Sismanoglio Megaro’da tarihsel konferanslar zincirinin üçüncü serisi: Yanyalı Türklerin Stihoplakia’ları ve Giritli Türklerin Mandinades’leri. Yunanca Aljamiado Literatür

Yunanistan İstanbul Başkonsolosluğu, Yunan Milli Araştırma Kurumu (Osmanlı Araştırma Programı) işbirliği ile Sismanoglio Megaro binasında, Osmanlı İmparatorluğu’nda Müslim ve Gayrimüslim tebaanın dilleri ve alfabeleri üzerindeki konuşmalar dizisine 26 Mart 2014, Salı günü devam edildi.

Türkçe veya İngilizce’de yapılan konuşmalar simultane tercüme edildi.

https://www.flickr.com/photos/sismanoglio/sets/72157643048132445/



III dizi Mübadele ile Yunanistan’ı terk etmek zorunda kalan ve Türkiye’ye yerleşen yunanca konuşan, Giritli ve Yanyalı Müslüman Türkleri, konu almıştı.

Mübadele ile 80.000 civarında Müsliman Girit’i terk etti. 19ncu yüzyılın başında Girit’teki cemaati, 350.000 toplam nüfusta 200.000’e civarında idi.

Tarihi kaynakları ve halk şiirleri, müslümanlarla hristyanların birlikte sürdürdükleri yaşam hikayelerini kaydetmiştir. Memleketi Girit’i 1955 senesinde ziyaret eden Giritli doğumlu Ekmel Molla’nın yazdığı kitap veya yönetmen Çağan Irmak’ın Dedemin İnsanları gibi filmler Mübadele zamanında adayı terk eden Giritli Türklerin birlikte yaşama ve hasret duygularına işaret ediyor.

Bugüne kadar Yanyalı Türklerin kökeni ile ilgili araştıma olmamıştır. Sözlü bir tarihe dayanan görüşlerin çoğu, Yanyalı Türklerin yunanca konuşan ve sonradan müslüman olmuş Epirot ve Arnavutlar olduğunu savunuyor.

Yanyalı Türk ninesini anlattığı Fazil Bülent Kocamemi’nin Yanya’nın Gözyaşları gibi kitaplar, 1924’te memleketini terk etmeye ve Preveza şehrinden Türkiye’ye göç etmeye mecbur edilen Müslimlerin muhacir hikayelerini anlatmaktadır. Yunan hikaye yazarları da, Türk hemşehrilerinin göçündan duyulan acı ve hüzünü anlatmaktadır.

Giritli ve Yanyalı Türklerin literatürü Yunan aljamiado’yu oluşturmaktadır. Bu literatürün alfabesi de, Karamanlıca ve Ermeni harfleri ile Türkçe literatürde olduğu gibi, din kitaplarının alfabesidir. Giritli ve Yanyalı Türkler, konuştukları yunancayı Arap harfleri ile yazarlar. Bu metinler, onbeş heceli ve kafiyeli maniler olarak yazılmıştır. Yerel lehçe öğeleri ve Türkçe deyimlerle dolu olan bu metinlerin yunancası, bu bölgelerdeki konuşulan dil özelliklerini yansımaktadır. Konuşmalar dizisinin üçüncüsü, bu özel literatüre ve onu Yunan coğrafyasında yaratan insanlara ithaf edilmiştir.

Tüm konuşmalar Bodossaki Vakfının dijital platformunda mevcuttur. “Bodossaki Lectures On Demand”:

http://www.blod.gr/lectures/Pages/viewlecture.aspx?LectureID=1358

Sismanoglio Megaro’daki konuşmalar dizisi hakkında daha çok bilgi için buraya tıklayınız.