Σ. ΔΗΜΑΣ: Θέλω πρώτα από όλα να σας καλωσορίσω, να καλωσορίσω τον Πέτρο Μολυβιάτη, στο Υπουργείο Εξωτερικών. Είναι ένας άνθρωπος με μεγάλη εμπειρία στα θέματα της εξωτερικής πολιτικής. Εμπειρία που είναι απαραίτητη αυτή τη στιγμή, όχι μόνο λόγω των κρίσιμων εξελίξεων στο εσωτερικό, αλλά και γιατί οι προκλήσεις που αντιμετωπίζει η ελληνική διπλωματία δεν σταματούν. Χρειάζεται πάντα καλή προπαρασκευή, σχεδιασμός και εγρήγορση. Στα θέματα εξωτερικής πολιτικής, τα προβλήματα δεν περιμένουν, δεν παγώνουν, δεν σταματούν. Τους έξι μήνες, που είχα την τιμή να υπηρετήσω από τη θέση του Υπουργού Εξωτερικών, έθεσα ως βασική προτεραιότητα τη διασφάλιση της ομαλότητας, της σταθερότητας και την προάσπιση των θέσεων της χώρας, σε ένα εξαιρετικά ρευστό, δύσκολο, εσωτερικό και εξωτερικό περιβάλλον. Στη διπλωματία δεν υπάρχει η πολυτέλεια της αδράνειας.
Είχαμε σημαντικές προκλήσεις να αντιμετωπίσουμε, με πρώτη την απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης, για την προσφυγή των Σκοπίων εναντίον της χώρας μας. Μετά την απόφαση αυτή, η Ελλάδα πέτυχε τους αντικειμενικούς της σκοπούς. Η Διεθνής Κοινότητα αξιολόγησε την απόφαση ως προτροπή στις δύο χώρες να προσηλωθούν στη διαπραγματευτική διαδικασία υπό τον οργανισμό των Ηνωμένων Εθνών. Ακριβώς αυτό που ζητάει και η Ελλάδα.
Το Δεκέμβριο, μετά την απόφαση του Δικαστηρίου, οι Σύνοδοι των Υπουργών Εξωτερικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ΝΑΤΟ, επιβεβαίωσαν με ομόφωνες αποφάσεις, τις σταθερές θέσεις τους. Η πόρτα για τα Σκόπια είναι ανοιχτή, εφόσον βέβαια εκπληρώσουν τις προϋποθέσεις που έχουν τεθεί. Όλο αυτό το διάστημα έγινε καλή προετοιμασία ενόψει της συνόδου κορυφής του Σικάγο, ώστε να σταλούν τα κατάλληλα μηνύματα προς τα Σκόπια.
Εύχομαι καλή επιτυχία στον κύριο Μολυβιάτη και στην αποστολή που θα τον υποστηρίξει. Είμαι βέβαιος ότι θα έχουμε καλά αποτελέσματα. Προάγγελος αυτού είναι η χθεσινή ξεκάθαρη δήλωση του Γενικού Γραμματέα του ΝΑΤΟ ότι η απόφαση που έλαβε ομόφωνα η συμμαχία πριν τέσσερα χρόνια, παραμένει αμετάβλητη και εξακολουθεί να ισχύει, όπως εξάλλου επιβεβαιώθηκε και στη συνέχεια και τελευταία φορά τον περασμένο Δεκέμβριο.
Και στις άλλες προτεραιότητες της εξωτερικής μας πολιτικής είχαμε σημαντικές εξελίξεις. Στο Κυπριακό, σταθήκαμε μαζί και πλάι με την Κυπριακή Δημοκρατία, πετυχαίνοντας να μην αλλοιωθούν οι βασικοί άξονες της διαπραγματευτικής διαδικασίας στο πλαίσιο του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, παρά τις πιέσεις της τουρκικής πλευράς να τεθούν τεχνητά χρονοδιαγράμματα. Προχώρησε η συνεργασία μας σε ενεργειακά θέματα και ανοίξαμε προοπτικές ευρύτερων συνεργασιών και με άλλες χώρες για τη μεταφορά ενεργειακών πόρων από την ανατολική Μεσόγειο προς την Ευρώπη. Ταυτόχρονα, η Ελλάδα διέθεσε στην Κυπριακή Δημοκρατία προσωπικό και τεχνογνωσία για την υποστήριξη της Προεδρίας της στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Στη σχέση με την Τουρκία, τηρήθηκε ξεκάθαρη στάση, θέλουμε βελτίωση των διμερών σχέσεων και πρόοδο της ενταξιακής της προοπτικής στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Προϋπόθεση γι’ αυτό είναι ο σεβασμός του Διεθνούς Δικαίου και της εθνικής κυριαρχίας. Πρέπει να γίνει αντιληπτό από όλους ότι η σημερινή συγκυρία δεν επηρεάζει τις πάγιες θέσεις μας ούτε την αποφασιστικότητά μας να προασπίσουμε τα συμφέροντα της χώρας. Υπάρχουν σημαντικά πεδία αμοιβαία επωφελούς συνεργασίας, επιδιώξαμε να τα καλλιεργήσουμε, αλλά πάντα στο πλαίσιο των σταθερών αρχών που διέπουν την εξωτερική μας πολιτική. Κάθε φορά που απαιτήθηκε, η Ελλάδα έκανε ό,τι ήταν απαραίτητο για την προάσπιση των δικαιωμάτων μας.
Το Δεκέμβριο, αξιολογώντας την ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας, το Συμβούλιο των Υπουργών της Ευρωπαϊκής Ένωσης μίλησε με μια φωνή, καταδικάζοντας συμπεριφορές που δεν συνάδουν με τις αρχές καλής γειτονίας. Συγκρατώ -γιατί έχει ιδιαίτερη σημασία- την επιτυχία να γίνει ειδική αναφορά στα κυριαρχικά δικαιώματα των κρατών-μελών, που προβλέπονται από το Δίκαιο της Θάλασσας, συμπεριλαμβάνοντας την εξερεύνηση και εκμετάλλευση των φυσικών τους πόρων. Η σύμβαση του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας συνιστά μέρος του κοινοτικού κεκτημένου, επομένως ο σεβασμός, η υπογραφή και η κύρωση της σύμβασης είναι θεμελιώδες στοιχείο της ευρωπαϊκής προοπτικής των υποψηφίων προς ένταξη χωρών. Καθαρή θέση μας είναι ότι η Ελλάδα, ως παράκτιο κράτος και ως κράτος-μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δεν απεμπολεί οποιοδήποτε νόμιμο κυριαρχικό της δικαίωμα. Βέβαια, η Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη δεν μπορεί να αποτελέσει εξαίρεση από τη θεμελιώδη αυτήν αρχή και θέση της εξωτερικής μας πολιτικής.
Μία από τις σημαντικότερες πηγές ανησυχίας, αλλά και προσδοκίας, ήταν οι εξελίξεις στον αραβικό κόσμο. Με συναντήσεις και επαφές καλλιεργήσαμε τις σχέσεις με τις μεταβατικές ή/και τις νέες Κυβερνήσεις. Ειδικά, η κατάσταση στη Συρία, που είναι στην άμεση γειτονία μας, απαίτησε λεπτούς χειρισμούς. Ανοίχθηκαν δίαυλοι επικοινωνίας με τις δυνάμεις της αντιπολίτευσης και, ταυτόχρονα, υποστηρίχθηκαν ενεργά οι προσπάθειες του ΟΗΕ.
Ζωτικής σημασίας για την εθνική οικονομία ήταν και το θέμα της ομαλής τροφοδοσίας της χώρας με πετρέλαιο. Κατορθώσαμε να αποσπάσουμε εξαίρεση από την επιβολή απαγόρευσης αγοράς ιρανικού πετρελαίου στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μέχρι την 1η Ιουλίου, ώστε να δώσουμε τη δυνατότητα στις αρμόδιες Αρχές να βρουν εναλλακτικές λύσεις. Το ίδιο πετύχαμε και ως προς τις αμερικανικές κυρώσεις μέχρι το Σεπτέμβριο. Για όποιον γνωρίζει τις συνθήκες που επικρατούν διεθνώς γι’ αυτό το ζήτημα, το αποτέλεσμα αυτό δεν ήταν ούτε εύκολο ούτε αυτονόητο.
Εξίσου σημαντική ήταν η προσπάθεια ενίσχυσης του τουριστικού ρεύματος για την οικονομία μας. Πραγματοποιήθηκαν πολλές συναντήσεις με τους φορείς της τουριστικής βιομηχανίας της χώρας, ώστε να εντοπίσουμε και να υλοποιήσουμε μέτρα για την υποστήριξη αυτής της προσπάθειας. Δόθηκαν οδηγίες σε όλες τις Αρχές μας να εξαντλήσουμε όλη την ευελιξία και τα περιθώρια που δίνει η κοινοτική νομοθεσία, ώστε να απλοποιηθεί και να επιταχυνθεί η διαδικασία χορήγησης θεωρήσεων, αλλά και να αξιοποιηθεί η πρακτική των visa centers, ιδίως στις αγορές που αποτελούν προτεραιότητα για τη χώρα μας. Έγινε καλή προεργασία, τα πρώτα σημάδια που έχουμε στον τομέα χορήγησης θεωρήσεων είναι θετικά και ελπίζω ότι θα συμβάλλουν ώστε να έχουμε τα επιθυμητά αποτελέσματα αυτήν την κρίσιμη χρονιά.
Θέλω ακόμα να ζητήσω την προσοχή σας και να τονίσω τη σημασία του Υπουργείου Εξωτερικών ως θεσμού, αλλά και για του ανθρώπινου δυναμικού του. Είναι πεποίθησή μου ότι η αποστολή της Ελληνικής Διπλωματίας είναι κρίσιμη για τη χώρα και έχει ιδιαίτερα, μοναδικά χαρακτηριστικά. Για το λόγο αυτό, είναι απαραίτητο οι Έλληνες διπλωμάτες και τα υπόλοιπα στελέχη, εκλεκτά στελέχη, του Υπουργείου, να έχουν τα μέσα για να εκπληρώσουν αυτήν την υψηλή αποστολή που συνδέεται άμεσα με την εικόνα της πατρίδας μας και τη διεθνή επιρροή της. Παρά τη δύσκολη συγκυρία, μπορέσαμε να αντιμετωπίσουμε ορισμένα από τα σοβαρότερα ζητήματα που, λόγω των οριζόντιων πολιτικών της προηγούμενης διετίας, είχαν δημιουργήσει προσκόμματα στη λειτουργία του Υπουργείου. Αντιμετωπίστηκε το θέμα της αποζημίωσης αλλοδαπής, διασφαλίστηκε η στελέχωση των Αρχών Εξωτερικού με επιτόπιο προσωπικό και ενεκρίθη, μετά από τέσσερα χρόνια, η διενέργεια διαγωνισμού για την πρόσληψη 20 νέων ακολούθων.
Μπορώ να αναφέρω και μία σειρά άλλων εξίσου σημαντικών θεμάτων: παραδείγματος χάρη, το ότι πληρώνουμε λιγότερα ενοίκια λόγω του εξορθολογισμού της χρήσεως των κτιρίων στη διάθεση του Υπουργείου, ότι παίρνουμε τα κτίρια του Υπουργείου Εξωτερικών, τα οποία είχαν εκχωρηθεί για να εκποιηθούν και να τα ενοικιάσει πίσω το Υπουργείο Εξωτερικών, το οποίο δεν είναι λογικό, λόγω της ειδικής κατασκευής των κτιρίων και της χρήσεως για την οποία προορίζονται και μία σειρά άλλων θεμάτων για τα οποία στο σύντομο αυτό χρονικό διάστημα είχαμε σωστή αντιμετώπιση.
Στο διάστημα της θητείας μου είχα την ευκαιρία να γνωρίσω και να εκτιμήσω από πρώτο χέρι τις ικανότητες και την αφοσίωση στο καθήκον των στελεχών του Υπουργείου. Είμαι βέβαιος ότι θα συνεχίσετε, κύριε Υπουργέ, με την ίδια αντιμετώπιση την οποία πάντοτε έχετε δείξει προς το Υπουργείο από το οποίο εξάλλου και εσείς προέρχεστε. Και είμαι βέβαιος, ότι τα στελέχη του Υπουργείου, με την ίδια αυταπάρνηση, θα εκπληρώνετε την αποστολή σας που είναι τόσο σημαντική για την πατρίδα σε αυτές τις δύσκολες ώρες.
Ευχαριστώ το Δημήτρη Δόλλη, με τον οποίο είχαμε μία πολύ καλή συνεργασία όλο αυτό το διάστημα και την κυρία Ξενογιαννακοπούλου για όσο χρονικό διάστημα ήταν στο Υπουργείο. Θέλω, επίσης, να εκφράσω την ιδιαίτερη εκτίμησή μου στον Γενικό Γραμματέα του Υπουργείου, Πρέσβη, κύριο Ζέπο, και στο Διευθυντή του Διπλωματικού μου Γραφείου, Πρέσβη, κύριο Παναγόπουλο, και να τους ευχαριστήσω για τη συνέπεια, τον επαγγελματισμό και τη συνολική προσφορά τους.
Κύριε Μολυβιάτη, χαίρομαι γιατί παραδίδω το Υπουργείο σε καλά χέρια και πριν τελειώσω να πω και τις ευχαριστίες μου στο Γραμματειακό προσωπικό που με αυταπάρνηση, με συνεχείς ώρες εργασίας, προσέφεραν αυτούς τους έξι μήνες και να μην ξεχάσω το Γρηγόρη Δελαβέκουρα, με τον οποίον τόσο πολύ συνεργαστήκαμε, τις ευχαριστίες μου. Σας ευχαριστώ πολύ.
Π. ΜΟΛΥΒΙΑΤΗΣ: Κύριε Υπουργέ, αγαπητέ φίλε, νομίζω αυτός είναι ένας καλός τίτλος, ίσως καλύτερος από τους άλλους, τα είπατε όλα, με ευγλωττία και με σαφήνεια. Δεν μένει σχεδόν τίποτα για εμένα να προσθέσω, μόνο δύο λέξεις. Στη σύντομη θητεία σας αντιμετωπίσατε, πράγματι, μεγάλα και δύσκολα προβλήματα, τόσο της εξωτερικής πολιτικής, όσο και της λειτουργίας του Υπουργείου και τα αντιμετωπίσατε με επιτυχία και αποτελεσματικότητα και σας συγχαίρω ειλικρινά γι’ αυτό.
Η δική μου θητεία στο Υπουργείο αυτή τη φορά θα είναι ακόμα πιο σύντομη από τη δική σας, διότι αυτή τη φορά είμαι Υπουργός μιας Υπηρεσιακής Κυβερνήσεως, της οποίας η κύρια αποστολή είναι να κάνει τις εκλογές. Ταυτοχρόνως, βέβαια, θα διαχειρίζεται και τις τρέχουσες υποθέσεις του κράτους. Βέβαια, αυτό δε σημαίνει ότι εάν προκύψει οποιαδήποτε απειλή για τα συμφέροντα της χώρας μας ότι δεν θα την αντιμετωπίσουμε αυτήν την απειλή και μάλιστα κατά τρόπο αποτελεσματικό.
Νομίζω ότι, αγαπητοί συνάδελφοι, με γνωρίζετε και σας γνωρίζω, δε βλεπόμαστε για πρώτη φορά, ξέρω τα προβλήματά σας, δεν μπορώ να σας υποσχεθώ ότι θα τα λύσω εγώ σε ένα μήνα, ξέρω όμως ότι θα συνεχίσετε να εργάζεστε με την ίδια αυταπάρνηση, με την ίδια επαγγελματική ικανότητα όπως το κάνετε μέχρι τώρα και σας ευχαριστώ πάρα πολύ.
17 Μαΐου, 2012