου του ΝΑΤΟ. Και άλλες χώρες που ευελπιστούμε να επισκεφτεί στο μέλλον.

Αυτά όσον αφορά τη συνάντηση με τον κύριο Blinken.

Όσον αφορά με τον κύριο Kerry, τον πρώην Υπουργό Εξωτερικών, ο οποίος, αν μου επιτρέπετε και μία παρένθεση, ήταν και ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα η συνάντηση γιατί το γραφείο του κυρίου Kerry είναι στο State Department και, όπως μας είπε ο ίδιος, το Γραφείο του ήταν το Γραφείο του George Marshall, ήταν σαν να μπαίνουμε στην ιστορία.

Δύο βασικά ζητήματα. Συζήτησαν βεβαίως για την προστασία του περιβάλλοντος, την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και, στο πλαίσιο αυτό, ο Υπουργός έκανε μία ενδελεχή,  αρκετά εκτεταμένη, ενημέρωση για τα μέτρα τα οποία αναλαμβάνει η Κυβέρνηση, βέβαια τονίζοντας ότι δεν είναι ο αρμόδιος Υπουργός, αλλά εννοείται ότι τα γνωρίζει.

Και το άλλο το οποίο συγκρατήσαμε, και ήταν ιδιαίτερα σημαντικό, η συνεργασία μεταξύ της Ελλάδας και των ΗΠΑ σε κοινές πρωτοβουλίες και, μάλιστα, στον τομέα της προστασίας των θαλασσών και του θαλασσίου περιβάλλοντος.

Και σε αυτό αναμένουμε ότι θα υπάρξουν και κάποια νεότερα αργότερα, αυτή τη στιγμή δεν έχω κάτι ανακοινώσιμο.

Συγγνώμη που μακρηγόρησα. Τώρα θα πάω στο πρόγραμμα της πολιτικής ηγεσίας.

Καταρχήν ο κύριος Υπουργός σήμερα αναμένεται να έχει τηλεφωνική συνομιλία με τον Ιορδανό ομόλογό του, τον κύριο Safadi, αργότερα σήμερα.

Αύριο ο Υπουργός Εξωτερικών, ο κύριος Δένδιας, μεταβαίνει στην Ολλανδία, όπου θα έχει αρκετές συναντήσεις. Κατ’ αρχήν με τον Γενικό Διευθυντή του Οργανισμού για την Απαγόρευση των Χημικών όπλων, τον OPCW, τον Πρέσβη, κύριο Fernando Arias.

Στην συνέχεια, θα έχει γεύμα εργασίας με τον Ολλανδό ομόλογο του, τον κύριο Hoekstra,  και, στη συνέχεια, και αυτό ήθελα να υπογραμμίσω, θα συναντηθεί καταρχάς με τον Πρόεδρο του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου, τον κύριο Hofmański.

Στην συνέχεια ο Υπουργός θα  συναντηθεί με τον Γενικό Εισαγγελέα του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου, τον κύριο Khan , στον οποίο, αν θυμάστε, είχε στείλει και σχετική επιστολή όσον αφορά την έρευνα για τη διάπραξη πιθανών εγκλημάτων πολέμου στη Μαριούπολη. Άρα αυτό θα είναι και ένα από τα βασικά ζητήματα τα οποία θα συζητήσει.

Και τέλος, θα συναντηθεί  με την Πρόεδρο του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης την κυρία Donoghue και τον κύριο Gautier, Registrar του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης. Ο νοών νοείτω, βεβαίως.

Δεν χρειάζεται να πω περισσότερα για τη σημασία την οποία αποδίδει η Ελλάδα στη δικαιοδοσία του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης και στον σεβασμό του Διεθνούς Δικαίου.

Την Παρασκευή, το πρωί, o Υπουργός αναμένεται να συναντήσει τον Πρέσβη της Αλβανίας.

Στη Συνέχεια, θα έχει τηλεφωνική συνομιλία με τον νέο ηγέτη των Πρασίνων της Γερμανίας.

Και στη συνέχεια, και αυτό με φέρνει πίσω σε αυτά που σας έλεγα για την Κένυα, θα επισκεφθεί την Αθήνα για πρώτη φορά, δεν πιστεύω να έχει γίνει ποτέ στα χρονικά πριν, ο Υπουργός Εξωτερικών της Ρουάντα, o κύριος Biruta.

O Υπουργός τον είχε συναντήσει στη Νέα Υόρκη τον περασμένη Σεπτέμβριο και μετά τον είχε επισκεφθεί, τον περασμένο Νοέμβριο στο Κιγκάλι, όπου είχε γίνει και δωρεά εμβολίων.

To ίδιο βράδυ θα δει και τον Πρέσβη της Βοσνίας και Ερζεγοβίνης.

Τη Δευτέρα το πρωί ο Υπουργός μεταβαίνει στην Αλβανία, στα Τίρανα.

Αναμένεται να συναντηθεί με τον Μακαριότατο Αρχιεπίσκοπο Αναστάσιο, την Αλβανίδα ομόλογό του, τον Πρωθυπουργό, ακόμα διαμορφώνεται το πρόγραμμα.

Την Τρίτη θα μεταβεί στο Σεράγεβο, όπου θα έχει επίσης επαφές με την πολιτική ηγεσία, την ομόλογό του και ούτω καθεξής. Την Τετάρτη το απόγευμα αναμένεται να μεταβεί στη Βόρεια Μακεδονία, όπου θα έχει βεβαίως συνομιλίες με τον ομόλογό του τον κ. Osmani, αναμένεται να γίνει δεκτός από τον Πρόεδρο Pendarovski, να συναντήσει τον Πρωθυπουργό τον κ. Kovachevski και ούτω καθεξής.

Την Πέμπτη θα απευθύνει χαιρετισμό σε εκδήλωση για την Οικονομική Διπλωματία και την Εξωστρέφεια εδώ στην Αθήνα και μετά θα συμμετάσχει, μέσω τηλεδιάσκεψης, στον εορτασμό για την Ημέρα της Αφρικής.

Τη Δευτέρα 30 του μηνός  θα είναι εδώ ο Αρμένιος Υπουργός Εξωτερικών.

Και μετά, να μην επεκταθώ, στον Ιούνιο προγραμματίζονται και άλλες επισκέψεις, έχουμε ήδη Βελιγράδι, Ποντγκόριτσα, αλλά θα τα πούμε αυτά πιο αναλυτικά μετά, για να αφήσουμε κάτι για την επόμενη φορά.

Ο Αναπληρωτής Υπουργός Εξωτερικών ο κ. Βαρβιτσιώτης, στις 19, την Πέμπτη, δηλαδή αύριο, θα μεταβεί στο Τορίνο, προκειμένου να συμμετάσχει στην 132η Υπουργική Σύνοδο των κρατών-μελών του Συμβουλίου της Ευρώπης στο πλαίσιο της Ιταλικής Προεδρίας, όπου θα λάβει χώρα, μεταξύ άλλων, και η τελετή παράδοσης-παραλαβής της Προεδρίας από την Ιταλία στην Ιρλανδία.

Μετά, τη Δευτέρα, 23 Μαΐου, θα μεταβεί ο κ. Βαρβιτσιώτης στις Βρυξέλες, όπου θα συμμετάσχει στο Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων, όπου, μεταξύ άλλων, θα συζητηθεί και η προετοιμασία του εκτάκτου Ευρωπαϊκού Συμβουλίου που θα λάβει χώρα στις 30 και 31 Μαΐου, όπου ο κ. Βαρβιτσιώτης θα συνοδεύσει τον Πρωθυπουργό.

Την Τετάρτη, 25 του μηνός, ο Αναπληρωτής Υπουργός Εξωτερικών θα παρουσιάσει τα αποτελέσματα του εθνικού διαλόγου της Διάσκεψης για το Μέλλον της Ευρώπης στην Ειδική Διαρκή Επιτροπή Ευρωπαϊκών Υποθέσεων της Βουλής.

Ο Υφυπουργός Εξωτερικών, ο κ. Φραγκογιάννης, σήμερα, 18 Μαΐου, έχει μία ομιλία στο ‘Atlantic Council’ και θα έχει  συναντήσεις στην Ουάσιγκτον με στελέχη της Ένωσης Επιχειρήσεων Αμερικής – Κεντρικής Ευρώπης (‘American Central European Business Association’) και του Αναπτυξιακού Ταμείου των Ηνωμένων Πολιτειών (‘DFC - Development Finance Corporation’). Όλα αυτά, βεβαίως, εντάσσονται στο πλαίσιο της επίσκεψης του Υφυπουργού στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου συνοδεύει τον Πρωθυπουργό.

Τη Δευτέρα, στις 23, ο κ. Φραγκογιάννης θα συναντηθεί με τον Πρέσβη της Νέας Ζηλανδίας, ο οποίος έχει έδρα τη Ρώμη, τον κ. Anthony Simpson. Την Τρίτη, 24, θα συμμετάσχει στο Ελληνοϊσπανικό Επιχειρηματικό Φόρουμ και θα συναντηθεί με την Υφυπουργό Εμπορίου της Ισπανίας, κα Xiana Mendez.

Την Πέμπτη, στις 26, θα γίνει, όπως σας ανέφερα, η παρουσίαση του Εθνικού Στρατηγικού Σχεδίου Εξωστρέφειας, όπου θα απευθύνει και χαιρετισμό ο Υπουργός. Και μετά, 29 με 31 Μαΐου, άρα Κυριακή με Τρίτη, θα υποδεχθεί Επιχειρηματική Αποστολή από τη Σαουδική Αραβία και θα λάβει χώρα Επιχειρηματικό Φόρουμ και η 5η Μεικτή Διυπουργική Επιτροπή,  στην οποία θα συμπροεδρεύσει ο κ. Φραγκογιάννης με τον Σαουδάραβα ομόλογό του τον Υπουργό Επενδύσεων Khalid Al-Falih.

Ο Υφυπουργός ο κ. Κατσανιώτης αυτή την εβδομάδα συνοδεύει την Πρόεδρο της Δημοκρατίας στην επίσημη επίσκεψή της στη Σοσιαλιστική Δημοκρατία του Βιετνάμ. Επίσης, από 30 Μαΐου με 3 Ιουνίου, θα συνοδεύσει την Πρόεδρο της Δημοκρατίας στην περιοδεία της στη Λετονία και την Εσθονία.

Λοιπόν αυτά και για το πρόγραμμα της πολιτικής ηγεσίας, σας ευχαριστώ για την υπομονή σας και είμαι στη διάθεσή σας.

Ο κ. Μαγγηριάδης έχει το λόγο.

Α. ΜΑΓΓΗΡΙΑΔΗΣ: Απόστολος Μαγγηριάδης από τον ΣΚΑΪ. Να ρωτήσω, προφανώς καταλαβαίνω ότι οι δύο Υπουργοί Εξωτερικών, ο κ. Blinken και ο κ. Δένδιας πλέον μιλήσανε επί της ουσίας για κάποια projects, αναφερθήκατε στον East Med, καταλαβαίνω λοιπόν ότι οι Αμερικανοί ότι συζητούν ακόμη το project, διορθώστε με αν κάνω λάθος.

Α. ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ: Δεν σας διορθώνω.

Α. ΜΑΓΓΗΡΙΑΔΗΣ: Και ένα δεύτερο ερώτημα: εάν στις συνομιλίες στα Τίρανα την επόμενη εβδομάδα θα συζητηθεί το θέμα της ΑΟΖ. Θυμίζω ότι οι δύο χώρες είχαν συναποφασίσει ότι θα στείλουν το θέμα, η Αλβανία δηλαδή είχε πει ότι θα στείλει το θέμα στο Συνταγματικό της Δικαστήριο, αν υπάρχει κάποια εξέλιξη στο συγκεκριμένο ζήτημα. Ευχαριστώ.

Α. ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ: Λοιπόν, όσον αφορά το πρώτο ερώτημα, τη συνεργασία στον τομέα της ενέργειας, East Med και όλα τα άλλα, γιατί υπάρχουν και τα καλώδια, οι interconnectors, Euro-Asia και Euro-Africa interconnectors, υπάρχουν όπως είπαμε η Αλεξανδρούπολη και όλα αυτά.  Αυτά συζητήθηκαν και, ακριβώς, είναι ακόμα όλα αυτά στο τραπέζι. Όσον αφορά τον East Med, δεν θα σας κομίζω γλαύκας, να σας πω ότι την τελική απόφαση για την υλοποίησή του θα την λάβουν οι επενδυτές και οι αγορές. Αυτό το έχει πει, εξάλλου, και ο Υπουργός και δεν είναι κάτι νέο.

Επίσης, θα μου επιτρέψετε να σας πω ότι παρών στην συνάντηση ήταν επίσης και ο Ειδικός Σύμβουλος για θέματα ενεργειακής πολιτικός, ο κύριος Amos Hochstein, άρα αυτό υποδηλώνει κιόλας και το ενδιαφέρον της αμερικανικής πλευράς για τα ενεργειακά.

Όσον αφορά την επίσκεψη του Υπουργού και το θέμα της οριοθέτησης της ΑΟΖ. Όταν είχε πάει ο Υπουργός Εξωτερικών, ο κύριος Δένδιας, τον Οκτώβριο του 2020 στα Τίρανα, τότε είχε ανακοινώσει με τον Πρωθυπουργό, τον κύριο Rama, ότι υπήρξε μια πολιτική δέσμευση, πολιτική συμφωνία για την παραπομπή του ζητήματος αυτού στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης.

Λοιπόν, για να γίνει αυτό  έχουν ξεκινήσει οι διαδικασίες μεταξύ των Νομικών Υπηρεσιών των δυο Υπουργείων, των δυο κρατών.

Και από κει και πέρα, βεβαίως, θα πρέπει να γίνει ένα συνυποσχετικό. Δεν ξέρω αν το είχα αναφέρει τότε, δεν θυμάμαι. Αλλά το συνυποσχετικό είναι ουσιαστικά σαν Διεθνής Συνθήκη.

Θα πρέπει, δηλαδή, να υπογραφεί, θα πρέπει να περάσει Νόμος, θα πρέπει να υπογραφεί, από την Πρόεδρο της Δημοκρατίας, και να υπογραφεί και εκεί από τον Πρόεδρο της Αλβανίας.

Λοιπόν, είναι μια αρκετά  μακρά διαδικασία. Μιλάω και για το, αν μου επιτρέπετε να χρησιμοποιήσω αυτή την έκφραση, γραφειοκρατικό κομμάτι.

Πέρα δηλαδή, από το ουσιαστικό, ότι συμφωνούμε και το βάζουμε κάτω, μετά είναι τα εσωτερικά. Λοιπόν, εκεί βρισκόμαστε αυτή τη στιγμή. Η πολιτική βούληση υπάρχει και ευελπιστούμε ότι αυτό το πράγμα θα προχωρήσει το συντομότερο δυνατόν γιατί ακριβώς αυτό, το ανέφερε και χθες και στον κύριο Blinken ο Υπουργός Εξωτερικών, θα μεταδώσει και ένα σαφές μήνυμα προς όλους στην ευρύτερη περιοχή, ότι τα ζητήματα οριοθέτησης υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ,  πρέπει να λύνονται  με βάση το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας και, εφόσον δεν υπάρξει συμφωνία μεταξύ των δυο κρατών, να παραπέμπονται από κοινού στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης.

Φ. ΔΟΥΛΓΚΕΡΗ: Δουλγκέρη από το Euronews. Αναφερθήκατε στην επίσημη αίτηση που έκανε η Σουηδία και η Φινλανδία σήμερα το πρωί για ένταξη στο ΝΑΤΟ. Ωστόσο υπάρχουν πολύ σοβαρές διαφωνίες από την Τουρκία από ότι καταλαβαίνουμε. Η Ελλάδα θα αναλάβει κάποια πρωτοβουλία για να αρθεί αυτό το εμπόδιο;

Α. ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ: Θα μου επιτρέψετε, δεν θέλω να σχολιάζω τη στάση άλλων συμμαχικών χωρών όσον αφορά το ζήτημα αυτό. Εγώ μίλησα για την Ελλάδα και θα υπογραμμίσω εκ νέου, βεβαίως, τη σαφή στήριξη της Ελλάδας.

Το μόνο το οποίο, αν μου επιτρέπετε, θα ήθελα να προσθέσω σε αυτό είναι ότι αυτή τη στιγμή η Ευρώπη, η Δύση και το ΝΑΤΟ βρισκόμαστε σε μία κρίσιμη συγκυρία, ιστορική, θα έλεγα. Και ότι  όλοι οι Σύμμαχοι θα πρέπει να σταθούμε στο ύψος των περιστάσεων και, βεβαίως, θα πρέπει να επιδείξουμε την απαραίτητη ενότητα και συνοχή απέναντι στις πρωτοφανείς προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε αυτή τη στιγμή.

Ευχαριστώ πάρα πολύ.

Η κυρία Κράτση.

Χ. ΚΡΑΤΣΗ: Χριστίνα Κράτση από την τηλεόραση του Alpha.

Ήθελα να επανέλθω λίγο στα ενεργειακά. Καταρχήν είπατε ότι εκφράστηκε η επιθυμία οι 3 να γίνουν 4, ποιός είναι ο τέταρτος;

Α. ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ: οι ΗΠΑ.

Χ. ΚΡΑΤΣΗ:  Α, να μην είναι 3+1 αλλά να είναι 4.

Α. ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ: Ναι, αυτό. Να μην λέγεται «3+1»  να λέγεται 4. Αυτό εννοούσα.

Χ. ΚΡΑΤΣΗ: Και το άλλο που ήθελα είναι  μία διευκρίνιση επιπλέον σε αυτό που ρώτησε ο Απόστολος, είπατε ότι το θέμα του East Med θα το λύσουν οι αγορές. Όμως, έχει δηλώσει  το State Department ότι αυτός ο αγωγός δεν θα λειτουργήσει και θα ενοχλήσει, τέλος πάντων, και την κατάσταση εδώ.

Α. ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ: Τι εννοείτε;

Χ. ΚΡΑΤΣΗ:  Ότι ενδεχομένως να δημιουργήσει και προβλήματα στην Ανατολική Μεσόγειο σε περίπτωση που προχωρήσει.

Εσείς παρατηρήσατε, δηλαδή, μία αλλαγή σε αυτή τη στάση; Επανήλθε στο τραπέζι ο East Med και από την πλευρά των ΗΠΑ; Πέρα από τις αγορές και το οικονομικό.
Α. ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ: Σας ευχαριστώ πάρα πολύ για την ερώτησή σας. Είναι καίρια. Και με συγχωρείτε που σας διέκοψα αλλά αυτό που θέλω να τονίσω είναι ότι, και το έχει πει και δημόσια η κυβέρνηση των ΗΠΑ, οπότε μπορώ να το πω, δεν αναφέρω κάποιο μυστικό. Το έχει πει δημόσια, επανειλημμένα η αμερικανική πλευρά ότι στηρίζει την κατασκευή του καλωδίου ηλεκτρικής διασύνδεσης Ισραήλ-Κύπρου-Ελλάδας, πηγαίνω γεωγραφικά, τον Euro-Asia Interconnector, ο οποίος, και αυτό θα ήθελα να τονίσω, θα έχει την ίδια πορεία την οποία θα έχει ο East Med.

Άρα για το γεωπολιτικό κομμάτι, αν μπορώ να το θέσω έτσι, η αμερικανική πλευρά δεν έχει κάποια αντίρρηση.

Τώρα, αναφερθήκατε σε κάποιες πληροφορίες που είχαν δει το φως της δημοσιότητας πριν αρκετούς μήνες, αν δεν απατώμαι ήταν πριν από τα Χριστούγεννα ή κάπου εκεί, μεταξύ Χριστουγέννων και Πρωτοχρονιάς, όσον αφορά την αμερικανική θέση.

Καταρχάς ο κόσμος έχει αλλάξει ριζικά από την εποχή εκείνη, ένα το κρατούμενο. Αυτό το οποίο έχουμε πει, όμως, εμείς, η Ελλάδα,  και λέμε πάντα, είναι  ότι σχετικά με την  κατασκευή του αγωγού αυτού, και κάθε αγωγού σε τελική ανάλυση, αυτό το οποίο είναι κρίσιμο είναι αν θα υπάρχουν οι πόροι, αν θα υπάρξουν οι επενδυτές οι οποίοι θα θελήσουν να επενδύσουν.

Πιστεύω ότι αυτό είναι κάτι το οποίο το συμμερίζονται όλοι.

Ο κύριος Βιτάλης.

Α. ΒΙΤΑΛΗΣ: Ήθελα κάτι διευκρινιστικό για το θέμα της Σουηδίας και της Φινλανδίας, και αυτό το λέω ότι προφανώς διότι το ΝΑΤΟ δεν εμπλέκεται σε θέματα που αφορούν ανθρώπινα δικαιώματα ωστόσο τόσο η Σουηδία όσο και η Φινλανδία έχουν ένα πολύ προωθημένο πλαίσιο για την υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, των δημοκρατικών ελευθεριών, των θρησκευτικών ελευθεριών, που αφορούν  κυρίως στην Τουρκία.

Σας προβληματίζει το γεγονός μήπως σε ένα συμβιβασμό αυτός ο λόγος χαμηλώσει;
Α. ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ: Πώς να χαμηλώσει;

Α. ΒΙΤΑΛΗΣ:  Δηλαδή να μην υπάρχουν γωνίες στο λόγο της Φινλανδίας και της Σουηδίας.

Α. ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ: Με συγχωρείτε, αυτό είναι θέμα το οποίο εναπόκειται στη Σουηδία και τη Φινλανδία να αποφασίσουν.

Και εδώ δεν θέλω να μπαίνω στα χωράφια άλλων, αλλά αυτά τα οποία έχω ακούσει από αμφότερες  χώρες είναι ότι είναι προσηλωμένες  στον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, των δικαιωμάτων της ελευθερίας της έκφρασης, αυτά δεν είναι διαπραγματεύσιμα.

Όπως, να μου επιτρέψετε, υπάρχουν και πολλές άλλες χώρες που τα εγείρουν, νατοϊκές, και η εκτίμησή μου,  είναι ότι αυτά τα θέματα θα συνεχίσουν να βρίσκονται στην ημερήσια διάταξη.

Αλλά, και πάλι, θέλω να πω ότι, τι θα κάνει η Σουηδία και η Φινλανδία δεν εναπόκειται σε εμένα να το σχολιάσω. Βεβαίως είναι και αρχές τις οποίες και εμείς σεβόμαστε και εμείς προωθούμε και για αυτό ακριβώς  και είπα και πριν ότι η ένταξη της Φινλανδίας και της Σουηδίας θα αυξήσει το ειδικό βάρος των δημοκρατικών, αυτών των βαθιά προσηλωμένων στις δημοκρατικές αξίες δυνάμεων και εντός του ΝΑΤΟ. Προσφέρουν κάτι άλλο.

Και, βεβαίως,  μιλάμε για δύο χώρες που είναι στην Ευρωπαϊκή Ένωση εδώ και 27 χρόνια.
Η κυρία Βουδούρη παρακαλώ.

Α. ΒΟΥΔΟΥΡΗ: Ευχαριστώ πολύ. Αναφέρατε ότι στις συνομιλίες που είχε χθες ο Υπουργός με τον Αμερικανό ομόλογο του συζήτησαν και τα Δυτικά Βαλκάνια, και ανέφερε ο κύριος Δένδιας ότι είναι μονόδρομος η ευρωπαϊκή  προοπτική τους και αν, διορθώστε με αν κάνω λάθος, ότι η Ελλάδα θέλει, προσπαθεί να ξεμπλοκάρει όποια εμπόδια για αυτή την ευρωπαϊκή προοπτική των χωρών αυτών.

Αναμένεται να αναλάβει κάποια συγκεκριμένη πρωτοβουλία η Ελλάδα; Γιατί βλέπουμε ότι το θέμα μεταξύ Βουλγαρίας- Βόρειας Μακεδονίας δεν προχωρά. Δηλαδή, μάλλον δεν θα έχουμε απόφαση για την  πρώτη διακυβερνητική διάσκεψη.
Και συμπληρωματικά, επειδή την περασμένη εβδομάδα είχαμε μια πρόταση από τον Γάλλο πρόεδρο, τον Emanuel Macron, για μια Ευρωπαϊκή Πολιτική Κοινότητα η οποία θα υπολείπεται, βέβαια, της πλήρους ένταξης στο μπλοκ αλλά θα συνεπάγεται πολιτική προσέγγιση και μερική ενσωμάτωση στην Ευρωπαϊκή Ένωση Ουκρανίας, Μολδαβίας, Γεωργίας, αλλά και των Δυτικών Βαλκανίων. Πώς τοποθετούμαστε απέναντι σε αυτή την πρόταση; Ευχαριστώ πάρα πολύ.

Α. ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ: Εγώ σας ευχαριστώ πάρα πολύ. Όχι, αυτό που είπα - και αυτό που είπε και ο Υπουργός σε συζήτηση με τον κύριο Blinken - είναι ότι, βεβαίως εμείς, η Ελλάδα, στον βαθμό που μπορεί να συνεισφέρει θετικά, είναι έτοιμη και διατεθειμένη να το κάνει.

Δεν μίλησα για κάποια συγκεκριμένη πρωτοβουλία αυτήν τη στιγμή. Αλλά, βεβαίως, επειδή ακριβώς αποτελεί μια βασική μας προτεραιότητα αυτό, είμαστε, διατεθειμένοι να κάνουμε ό,τι περνάει από το χέρι μας.

Όσον αφορά την πρωτοβουλία του κυρίου Macron, είναι κάτι το οποίο το εξετάζουμε. Αυτήν τη στιγμή δεν μπορώ να σας πω ότι έχουμε μια απάντηση, άμεση απάντηση, γιατί, έτσι κι αλλιώς, όλες αυτές οι ιδέες πρέπει να συζητηθούν  πρώτα μεταξύ των «27».

Βεβαίως, έχουν πέσει στο τραπέζι διάφορες πολύ ενδιαφέρουσες ιδέες για το Μέλλον της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Και το τι θα μπορεί να γίνει για τη σταδιακή ενσωμάτωση των χωρών που δεν είναι μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το μόνο το οποίο θα μου επιτρέψετε να πω, αυτήν τη στιγμή, είναι ότι έχουμε δυο χώρες στα Δυτικά Βαλκάνια, οι οποίες έχουν ξεκινήσει τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις.

Αναφέρομαι στο Μαυροβούνιο και στη Σερβία. Και άλλες δυο χώρες για τις οποίες όπως είπα και πριν, προβλέπουμε στην άμεση έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων.

Όσον αφορά την Ουκρανία, τη Γεωργία, τη Μολδαβία, οι χώρες αυτές υπέβαλαν αίτημα για να ενταχθούν στην Ευρωπαϊκή Ένωση πριν από λίγο καιρό, το οποίο εξετάζεται. Τουλάχιστον όσον αφορά, τη γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και για πολιτικούς λόγους έχει αποφασιστεί να επιταχυνθεί αυτή η διαδικασία.

Αλλά, από εκεί και πέρα, μην ξεχνάμε αυτό: Ότι υπάρχουν άλλες χώρες οι οποίες βρίσκονται δύο και τρία βήματα πιο μπροστά. Aυτό ήθελα να πω.

Α.  ΒΟΥΔΟΥΡΗ: Εγώ τις ανέφερα γιατί η πρόταση Macron  αφορά και στις τρεις  χώρες.

Α. ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ: Ναι, αλλά για αυτό είπα  ότι δεν ξεκινάμε από το ίδιο σημείο εκκίνησης. Για οποιαδήποτε πρόταση θα πρέπει κατ΄ αρχήν να υπάρξει μια συγκεκριμένη διατύπωση σε χαρτί, η οποία θα έρθει στο Συμβούλιο, την οποία οι «27» θα συζητήσουν και επί τούτου θα αποφανθούν. Δεν βρισκόμαστε ακόμα σε αυτή τη φάση.

Ο κ. Μελισσόπουλος έχει το λόγο.

Κ. ΜΕΛΙΣΣΟΠΟΥΛΟΣ: Έχω δύο ερωτήσεις και θα προτιμούσα επειδή η δεύτερη  είναι άσχετη να την κάνω μετά.

Η πρώτη είναι από την απάντησή σας στο ερώτημα της κας Κράτση. Δεν κατάλαβα κάτι καλά, από τις επαφές που είχατε στις Ηνωμένες Πολιτείες με τον κ. Blinken το συμπέρασμά σας είναι ότι έχει αλλάξει σε κάτι η στάση των Ηνωμένων Πολιτειών σχετικά με το non-paper; Υπάρχει κάποια αλλαγή, όχι μόνο σε ότι αφορά το γεωπολιτικό σκέλος, γιατί το παράδειγμα που αναφέρατε σηκώνει πολύ μεγάλη κουβέντα. Έχει αλλάξει κάτι ως προς την πρόθεση; Την δική σας εκτίμηση, την άποψη, το συμπέρασμα, αν υπάρχει.

Α. ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ: Πώς δεν υπάρχει; Αλλά το θέμα είναι ότι δεν εναπόκειται σε εμένα να πω ποιά είναι η στάση των Ηνωμένων Πολιτειών για οποιοδήποτε ζήτημα. Άρα θα το άφηνα στον Αμερικανό ομόλογό μου. Το μόνο το οποίο θα μπορούσα να πω εδώ είναι ότι, γενικότερα, η όλη συζήτηση, όπως είπα και πριν, στην εισαγωγική μου παρέμβαση, έγινε σε πάρα πολύ θετικό και εποικοδομητικό κλίμα.

Α. ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ: Η κα Ristovska έχει το λόγο.

S. RISTOVSKA: στη συνέχεια της ερώτησης της συναδέλφου για τα Δυτικά Βαλκάνια με το γεγονός ότι ο κ. Δένδιας πάει και κάνει μια περιοδεία στην ουσία σε τρεις χώρες.

Α. ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ: Όχι,  και σε άλλες. Τρεις ανέφερα τώρα, έχει κι άλλες μετά.

S. RISTOVSKA: Στα Βαλκάνια; Θα πάει και στη Βουλγαρία;

Α. ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ: Όχι μιλάω για χώρες…

S. RISTOVSKA: Βαλκάνια λέω.

Α. ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ: Ναι, Δυτικά Βαλκάνια.

S. RISTOVSKA: Δυτικά Βαλκάνια, εντάξει. Είναι κάποια πρωτοβουλία συγκεκριμένη που παίρνει η Ελλάδα για την ευρωπαϊκή προοπτική τους; Και μία δεύτερη ερώτηση, ποιά θα είναι τα θέματα στην ατζέντα στην επίσκεψη στη Βόρεια Μακεδονία; Ευχαριστώ.

Α. ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ: Εγώ σας ευχαριστώ. Κοιτάξτε, όσον αφορά την περιοδεία, αφενός είναι στο πλαίσιο της ενδυνάμωσης των διμερών σχέσεων και αφετέρου στόχος είναι να υπενθυμίσουμε σε όλους, τόσο στην περιοχή, όσο και στην Ευρωπαϊκή Ένωση βεβαίως,  τη σημασία της περιοχής αυτής.

Και, όπως σας είπα, όλες αυτές οι συναντήσεις γίνονται ουσιαστικά η μία πίσω από την άλλη  γιατί  στις 10 Ιουνίου  θα γίνει στη Θεσσαλονίκη η Σύνοδος Κορυφής της Διαδικασίας για τη σταθερότητα στην Νοτιοανατολική Ευρώπη, όπου  η Αθήνα παραδίδει και την προεδρία. Και σε αυτό το πλαίσιο θέλουμε να γίνουν. Εντάσσονται σε αυτό το πλαίσιο όλες αυτές οι συναντήσεις.

Αλλά το βασικό μήνυμα είναι αυτό: η ευρωπαϊκή προοπτική για αυτές τις χώρες αποτελεί μονόδρομο.

Και στη σημερινή συγκυρία ακόμα περισσότερο, θα πρέπει ακριβώς να αποφευχθεί να αφήσουμε, αν μου επιτρέψετε να χρησιμοποιήσω την έκφραση, ένα κενό σε αυτή την περιοχή. Δυστυχώς, τα κενά, όπως ξέρετε, η φύση τα απεύχεται, και θα έρθει να το καλύψει με άλλες δυνάμεις, οι οποίες δεν θα έχουν απαραίτητα την ίδια φιλική προδιάθεση ή τις ίδιες αξίες.

Όσον αφορά την επίσκεψη στη Βόρεια Μακεδονία, δεν έχω αυτή τη στιγμή κάτι το συγκεκριμένο αλλά βεβαίως αναμένω ότι καταρχήν το ευρωπαϊκό κομμάτι αναμφισβήτητα θα κυριαρχήσει στις συνομιλίες. Από εκεί και πέρα, η ενδυνάμωση των διμερών σχέσεων, η οικονομική συνεργασία, η εφαρμογή της Συνθήκης των Πρεσπών θα συζητηθούν επίσης. Δεν υπάρχει δηλαδή κάτι το έκτακτο εννοώ.

Εξάλλου, αν μου επιτρέπετε, τον κύριο Οsmani ο Υπουργός τον βλέπει σχεδόν συνέχεια, είτε στις Βρυξέλλες, όπου έχει προσκληθεί - μάλιστα του είχε κάνει και ένα πρόγευμα εργασίας, αν δεν απατώμαι, πριν από κάποιο καιρό. Ή, ακόμα πιο πρόσφατα, το Σάββατο συναντήθηκαν στην άτυπη Σύνοδο των Υπουργών Εξωτερικών του ΝΑΤΟ.

Είναι βεβαίως σημαντικό να πηγαίνει στα Σκόπια, στην πρωτεύουσα, αλλά από εκεί και πέρα οι επαφές είναι συνεχείς, όπως και με άλλες χώρες.

Η κυρία Φρύσσα.

Κ. ΦΡΥΣΣΑ: Κατερίνα Φρύσσα από την ΕΡΤ.

Ήθελα να σας ρωτήσω, αν και είναι ριψοκίνδυνο, για την εκτίμησή σας. Πιστεύετε ότι θα ξεπεραστεί ο σκόπελος της Τουρκίας στο θέμα της ένταξης της Σουηδίας με την Φινλανδία στο ΝΑΤΟ;

Α. ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ: Εγώ σας είπα ποιά είναι η ελληνική θέση. Από εκεί και πέρα, δεν θέλω να κάνω εκτιμήσεις όσον αφορά το πώς θα κινηθεί η διαδικασία.
Ο κύριος Μπαλοδήμας.

Θ.  ΜΠΑΛΟΔΗΜΑΣ: Είπατε στην εισήγησή σας ότι ο Υπουργός έθεσε στον Αμερικανό ομόλογο του και το θέμα της τουρκικής παραβατικότητας. Και ότι ήταν ενήμερος μάλιστα ο Blinken  για ό,τι έχει συμβεί. Αν μπορείτε να μας πείτε τι απάντησε.

Και επίσης ένα δεύτερο, ας πούμε, σαν υποερώτημα. Σε συνέχεια της ομιλίας Μητσοτάκη στο Κογκρέσο, του έβαλε εμμέσως και το θέμα, ας πούμε, της πώλησης αμερικανικών F16 στην Τουρκία. Αν έγινε συζήτηση για αυτό το θέμα με τον Blinken.

Α. ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ: Λοιπόν, όσον αφορά το πρώτο ερώτημά σας, θα σας πω ότι και πάλι δεν μπορώ εγώ να μιλάω εξ ονόματος των Ηνωμένων Πολιτειών. Θα περιοριστώ, βεβαίως, να σας πω ότι ήταν μια ιδιαίτερα θετική και εποικοδομητική συζήτηση.

Όσον αφορά τώρα, επίσης, τα άλλα θέματα, δεν θέλω να μπω σε λεπτομέρειες. Σας είπα ότι ο Υπουργός προέβη σε  λεπτομερή ενημέρωση για τα ζητήματα αυτά και τις τελευταίες εξελίξεις και, όπως είπα, ο Αμερικανός ομόλογος του ήταν ενήμερος. Τον είχανε ενημερώσει καλά για  αυτά τα θέματα.

Όχι μόνο σε αυτό, και σε άλλα ζητήματα. Το οποίο βεβαίως ήτανε και αυτό ένα θετικό σημείο, ότι δηλαδή ήταν συνάντηση εργασίας, συνάντηση αυτό που λέμε επιχειρησιακή, με συγκεκριμένα σημεία, τι θέλουμε να προχωρήσουμε.

Λοιπόν αν δεν υπάρχει άλλος ο κ. Μελισσόπουλος και η κα Βουδούρη και να κλείσουμε.

Κ. ΜΕΛΙΣΣΟΠΟΥΛΟΣ: Το Άγιον Όρος από ότι ξέρω είναι στην αρμοδιότητα του Υπουργείου Εξωτερικών. Μετά τα πρόσφατα γεγονότα που είδαν το φως της δημοσιότητας στη Μονή Εσφιγμένου, υπάρχει περίπτωση, υπάρχει ενδεχόμενο να προβεί η χώρα μας σε απελάσεις Ρώσων μοναχών;

Α. ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ: Κατ΄ αρχάς με συγχωρείτε, αν μου επιτρέπετε, η Διοίκηση του Αγίου Όρους υπάγεται στο Υπουργείο Εξωτερικών, το Άγιο Όρος έχει και βάσει του Συντάγματος ειδικό καθεστώς. Μιλάμε για έδαφος ελληνικό, θέλω να το πω. Λοιπόν αυτή τη στιγμή δεν έχω κάτι επί τούτου.

Η κα Βουδούρη παρακαλώ έχει το λόγο.

Α. ΒΟΥΔΟΥΡΗ: Ευχαριστώ και πάλι. Έχει ανοίξει η συζήτηση για τη μεταρρύθμιση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μετά και την ολοκλήρωση της Διάσκεψης για το Μέλλον της Ευρώπης. Συγκεκριμένες χώρες, όπως η Γαλλία και η Γερμανία, επιθυμούν να φέρουν την Ευρωπαϊκή Ένωση σε τροχιά μεταρρύθμισης. Η Ελλάδα πώς βλέπει το διάλογο και την πιθανότητα ανοίγματος των Συνθηκών;

Και συμπληρωματικά, υπάρχει μία αλλαγή που δεν συνεπάγεται αλλαγή Συνθηκών κι αυτή αφορά στην κατάργηση της απαίτησης ομοφωνίας σε ότι αφορά τα θέματα εξωτερικής πολιτικής κι αυτό μπορεί να γίνει χωρίς αλλαγή της ισχύουσας Συνθήκης. Πώς βλέπει η Ελλάδα αυτή την πιθανότητα, να καταργηθεί δηλαδή η ομοφωνία σε ό,τι αφορά αυτό; Υπάρχει πρόταση και από τη Γερμανία ανοιχτά.

Α. ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ: Υπάρχει πρόταση που έχει κάνει η Γερμανία, η Γαλλία, η Ιταλία και γενικότερα.

Α. ΒΟΥΔΟΥΡΗ: Κι επειδή βλέπουμε τις επιπτώσεις του να μην μπορούν να ληφθούν αποφάσεις π.χ. στο θέμα των κυρώσεων, πως βλέπει η Ελλάδα μια τέτοια πρόταση; Ευχαριστώ πολύ.

Α. ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ: Κατ΄ αρχάς  θα μου επιτρέψετε, όσον αφορά το θεσμικό κομμάτι. Από ότι θυμάμαι, και διορθώστε με αν κάνω λάθος, οι Συνθήκες επιτρέπουν στο Συμβούλιο να λαμβάνει αποφάσεις με ενισχυμένη πλειοψηφία σε θέματα εξωτερικής πολιτικής, αλλά τα θέματα αυτά, κι αυτό είναι ίσως - να το πούμε έτσι - και το οξύμωρο, πρέπει να λαμβάνονται με ομοφωνία.

Δηλαδή πρέπει με ομοφωνία όλοι να αποφασίσουν ότι για το τάδε ζήτημα θα αποφασίζουν με ειδική πλειοψηφία. Δηλαδή, να το πω έτσι, δεν είναι τόσο απλό. Δεν είναι ότι δηλαδή μπορούμε να πούμε αύριο το πρωί πως καταργείται η ομοφωνία και θα παίρνουμε τις αποφάσεις για το άλφα ή το βήτα θέμα με ειδική πλειοψηφία. Πρέπει να υπάρξει ομόφωνη απόφαση. Αυτό τουλάχιστον θυμάμαι ότι λένε οι Συνθήκες.

Για να γίνει μία κατάργηση της ομοφωνίας σε αυτά τα θέματα και να περάσουμε στην ειδική, στην ενισχυμένη πλειοψηφία, αμέσως, αν δεν απατώμαι χρειάζεται αλλαγή των Συνθηκών. Κάτι  το οποίο βεβαίως είναι ένα μεγάλο κεφάλαιο γιατί έτσι και υπάρξει τροποποίηση των Συνθηκών θα πρέπει να γίνει Διακυβερνητική Διάσκεψη και θα τεθούν στο τραπέζι πάρα πολλά ζητήματα. Ένα από αυτά θα είναι πού θα διατηρηθεί η ομοφωνία, όχι μόνο στα θέματα εξωτερικής πολιτικής, και πολιτικής ασφάλειας και άμυνας, αλλά και σε άλλα ζητήματα, τα οποία είναι αμιγώς κοινοτικά και στα οποία ακόμα συνεχίζεται η διατήρηση της ομοφωνίας.

Και, βεβαίως, αυτή είναι μία τεράστια συζήτηση την οποία και εμείς ως χώρα, έχουμε, ετοιμάζουμε, και προετοιμαζόμαστε. Δεν έχω αυτή τη στιγμή κάποια ολοκληρωμένη πρόταση - θέση γιατί, όπως καταλαβαίνετε, όλα αυτά είναι όπως είπα και πριν, στη σφαίρα της συζήτησης. Για αυτά  θα πάρουμε θέση όταν θα κατατεθούν.

Αυτό το οποίο έχουμε διαχρονικά πει είναι ότι είμαστε υπέρ της ευρωπαϊκής ενοποίησης. Αυτό δεν τίθεται εν αμφιβόλω καθόλου. Υπέρ της ενίσχυσης της ευρωπαϊκής ενοποίησης  γενικά  ως κανόνας , και θα σας πω και την εξαίρεση γιατί πάντα στους κανόνες υπάρχουν εξαιρέσεις. Κατ’ αρχήν είμαστε υπέρ της ενίσχυσης της ενισχυμένης πλειοψηφίας.

Όμως, όταν τίθενται θέματα  ζωτικού εθνικού συμφέροντος, θεωρούμε ότι πρέπει να υπάρχει η δυνατότητα κάποιο κράτος ακριβώς να μπορεί να έχει  μία ασφαλιστική δικλείδα, πείτε το όπως θέλετε, βέτο, ασφαλιστική δικλείδα. Δεν μου αρέσει η λέξη ‘βέτο’, εγώ θα προτιμούσα να λέμε μία ασφαλιστική δικλείδα γιατί υπάρχουν θέματα τα οποία  αποτελούν θέματα εθνικής ασφάλειας, και όχι μόνο για την Ελλάδα, για όλους. Αυτό πιστεύω ότι είναι ένα ζήτημα το οποίο θα το βρούμε μπροστά μας πάρα πολύ, αλλά εμείς έχουμε πει ότι δεν είμαστε κατά της κατάργησης.

Αλλά, βεβαίως, είναι μία τεράστια συζήτηση αυτή, η οποία δεν ξέρω πού και πότε θα καταλήξει. Υπάρχουν και άλλα ζητήματα. Να αναφέρω για παράδειγμα εδώ ότι υπάρχει μία πρόταση η οποία έχει πέσει στο τραπέζι και είναι καθαρά πρόταση, να υπάρχει το δικαίωμα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να υποβάλλει και αυτό προτάσεις για νομοθεσία. Όπως γνωρίζετε, αυτή τη στιγμή τις προτάσεις για κοινοτική νομοθεσία, το προνόμιο αυτό, το αποκλειστικό προνόμιο, το έχει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Το αναφέρω  ως παράδειγμα.

Υπάρχουν, λοιπόν, πολλά άλλα ζητήματα τα οποία θα πρέπει να εξεταστούν στο πλαίσιο μιας Διακυβερνητικής Διάσκεψης. Συγγνώμη που μακρηγόρησα. Σας ευχαριστώ πάρα πολύ. Να είστε καλά.