Σε επίσημη αποστολή στις ΗΠΑ βρίσκεται αυτές τις ημέρες ο Γενικός Γραμματέας Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων και Εξωστρέφειας του Υπουργείου Εξωτερικών και πρόεδρος της Enterprise Greece, Δημήτρης Σκάλκος, καθώς η αμερικανική αγορά αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους στρατηγικούς εταίρους της Ελλάδας, τόσο στον τομέα των επενδύσεων όσο και στις εξαγωγές.
Προτού αναχωρήσει για τις ΗΠΑ ο κ. Σκάλκος παραχώρησε συνέντευξη στην εφημερίδα «Εθνικός Κήρυκας», στην οποία αναλύει τους κύριους στόχους της επίσκεψής του, τις προοπτικές ανάπτυξης ελληνικών επιχειρήσεων στην αμερικανική αγορά, τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν και τις ευκαιρίες που διαμορφώνονται για το μέλλον των διμερών οικονομικών σχέσεων.
Αναλυτικά η συνέντευξη έχει ως εξής:
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Ποιοι είναι οι κύριοι στόχοι της επίσκεψής σας στις ΗΠΑ;
Δ. ΣΚΑΛΚΟΣ: Οι ΗΠΑ αποτελούν στρατηγικό εταίρο για την Ελλάδα. Οι άρρηκτοι ιστορικοί μας δεσμοί και οι άριστες πολιτικές μας σχέσεις αποτελούν τη στέρεη βάση στην οποία οικοδομούμε την αμοιβαία επωφελή οικονομική μας συνεργασία. Στις συναντήσεις μας στοχεύουμε να ενισχύσουμε και να διευρύνουμε το πεδίο των εμπορικών και οικονομικών συνεργασιών μας που πραγματικά παρουσιάζει σημαντικές δυνατότητες περαιτέρω ανάπτυξης. Και βέβαια θα συναντηθούμε με εκπροσώπους της ελληνικής ομογένειας με αξιοσημείωτη οικονομική παρουσία στις ΗΠΑ.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Υπάρχουν συγκεκριμένοι κλάδοι της ελληνικής επιχειρηματικότητας που θεωρείτε ότι έχουν τη μεγαλύτερη δυναμική για ανάπτυξη στις ΗΠΑ;
Δ. ΣΚΑΛΚΟΣ: Η αμερικανική αγορά προσφέρει σημαντικές ευκαιρίες περαιτέρω ανάπτυξης των διμερών οικονομικών και εμπορικών σχέσεων Ελλάδας και ΗΠΑ. Το 2024 οι ΗΠΑ αποτέλεσαν τον πέμπτο σημαντικότερο προορισμό για τις ελληνικές εξαγωγές, ενώ ο όγκος του διμερούς εμπορίου Ελλάδας και ΗΠΑ ανήλθε το 2024 σε 4,6 δισ. ευρώ. Οι ελληνικές εξαγωγές προς τις ΗΠΑ αφορούν κυρίως σε πετρελαιοειδή, παρασκευάσματα καρπών και λαχανικών, τσιμέντο, φύλλα αλουμινίου, καθώς και γαλακτοκομικά προϊόντα, ελιές και ελαιόλαδο. Σίγουρα, λοιπόν, παρουσιάζονται ευκαιρίες για τις ελληνικές επιχειρήσεις σε αυτά τα πεδία όπου η ελληνική παρουσία έχει εδραιωθεί και τα προϊόντα διατηρούν πλέον διαχρονική ανταγωνιστικότητα. Ιδιαίτερα τα ελληνικά προϊόντα αγροδιατροφής, όπως η φέτα και οι ελιές, τα οποία χαρακτηρίζονται από την υψηλή τους ποιότητα και αυθεντικότητα, θεωρούμε ότι παρουσιάζουν θετικές προοπτικές ως προς τις εξαγωγές. Παράλληλα, υπάρχουν προϊόντα που ενισχύουν σταδιακά τη θέση τους και για τα οποία ανοίγονται ευκαιρίες, όπως τα φάρμακα και τα βιολογικά καλλυντικά, η ενέργεια κι οι καινοτόμες εφαρμογές στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, τα προϊόντα υψηλής τεχνολογίας.
Όσον αφορά τις ελληνικές επενδύσεις, οι ΗΠΑ αποτελούν τον πέμπτο προορισμό των ελληνικών επενδύσεων, με σημαντικές ελληνικές επιχειρήσεις να αναπτύσσουν τις δραστηριότητές τους στις ΗΠΑ. Οι κορυφαίοι τομείς ελληνικών επενδύσεων στις ΗΠΑ είναι τα ηλεκτρονικά εξαρτήματα, τα τρόφιμα και ποτά, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, οι επικοινωνίες, οι επιχειρηματικές υπηρεσίες και ο κλάδος λογισμικού και υπηρεσιών πληροφορικής, ενώ στη Silicon Valley δραστηριοποιούνται πάνω από εκατό ελληνικές νεοφυείς επιχειρήσεις.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Έχετε προγραμματίσει συναντήσεις με εκπροσώπους της ελληνικής ομογένειας στις ΗΠΑ; Γενικά ο ρόλος των ομογενών ποιος μπορεί να είναι στην προσέλκυση επενδύσεων;
Δ. ΣΚΑΛΚΟΣ: Πράγματι, χαίρομαι ιδιαίτερα που ένα σημαντικό κομμάτι της επίσκεψής μου στις ΗΠΑ περιλαμβάνει συναντήσεις με εκπροσώπους της ελληνικής ομογένειας. Στη Βοστώνη θα έχω την ευκαιρία να συναντηθώ και να συζητήσω με ομογενείς επιχειρηματίες και άλλα επιφανή μέλη της Ομογένειας, ενώ ανήμερα της εθνικής μας εορτής της 25ης Μαρτίου θα επισκεφθώ το Brockton της Μασαχουσέτης και την εκεί ελληνορθόδοξη εκκλησία, καθώς και το Cranston του Rhode Island, όπου θα συναντήσω μέλη των ελληνικών κοινοτήτων. Στη συνέχεια, στη Νέα Υόρκη, το πρόγραμμά μας περιλαμβάνει συναντήσεις με μέλη της ελληνικής ομογένειας στην Αστόρια, καθώς και συναντήσεις με επιχειρηματίες και επισκέψεις στις εγκαταστάσεις των επιχειρήσεών τους, ενώ φυσικά θα συμμετάσχω στους εορτασμούς και θα παραστώ στη Δοξολογία της 25ης Μαρτίου στον ναό του Αγίου Νικολάου.
Η ελληνική ομογένεια είναι ένας ισχυρός συνδετικός κρίκος με τις ΗΠΑ και προφανώς θα μπορούσαν να αποτελέσουν κρίσιμο παράγοντα στην ανάπτυξη των οικονομικών μας σχέσεων. Για την Ελλάδα, οι ΗΠΑ αποτελούν μία χώρα πρώτης προτεραιότητας για ενεργητικές δράσεις προσέλκυσης επενδύσεων, ενώ το 2023 βρίσκονταν στην έκτη θέση μεταξύ των ξένων επενδυτών. Ο ρόλος που η ελληνική ομογένεια μπορεί να έχει στην προσέλκυση επενδύσεων στην Ελλάδα είναι αναγνωρισμένος από το Υπουργείο Εξωτερικών και θέλουμε να ενθαρρύνουμε αυτή την δραστηριοποίηση στην Ελλάδα και να αξιοποιούμε αυτούς τους δεσμούς. Παράλληλα, όπως έχει αποτυπωθεί και στο Στρατηγικό Σχέδιο για τον Απόδημο Ελληνισμό, δίνεται έμφαση στο να αναπτυχθούν δράσεις που θα συμβάλλουν στη δικτύωση επιχειρηματιών ή στελεχών επιχειρήσεων της Διασποράς με τις δομές εξωστρέφειας του Υπουργείου Εξωτερικών, όπως την Enterprise Greece (Ελληνική Εταιρεία Επενδύσεων και Εξωτερικού Εμπορίου).
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Ποια είναι τα βασικά εμπόδια που αντιμετωπίζουν οι ελληνικές επιχειρήσεις στην προσπάθειά τους να επεκταθούν στην αμερικανική αγορά και πώς μπορεί η πολιτεία να τις στηρίξει;
Δ. ΣΚΑΛΚΟΣ: Όσον αφορά τα εμπόδια των εξαγωγικών δραστηριοτήτων των ελληνικών επιχειρήσεων στις ΗΠΑ, θα πρέπει να αναφέρω τους δασμολογικούς περιορισμούς. Πιο πρόσφατη εξέλιξη είναι η απόφαση των ΗΠΑ για επιβολή δασμών 25% στις εισαγωγές προϊόντων χάλυβα και αλουμινίου από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Το γεγονός αυτό θα επηρεάσει τις ελληνικές εξαγωγές προϊόντων χάλυβα και αλουμινίου, ενώ επιπροσθέτως αναμένεται να επηρεαστεί και η ελληνική ναυτιλία, η οποία έχει παρουσία στις μεταφορές αυτών των πρώτων υλών. Υπάρχουν όμως και τα μη δασμολογικά εμπόδια τα οποία επηρεάζουν τις ελληνικές εξαγωγές προϊόντων αγροδιατροφής, όπως φρούτων, λαχανικών και κρέατος. Από την πλευρά της ελληνικής πολιτείας, γίνονται τα απαραίτητα βήματα προκειμένου να επισπευσθούν οι διαδικασίες έγκρισης εισαγωγής των προϊόντων αυτών από τις ΗΠΑ και να ενισχυθεί η παρουσία τους στην αμερικανική αγορά. Σε ό,τι αφορά την στήριξη της πολιτείας στη δραστηριοποίηση των ελληνικών επιχειρήσεων στις ΗΠΑ, ενισχύουμε την παρουσία τους με στοχευμένες δράσεις (συμμετοχή σε εκθέσεις, επιχειρηματικές αποστολές, κ.ά.) και κινητοποιούμε ικανό αριθμό χρηματοδοτικών εργαλείων για την υποστήριξη των εξωστρεφών επιχειρήσεων (εγγυοδοσία, επιχορηγήσεις).
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Πώς αξιολογείτε το επενδυτικό ενδιαφέρον για την Ελλάδα από αμερικανικές επιχειρήσεις;
Δ. ΣΚΑΛΚΟΣ: Τα τελευταία χρόνια η Ελλάδα έχει αναδειχθεί σε έναν ελκυστικό επενδυτικό προορισμό, ως συνέπεια της σημαντικής βελτίωσης του επιχειρηματικού περιβάλλοντος (φοροελαφρύνσεις, απλοποίηση και ψηφιοποίηση των διαδικασιών, αξιοποίηση νέων χρηματοδοτικών εργαλείων, αποκρατικοποιήσεις, θεσμικές μεταρρυθμίσεις). Αποτέλεσμα αυτής της προσπάθειας είναι και οι σημαντικές επενδύσεις που πραγματοποιούνται στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια, ανάμεσά τους και μεγάλες αμερικανικές εταιρείες. Ενδεικτικά αναφέρω επιχειρήσεις όπως οι Pfizer, Microsoft, Cisco, Google, Deloitte, Amazon Web Services, JP Morgan, Chubb και άλλες, οι οποίες έχουν προχωρήσει ή προχωρούν σε επενδύσεις στους τομείς της έρευνας και τεχνολογίας, της φαρμακευτικής, των ψηφιακών υπηρεσιών. Ταυτόχρονα, το επενδυτικό ενδιαφέρον αμερικανικών επιχειρήσεων επικεντρώνεται και σε άλλους τομείς όπως στην καθαρή ενέργεια και τις υποδομές της, τη ναυπηγική βιομηχανία και την άμυνα. Ακόμη, στην Ελλάδα αναπτύσσεται ένα δυναμικό οικοσύστημα νεοφυών επιχειρήσεων και μάλιστα το 2023 το ένα τρίτο από τα κεφάλαια που επενδύθηκαν σε ελληνικές νεοφυείς εταιρείες ήταν αμερικανικά. Εκτιμώ δε ότι υφίστανται σημαντικές δυνατότητες περαιτέρω εμβάθυνσης των διμερών οικονομικών σχέσεων Ελλάδας και ΗΠΑ, τόσο σε υφιστάμενους όσο και σε νέους τομείς οικονομικής δραστηριότητας.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Η διαρκής μεταβολή του διεθνούς οικονομικού περιβάλλοντος ιδίως με τους εμπορικούς πολέμους που διαφαίνονται στον ορίζοντα, σας απασχολεί;
Δ. ΣΚΑΛΚΟΣ: Αυτονόητα ναι. Το κύριο χαρακτηριστικό της νέας διεθνούς οικονομικής πραγματικότητας που διαμορφώνεται είναι δυστυχώς η αβεβαιότητα. Σε κάθε απόφαση επενδυτικού εγχειρήματος και οικονομικής συναλλαγής βασικός παράγοντας είναι η προβλεψιμότητα, ο καθαρός ορίζοντας των δυνατών επιλογών. Αυτή η προβλεψιμότητα διασφαλίζεται με το σταθερό οικονομικό περιβάλλον και τους ξεκάθαρους κανόνες του παιχνιδιού, τις σχέσεις εμπιστοσύνης ανάμεσα στους συναλλασσόμενους. Και οι μονομερείς ενέργειες επιβολής δασμολογικών και μη δασμολογικών μέτρων δεν βοηθούν στην οικοδόμηση του αναγκαίου οικονομικού περιβάλλοντος, «θολώνουν» τον ορίζοντα και λειτουργούν αποτρεπτικά στην ανάληψη επιχειρηματικών πρωτοβουλιών.
Επιτρέψτε μου ακόμη να επισημάνω ότι από την εποχή του Bretton Woods και της Γενικής Συμφωνίας Δασμών και Εμπορίου μέχρι σήμερα, το ανοικτό και εύρωστο διεθνές οικονομικό σύστημα που οδήγησε σε προφανή οφέλη για τις περισσότερο και τις λιγότερο αναπτυγμένες οικονομίες στον κόσμο βασίστηκε σε σταθερούς οικονομικούς θεσμούς και δομές που απολάμβαναν της ισχυρής πολιτικής στήριξης των ΗΠΑ. Φυσικά το παγκόσμιο οικονομικό σύστημα δεν κινδυνεύει με κατάρρευση, έχοντας επανειλημμένα αποδείξει την αντοχή του. Ωστόσο, όπως επισήμανε πριν από λίγες μέρες ο ΟΟΣΑ, οι υψηλότεροι δασμοί θα πλήξουν την παγκόσμια ανάπτυξη και θα αυξήσουν τον πληθωρισμό, θίγοντας καταναλωτές και παραγωγούς.
24 Μάρτιος, 2025