«ΑΡΧΕΙΑ ΚΑΙ ΣΥΛΛΟΓΕΣ ΤΟΥ ΜΕΙΖΟΝΟΣ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ» Τρίτη 04 Φεβρουαρίου 2020, ώρα 18:30

Το Γενικό Προξενείο της Ελλάδας στην Κωνσταντι¬νούπολη έχει τη χαρά να σας προσκαλέσει στην ημερίδα

«ΑΡΧΕΙΑ ΚΑΙ ΣΥΛΛΟΓΕΣ ΤΟΥ ΜΕΙΖΟΝΟΣ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ»

την Τρίτη 04 Φεβρουαρίου 2020 και ώρα 18:30, στο Σισμανόγλειο Μέγαρο.

Χαιρετισμός

Γενική πρόξενος κα Τζωρτζίνα Σουλτανοπούλου

Ομιλητές

- Ευαγγελία Αχλάδη, Βιβλιοθήκη Σισμανογλείου Μεγάρου

"Συλλογή Σακκουλίδη: Μια πολύτιμη συλλογή για την ιστορία της Πόλης."

- Ayşe Ozil, Πανεπιστήμιο Sabancı

"Η συμβολή των ελληνικών αρχείων στην οθωμανική/τουρκική ιστοριογραφία."

- Αγαμέμνων Τσελίκας, Ιστορικό και Παλαιογραφικό Αρχείο του Μορφωτικού Ιδρύματος της Εθνικής Τραπέζης Ελλάδος

“Η συμβολή των Πατριαρχικών Αρχείων στην Ιστορία του Μείζονος Ελληνισμού” (Κωνσταντινούπολη, Αλεξάνδρεια, Αντιόχεια, Ιεροσόλυμα)

Λίγα λόγια για την ημερίδα

Η ημερίδα «Αρχεία και Συλλογές του Μείζονος Ελληνισμού» έχει ως στόχο να αναδείξει την συμβολή αρχείων και συλλογών του Ελληνισμού στην συγγραφή τόσο της ελληνικής όσο και της οθωμανικής/τουρκικής ιστορίας. Πρόκειται για αρχεία και συλλογές πατριαρχείων, κοινοτήτων και ιδιωτών που αποτελούν τεκμήρια της αξιοσημείωτης οικονομικής, κοινωνικής, εκπαιδευτικής και πολιτισμικής ζωής των ελληνορθόδοξων κοινοτήτων και πολύτιμες πηγές για την ιστοριογραφία των Ρωμιών της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και του ευρύτερου Ελληνισμού της Μεσογείου κυρίως κατά τον 19ο και 20ο αιώνα. Η μελέτη των αρχείων και των συλλογών του Μείζονος Ελληνισμού συμβάλλει καθοριστικά στην κατανόηση της σύγχρονης ιστορίας των χωρών της Ανατολικής Μεσογείου.

Λίγα λόγια για τους ομιλητές

Ευαγγελία Αχλάδη. Η Ευαγγελία Αχλάδη είναι υπεύθυνη της Βιβλιοθήκης και του Προγράμματος Ελληνικών Σπουδών του Σισμανογλείου Μεγάρου από το 2012. Έχει διδάξει ελληνικά στο Πανεπιστήμιο της Άγκυρας και σήμερα στο Πανεπιστήμιο του Βοσπόρου. Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα αφορούν την Οθωμανική Ιστορία της τελευταίας περιόδου και κυρίως τον Α΄Παγκόσμιο Πόλεμο, την εκπαιδευτική ιστορία του Μικρασιατικού Ελληνισμού και την καραμανλίδικη γραμματεία. Κάποιες από τις δημοσιευμένες μελέτες της είναι Smyrna: Α Forgotten City? (2006), Karamanlı Rum Ortodoks Bir Askerin Seferberlik Hatıraları, Çanakkale ve Doğu Cepheleri, 1915-1919 (2017).

Ayşe Ozil. Η Ayşe Ozil είναι απόφοιτος του τμήματος Πολιτικών Επιστημών και Διεθνών Σχέσεων στο Πανεπιστήμιο του Βοσπόρου της Κωνσταντινούπολης. Το 2009 ολοκλήρωσε το διδακτορικό της στο Τμήμα Ιστορίας του Birckbeck College του Πανεπιστημίου του Λονδίνου. Το 2013 δημοσίευσε την διατριβή της στα αγγλικά (Orthodox Christians in th Late Ottoman Empire: A Study of Communal relations in Anatolia) και το 2016 στα τουρκικά (Anadolu Rumları: Osmanlı İmparatrluğu’nun Son Döneminde Millet Sistemini Yeniden Düşünmek). Διδάσκει στο Πρόγραμμα Ιστορίας του Πανεπιστημίου Σαμπάντζι.

Αγαμέμνων Τσελίκας. Γεννήθηκε στήν Πάτρα το 1949 και είναι πτυχιούχος της Φιλοσοφικής Σχολής Αθηνών. Από το 1980 είναι προϊστάμενος του Ιστορικού και Παλαιογραφικού Αρχείου του Μορφωτικού Ιδρύματος της Εθνικής Τραπέζης στο πλαίσιο του οποίου οργάνωσε από το 1984 Σεμινάριο Παλαιογραφίας.

Έχει πραγματοποιήσει περισσότερες από 200 παλαιογραφικές αποστολές, στις οποίες συμπεριλαμβάνεται το Ελληνικό Ινστιτούτο Βενετίας, οι μοναστηριακές βιβλιοθήκες της Κύπρου, η Μονή Σινά και τα Πατριαρχεία Ιεροσολύμων και Αλεξανδρείας. Ολοκλήρωσε την ψηφιοποίηση του Αρχείου της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης (40.000 περίπου έγγραφα). Για τη συμβολή του στην προβολή του έργου και της ιστορίας του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων έχει τιμηθεί από τον πατριάρχη Διόδωρο με τόν Σταυρό του Παναγίου Τάφου και με το οφφίκιο του Νοταρίου από τον πατριάρχη Αλεξανδρείας Θεόδωρο τον Β΄ για το έργο του στη βιβλιοθήκη του πατριαρχείου Αλεξανδρείας.

Κυριότερες εργασίες του είναι ο κατάλογος έκθεσης χειρογράφων στο Μουσείο Μπενάκη με τίτλο Δέκα αιώνες ελληνικής γραφής (1977), Καταγραφή του Αρχείου του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων (1992), Τα δικαιοπρακτικά έγγραφα των μονών της επαρχίας Πατρών (2000), Δύο ελληνικοί χειρόγραφοι πορτολάνοι (2003) και Πατριάρχου Καλλινίκου Γ΄ Τα κατά καί μετά την εξορίαν επισυμβάντα (2004). Έχει δημοσιεύσει περισσότερες από 120 μελέτες και άρθρα, πολλά από τα οποία επανεξέδωσε με τον τίτλο Θέματα Ελληνικής Παλαιογραφίας.

Έχει ιδρύσει το Μεσογειακό Ινστιτούτο Παλαιογραφίας, Βιβλιολογίας και Ιστορίας των Κειμένων με την επωνυμία "Ινστιτούτο Αρέθας".

Περιλήψεις

Ευαγγελία Αχλάδη, «Συλλογή Σακκουλίδη: Μια πολύτιμη Συλλογή για την ιστορία της Πόλης»

Η Συλλογή Σακκουλίδη αποτελεί μια ερευνητική βιβλιοθήκη που φυλάσσεται στο Σισμανόγλειο Μέγαρο και είναι προσβάσιμη τόσο στο χώρο της όσο και ηλεκτρονικά. Αποτελεί μια θεματική συλλογή βιβλίων που αναφέρονται σε κάθε όψη της ζωής των Ελλήνων στην Οθωμανική Αυτκρατορία και ιδιαιτέρως στην στην Κωνσταντινούπολη καθώς και την γενικότερη τοπογραφία και ιστορία της Πόλης. Περιλαμβάνει μεγάλο αριθμό εκδόσεων Κωνσταντινούπολης στην ελληνική γλώσσα αλλά και βιβλία που έχουν εκδοθεί σε άλλα σημαντικά κέντρα του Ελληνισμού στην Οθωμανική Αυτοκρατορία.

Ayşe Ozil, «Η συμβολή των ελληνικών αρχείων στην Οθωμανική/Τουρκική ιστοριογραφία»

Η παρούσα ομιλία επικεντρώνεται στα ιστορικά αρχεία τα οποία σχετίζονται με τους Ρωμιούς της Κωνσταντινούπολης και της Μικράς Ασίας και βρίσκονται σήμερα στην Ελλάδα. Θα παρουσιάσουμε τα κύρια χαρακτηριστικά των αρχείων αυτών όπως επίσης και τη διαδικασία με την οποία συνελέγησαν και κατέληξαν στην Ελλάδα. Παράλληλα, καθώς τα αρχεία αυτά εντάσσονται στο πλαίσιο της έρευνας της ιστορίας των Ρωμιών της Οθωμανικής αυτοκρατορίας και της σύγχρονης Τουρκίας του 20ου αι., η παρουσίαση αυτή θα αποτιμήσει την αξία των αναφερόμενων αρχείων ως πηγών όχι μόνο για τη Ρωμαίικη ιστορία αλλά και για μια βαθύτερη μελέτη της Οθωμανικής και τουρκικής ιστορίας.

Αγαμέμνων Τσελίκας, “Η συμβολή των Πατριαρχικών Αρχείων στην Ιστορία του Μείζονος Ελληνισμού” (Κωνσταντινούπολη, Αλεξάνδρεια, Αντιόχεια, Ιεροσόλυμα)

Τα Πατριαρχεία της Ανατολικής Ορθόδοξης Εκκλησίας ως αιωνόβιοι διοικητικοί θεσμοί με γεωγραφική πνευματική εμβέλεια σε πολλές περιοχές και πέραν της κανονικής τους δικαιοδοσίας έχουν αποτελέσει πόλους δραστηριότητας και επικοινωνίας όλων των χριστιανών ανά την υφήλιο. Ειδικότερα κατά τους νεώτερους χρόνους χριστιανικές κοινότητες ανεξαρτήτως εκκλησιαστικής υπαγωγής τους σε ένα από τα παλαιγενή Πατριαρχεία επικοινωνούσαν τόσο με τα καθαυτό θρησκευτικά τους κέντρα όσο και μεταξύ τους. Στον γεωγραφικό χώρο τον οποίον αποκαλούμε από την ελληνοκεντρική πλευρά «Καθ’ημάς Ανατολή» λειτουργούν και τα τέσσαρα παλαιγενή πατριαρχεία, με προεξάρχον βέβαια το Οικουμενικό, που έχουν κοινό πολιτικό αλλά και πολιτιστικό παράγοντα τόσο την υπαγωγή τους στην οθωμανική επικράτεια, όσο και την αδιάκοπη ελληνική πολιτισμική παράδοση ως συνέχεια του Βυζαντίου. Με την οπτική αυτή τα αρχεία των Πατριαρχείων αποτελούν πολυτιμότατη πηγή πληροφοριών για τον βίο και τη δράση τόσο των εκκλησιαστικών ιδρυμάτων όσο και των ορθόδοξων χριστιανικών κοινοτήτων. Με την ανακοίνωση αυτή επιχειρείται ένα αδρό σχεδίασμα των χαρακτηριαστικών και της ιδιομορφίας του αρχειακού υλικού των Πατριαρχείων και η επισήμανση της σπουδαιότητάς τους για τη μελέτη και των ίδιων των χριστιανικών λαών των περιοχών τους, των μεταξύ των σχέσεων αλλά και των σχέσεων με τις επικυρίαρχες κατά καιρούς κρατικές οντότητες και εκπροσώπους άλλων χριστιανικών ομολογιών και θρησκευμάτων.