Συνέντευξη Αναπληρωτή Υπουργού Εξωτερικών, Γ. Κατρούγκαλου, στoν ρ/δ «RealFM» και τον δ/φο Ν. Χατζηνικολάου (07.02.2019)

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Πάμε τώρα, όπως προαναγγείλαμε να καλημερίσουμε τον Αναπληρωτή Υπουργό Εξωτερικών, τον κ. Γιώργο Κατρούγκαλο.
Κύριε Υπουργέ καλημέρα σας.

Γ. ΚΑΤΡΟΥΓΚΑΛΟΣ: Καλή σας ημέρα σε εσάς και στους ακροατές μας.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Θα ξεκινήσω με την επίσκεψη του Πρωθυπουργού στην Τουρκία. Πρακτικά βγήκε κάτι από την επαφή αυτή; Θέλω να πω, θα δούμε το επόμενο διάστημα ήρεμα νερά στο Αιγαίο για παράδειγμα;

Γ. ΚΑΤΡΟΥΓΚΑΛΟΣ: Ήταν ιδιαίτερα επιτυχής επίσκεψη. Δεν νομίζω ότι μπορούσε να πάει καλύτερα. Ο σκοπός μας ήταν, σωστά είπατε, να αποκλιμακωθεί η ένταση και να ξαναρχίσουμε να μιλάμε σοβαρά και προγραμματισμένα.
Και είδαμε ότι υπάρχει πράγματι αυτή η διάθεση εκ μέρους του Προέδρου Ερντογάν. Δυο χαρακτηριστικά παραδείγματα θα σας πω. Η τετ α τετ συνάντηση που ήταν να κρατήσει μια ώρα κράτησε δυόμισι ώρες. Και χθες και προχθές, 5 και 6 του μηνός, ήταν οι δυο μοναδικές μέρες που εγώ θυμάμαι που δεν είχαμε παραβιάσεις στο Αιγαίο.
Φαίνεται επομένως να παίρνουν σοβαρά την πρόθεσή μας να αρχίσουμε να συζητάμε. Και ακριβώς αυτό συζητήθηκε. Δεν συζητήθηκαν πράγματα στην ουσία. Συζητήθηκε ο προγραμματισμός της συζήτησης. Και όπως σας άκουσα, είσαστε πάντα ενημερωμένος, παρακολουθούσα πριν, το πρώτο βήμα θα είναι να συναντηθούν οι Υπουργοί Άμυνας που ούτως ή άλλως γνωρίζονται και από την προηγούμενη ιδιότητά τους ως αρχηγοί των επιτελείων, για να δουν πώς θα προχωρήσουμε σε εφαρμογή ήδη ληφθέντων μέτρων οικοδόμησης εμπιστοσύνης για την αποκλιμάκωση της έντασης.
Σε ίδιο χρόνο θα γίνει συνάντηση σε επίπεδο Γενικού Γραμματέα δικού μας, Υφυπουργού Εξωτερικών δικού τους για την καταγραφή των ζητημάτων και τον συστηματικό προγραμματισμό στην δική μας ύλη, τη διπλωματική.
Θα ακολουθήσει μια συνάντηση Υπουργών Εξωτερικών με θέματα πάλι από τα ίδια. Συνέχιση της συζήτησης. Μεγαλύτερη έμφαση στα θέματα της ευρωπαϊκής προοπτικής της Τουρκίας και μια διερεύνηση για το πού στέκεται αυτή τη στιγμή η τουρκική πλευρά στο θέμα το κρίσιμο για μας, το Κυπριακό, της ασφάλειας και των εγγυήσεων.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Βλέπετε εξελίξεις στο Κυπριακό κ. Υπουργέ;

Γ. ΚΑΤΡΟΥΓΚΑΛΟΣ: Είναι δύσκολο να πει κανείς. Εμείς θέλουμε. Πάντοτε είναι διακηρυγμένη η πρόθεσή μας να έχουμε μια λύση που προφανώς θα επανενώσει το Νησί χωρίς ξένα στρατεύματα, χωρίς εγγυήσεις. Αυτό θέλουμε εμείς να προβάλουμε. Τα κεκτημένα του Κραν Μοντανά και του σχετικού πλαισίου Γκουτέρες.
Ούτως ή άλλως έχει ξεκινήσει η σχετική πρωτοβουλία από το Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών με την ειδική απεσταλμένη του, την κυρία Λουτ, επί των σκέψεων της οποίας θα πρέπει να τοποθετηθούμε. Ξαναλέω για μας το σημαντικό είναι να μείνει στις ίδιες ράγες που έχει τροχοδρομηθεί το θέμα σε ότι αφορά την ασφάλεια, τις εγγυήσεις και την αποχώρηση των στρατευμάτων κατοχής που είναι η πάγια θέση μας και προβλήθηκε για πρώτη φορά με τόσο καλό τρόπο το περασμένο χρόνο.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Η αντιπολίτευση ασκεί κριτική στην κυβέρνηση. Λέει για παράδειγμα ότι σε ότι αφορά την επαναλειτουργία της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης, αυτή είναι υποχρέωση της Τουρκίας έναντι της διεθνούς κοινότητας και ότι δεν έπρεπε ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από τα κράτη, να τίθεται σε βάση αμοιβαιότητας. Να ζητούν ανταλλάγματα σαν αυτά που διατυπώθηκαν για τους Μουφτήδες στη Θράκη κλπ.

Γ. ΚΑΤΡΟΥΓΚΑΛΟΣ: Ενώ η θέση είναι ορθή, η κριτική είναι εσφαλμένη και προβάλλεται για μικροπολιτικούς λόγους.
Πράγματι δεν είναι διμερές θέμα αμοιβαιότητας το τι γίνεται με τους Μουφτήδες, το τι γίνεται στη Χάλκη. Κι αυτό το ξεκαθάρισε ο Πρωθυπουργός. Ο Πρωθυπουργός έθεσε το θέμα ότι η Χάλκη έχει ένα ιδιαίτερο ιστορικό συμβολισμό για την εμβέλεια πρώτα απ’ όλα της ορθοδοξίας, αλλά και τη σημασία που έχει η ίδια η Χάλκη για την Τουρκία, να φανεί ότι μπορεί να συνυπάρξει το Ισλάμ με το Χριστιανισμό. Ότι η Τουρκία είναι ένα σύγχρονο κράτος που αποδέχεται και προστατεύει τα δικαιώματα. Και προφανώς με τέτοια μεγάλη συμβολική κίνηση ιστορικής σημασίας, κακά τα ψέματα, μόνο ο Πρόεδρος Ερντογάν μπορεί να την κάνει. Δεν συσχέτισε σε κανένα σημείο επομένως ο Πρωθυπουργός μας με δικές μας υποχρεώσεις την ενδεχόμενη επαναλειτουργία της Χάλκης. Απλώς επεσήμανε την ιστορική σημασία που θα έχει και τα οφέλη που όχι μόνο η δική μας πλευρά αλλά και η άλλη μπορεί να έχει από κάτι τέτοιο.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Ένα θέμα που εγείρει μια ανησυχία και σκεπτικισμό, είναι αυτή η συνεργασία που θα υπάρξει ανάμεσα στις δυο χώρες σε θέματα ασφάλειας, τρομοκρατίας κλπ. Με δεδομένο ότι οι Τούρκοι την ημέρα που έφτασε ο Πρωθυπουργός στην Άγκυρα επικήρυξαν τους 8 αξιωματικούς, αυτό δημιουργεί μια ανησυχία. Δηλαδή για το τι περιεχόμενο μπορεί να δίνει η άλλη πλευρά σε μια τέτοια συνεργασία.

Γ. ΚΑΤΡΟΥΓΚΑΛΟΣ: Πρέπει να πάρουμε υπόψη μας δυο εντελώς διαφορετικά πράγματα. Ποιά είναι η πολιτική της Τουρκίας απέναντι στο συγκεκριμένο θέμα. Έχουν επικηρύξει γύρω στους 480, εάν δεν απατώμαι, αξιωματικούς. Και το ποιά μπορεί να είναι η δυνατότητα συνεργασίας των υπηρεσιών μας όχι για την αντιμετώπιση του προβλήματος αυτού, όπως το θεωρεί η Τουρκία, αλλά σε ό,τι αφορά τη δυνατότητα να έχουμε μια στρατηγική σχέση βασισμένη στα κοινά συμφέροντα.
Πού έχουμε κοινά συμφέροντα; Να σπάσουμε τα κυκλώματα των διακινητών. Ακριβώς γιατί η συμφωνία Ευρωπαϊκής Ένωσης – Τουρκίας έχει ως σκοπό, όχι να αποκλείσει από προστασία αυτούς που θέλουν και δικαιούνται, τους πρόσφυγες, αλλά ακριβώς να πάψει να κάνει τους ανθρώπους εμπορεύματα.
Σε αυτό πρέπει να έχουμε συνεργασία. Σε θέματα αντιμετώπισης τρομοκρατίας πρέπει να έχουμε συνεργασία. Εμείς βλέπουμε όλα αυτά τα θέματα υπό το πρίσμα όχι της τουρκικής πολιτικής, αλλά υπό το πρίσμα της δικής μας εθνικής πολιτικής. Και ανταποκρινόμαστε μόνο στο βαθμό που υπάρχει ευθυγράμμιση συμφερόντων.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Έρχομαι στο άλλο μέτωπο. Στο μέτωπο με την άλλη γειτονική χώρα. Με τη FYROM. Θέλω να σας ρωτήσω πώς προχωράει η διαδικασία σε σχέση με την ένταξή της στο ΝΑΤΟ. Πότε θα αρχίσει να εφαρμόζεται η Συμφωνία και το σχόλιό σας για την τοποθέτηση του πρώην Υπουργού Άμυνας, του Προέδρου των Ανεξαρτήτων Ελλήνων, ο οποίος χθες είπε ότι για την κύρωση της συμφωνίας ένταξης της γειτονικής χώρας στο ΝΑΤΟ, απαιτούνται με βάση το Σύνταγμα 180 ψήφοι. Κάλεσε μάλιστα και τη Ν.Δ. να θέσουν από κοινού θέμα αντισυνταγματικότητας.

Γ. ΚΑΤΡΟΥΓΚΑΛΟΣ: Θα ξεκινήσω από το τελευταίο γιατί είναι το πιο εύκολο προς απάντηση. Το Σύνταγμά μας προβλέπει ότι όταν εμείς, η δική μας χώρα, εντάσσεται σε ένα διεθνή οργανισμό και μεταβιβάζει αρμοδιότητες χρειάζεται αυτή η αυξημένη πλειοψηφία. Όταν μια τρίτη χώρα εισέρχεται σε ένα διεθνή οργανισμό, χρειάζεται απλή πλειοψηφία, ούτε καν την απόλυτη των 151, και πλήρης απόδειξη γι’ αυτόν τον ισχυρισμό είναι ότι πρόσφατα, όταν μπήκε το Μαυροβούνιο στο ΝΑΤΟ, κανείς δεν έθεσε θέμα ότι θα πρέπει να έχει 180 ψήφους για την είσοδό του, ακριβώς γιατί το Σύνταγμά μας είναι σαφές.
Όσον αφορά τώρα το ουσιώδες ερώτημά σας. Μετά την κύρωση εκ μέρους μας του Πρωτοκόλλου, θα στείλουμε Ρηματική Διακοίνωση περί αυτού στην άλλη πλευρά και αυτό θέτει σε εφαρμογή τη Συμφωνία. Η άλλη πλευρά αμέσως, με το που θα πάρει τη Ρηματική μας Διακοίνωση, είναι υποχρεωμένη να ενημερώσει τον ΟΗΕ και όλα τα κράτη που την αναγνώριζαν ως τώρα ως «Μακεδονία», να τους ανακοινώσει το νέο συνταγματικό της όνομα και να ζητήσει να την αποκαλούν πια με αυτό.
Και ξέρετε, επειδή συναντήθηκα πρόσφατα και με τον Υπουργό Εξωτερικών, τον κ. Ντιμιτρόφ, έχουν συστήσει ήδη μια διυπουργική Επιτροπή, γιατί έχουν κολοσσιαίο έργο μπροστά τους. Όλα τα νέα έγγραφα πρέπει να βγαίνουν με τη νέα ονομασία. Θα αλλάξουν ονόματα δρόμων, κτηρίων, όποιος θεσμός κρατικός, ή ακόμα και ιδιωτικός που χρηματοδοτείται από δημόσιο χρήμα, δεν θα μπορεί πια να έχει το παλιό όνομα. Δεν είναι καθόλου εύκολη δουλειά ακόμα και στο γραφειοκρατικό επίπεδο και είναι διατεθειμένοι να την κάνουν.