Yunanistan Tadı

'Kaliteli çiftlik ürünleri sepeti' adı verilen ve Avrupa'da zaten bilinen yeni bir girişime göre Yunanistan'ın yöreleri içe ve dışa dönük bir sıra tanıtıcı kampanya düzenlendi. Bunun amacı, Koruma Altına Alınmış Orijin Adı (PDO) ve Koruma Altına Alınmış Menşe (PGI) olarak belgelenen kaliteli ürünlerinin tanıtılmasını yapmaktadır.

Yöre gıdasının üstünlüğü işareti olan 'Kaliteli çiftlik ürünleri sepeti' tahıl, yumuşak ve sert çekirdekli meyveler, bakliyat, şarap, şifali bitkiler, yem bitkileri, keçi sütü ürünleri yanı sıra et, mantar, balık, geleneksel ürünler gibi hayvansal ve bitkisel ürünleri kapsıyor.

Zeytinyağı
Zeytinyağı Akdeniz diyetinin temelini oluşturmaktadır. Geleneksel Yunan mutfağının temel maddesi olan zeytinyağı, beslenme alışkanlıklarında hakim rol oynar. Yunan zeytinyağı, dünyada, saflığı, sıra dışı tadı ve yüksek besin değeriyle tanınmaktadır.

Zeytinyağı, üretilme biçimi, kimyası ve tadına bağlı olarak sızma, doğal ve saf olarak sınıflandırılır. Yunanistan’ın yıllık yağ üretimi, %75’i en kaliteli yağ olarak bilinen sızma olmak üzere 430,000 tondan fazladır. İspanya ve İtalya’dan sonra dünyanın en çok zeytinyağı üreten 3. ülkesidir.

Bunları biliyor muydunuz?

• Yunanistan’da aşağı yukarı 120,000,000 zeytin ağacı bulunmaktadır.

• Yunanistan, uluslararası zeytinyağı pazarında sahip olduğu %16’lık payla dünyanın 3. büyük zeytinyağı ve sofra zeytini üreticisidir

• 13. yüzyılda dikilmiş bazı zeytin ağaçları günümüzde hala zeytin vermektedir

• Yunan mitolojisine göre, Athena ve Poseidon, şehre en güzel hediyeyi verenin, şehrin azizi olacağına karar verilmişler. Poseidon suyu hediye etse de, Athena’nın sunduğu zeytin ağacı diğer tanrılar tarafından daha değerli kabul edilmiştir.

• Zeytinyağı “güzellik yağı” olarak bilinmektedir. Vücut hücreleri, damarlara esneklik, cilde yumuşaklık ve parlaklık veren değerli yağ asitlerini yağdan alır.

Şarap
Dünya’nın en eski bağlarından olan Yunan bağları, binlerce yıldır şarap üretmektedir. Ilıman Akdeniz coğrafyasındaki konumu sayesinde asma yetiştiriciliğine elverişli iklimsel koşullara sahiptir.

Yunan şarapları, Yunanistan’daki birçok tarımsal ürün gibi uzun süreli bir geçmişin yanı sıra benzersiz bağcılık uygulamaları ve yerel üzüm çeşitliliğini kapsayan bir mirası sürdürmektedir. Bu özellikler, kendini insan düzeyinde modern şarap üreticiliğine adamış üreticilerin katkılarıyla birleşerek, Yunan şaraplarını eşsiz ve farklı kılmaktadır.

Assirtiko, Moshofilero, Agiorgitiko, Ksinomavro ve diğer az bilinen yüzlerce çeşit yerli üzüm, Yunan şaraplarının zenginliğini ve sıradışılığını keşfetmek isteyen terbiyeli şarap severlere muhteşem bir arazi sunmaktadır.

Nerdeyse tüm şaraphaneler, sayısız ödül kazanan Yunan şaraplarının ortaya çıktığı şarap yarışmaları ve tadım toplantılarına düzenli olarak katılarak, şaraplarını imrenilecek konuma getirmektedirler.

Yunan şarapları portalı: Yunanistan’ın yeni şarapları

Bunları biliyor muydunuz?
• Şarap tanrısı olarak bilinen Dionisus’un doğum yeri olarak ün salan Yunanistan’ın, dünyadaki en eski şarap tarihine sahip olduğu sanılmaktadır. Yunanistan’da şarap, 4,000 yılı aşkın bir süredir üretilmektedir

Peynir
Dünyanın, farklı kullanım alanlarına uygun en iyi peynirlerinin bir kısmı Yunanistan’da üretilmektedir. Feta adlı beyaz peynirin yanı sıra, PDO koşullarında aynı derecede koruma altına alınmış diğer çeşitleri de denenmeye değerdir.

Sert ve tuzlu Kefalotiri ve Graviyer, tatlı Manuri, taze Mizitra ve füme Metsovone gibi Yunan peynirleri, tamamen geleneksel ve nitelikli yollarla üretilmektedir. Tüm bu peynirler uluslararası pazara ihraç edilerek Yunanistan’ı önemli bir ihracat ülkesi haline getirmektedir.

Yunan peynirleri, insan vücudu için gerekli olan elementlere ve yüksek besin değerlerine sahiptir. Yemeklerde, unlu mamullerde, başlangıçlarda, mezelerde, meyvelerde ya da sofra peyniri olarak kullanılabilirler.

Bunları biliyor muydunuz?
• Tarihte bilinen ilk peynir yapımcısı, Homeros’un Odysseia’sında adı geçen Tepegöz’dür (Cyclop)
• Yunanistan’da kişi başında tüketilen yıllık peynir miktarı 25 kilo olmakla beraber, yine peynirsever Avrupalılar olarak bilinen Fransız ve İtalyanlarınkinden fazladır

Sakız
Sakız Adası’nın sakızı PDO tarafından korunma altına alınmış olup dünyanın her yerine ihraç edilmektedir. Özellikle bir Ege adası olan Sakız’da yetişen sakız ağaçlarından elde edilen doğal ve kokulu bir reçinedir. Çiğneme sakızı olarak kullanılır fakat en önemlisi ilaç yapımında, kozmetik ürünlerde ve hatta mutfakta kullanılıyor olmasıdır. Farklı niteliği ve alışılmadık tadından dolayı, tatlı, reçel, dondurma, çikolata, sakız, diş macunu, şekerleme, unlu mamul, çay, kahve, süt ürünleri, makarna, sos, likör, uzo ve şarap gibi geniş bir ürün yelpazesinin yapımında kullanılır.

Bunları biliyor muydunuz?
• Birçok Akdeniz ülkesinde sakız ağacı yetişmesine rağmen, Sakız Adası’ndakilerin dışında çok az ya da hiç sakız üretilmemektedir. Bu nedenle, Sakız Adası dünyada sakız üretilen tek yerdir. Bu da büyük ihtimalle toprağın volkanik yapısı ve iklimin etkisi yüzündendir.
• Sakızın tedavi edici özellikleri, tıbbın babası olarak bilinen Hipokrates tarafından, antik çağ kalıntılarında, sakız ve çeşni olarak kullanıldığının belgelenmesinden çok önce kaydedilmiştir.

Safran
Yunan kırmızı safranı (Krokos Kozanis) PDO tarafından korunmakta olup, kokusu, tadı, tedavi edici ve afrodizyak özellikleri sayesinde eski uygarlıklardan miras bırakılan en değerli baharatlar sınıfına girmiştir. Kuzey Yunanistan'ın Kozani ilçesi dünyanın safran yetiştiren sadece dört bölgesinin biridir. Yunan çeşidinin en üstün kalitesi ona hakkıyla 'Akdeniz mutfağının çiçeği' nitelikli adını verir. Toplama, sınıflandırma ve işleme süreçleri teknolojiden bağımsız gerçekleşmektedir. Sadece 100 gr safran üretmek için gerekli olan tepecik sayısı 50,000’dir.

Yunanistan dünyanın en büyük organik safran üreticisidir ve Kozani safranı, Avrupa Birliği dışında, Avrupa çiftliği kaliteli ürünleri üretilmesini destekleyen bir kampanyada öne çıkan 15 tarımsal üründen biri olmuştur. İtalya, İspanya, Amerika ve Avustralya Krokos Kozani’nin başlıca pazar yerleridir.

Bunları biliyor muydunuz?
• Knossos Sarayı’ndaki (M.Ö 1600) freskler açıkça, safran çiçeği toplayan bir kızı tasvir eder. Santorini Adası’ndaki Akrotiri arkeolojik sit alanındaki duvar süslemeleri, tanrıça olduğu düşünülen orada oturmakta olan bir kadına safran çiçekleri sunan safran toplayıcılarını betimler. Dahası, Homeros yazılarında tan vaktini “safran duvak” olarak adlandırır.

Balıkçılık ve Su Ürünleri Yetiştiriciliği
Yunanistan nitelikli balıkçılık geleneğine sahip bir ülkedir. 4,000 km’lik anakara kıyı şeridi ve 11,000 km uzunluğundaki ada kıyılarıyla yaklaşık 250 tür deniz canlısına ev sahipliği yapan Yunanistan suları, balıkçılık faaliyetlerine mükemmel koşullar sunmaktadır.

Modern teknoloji balıkçılık endüstrisini dünya çapında değiştirmiş olsa da, Yunan kıyı balıkçılarının büyük çoğunluğu hala geleneksel metotlarla avlamaktadır ve balıkçılık tutkunlarının seçimlerine Yunan balıkçılığını dahil ederek onları onurlandırır.
Yunan balıkçılığı her yıl 130,000 ile 160,000 ton arası balık ve deniz mahsulü çıkarmaktadır. Bunun yaklaşık %90’ı Ege Denizi’nden çıkarılmaktadır. En yaygın türler arasında; sardalya, hamsi, çipura, levrek ve Akdeniz midyeleri yer alır.

Ayrıca Yunan denizlerinın çoğunluk tarafından Yunanistan’ın havyara cevabı olarak düşünülen ve PDO tarafından koruma altına alınmış geleneksel bir balık yumurtası olan Avgotaraho gibi birçok eşsiz lezzetin de kaynağıdır. Füme alabalık, füme yılan balığı ve benzeri birçok korunmuş balık türü, ülkenin gıda ihracat pazarının gelişen parçası olmanın yanı sıra, en çok takdir gören yerel tatlarıdır.

Su ürünleri yetiştiriciliği, Yunanistan’ın birincil sektör üretimine önemli bir katkı sağlar. Özellikle deniz ürünleri yetiştiriciliği, ülke ekonomisine katkısını giderek arttırmaktadır. Yunanistan, Avrupa Birliği ve Akdeniz ülkeleri arasında, ticari su ürünleri yetiştiriciliğine elverişli balık çeşitliliğiyle ilk sırada yer alır ve deniz ürünleri yetiştiriciliği Yunanistan’ın yiyecek içecek ihracatında 2. sırada gelir. Yunanistan'ın üretimin %80’ini İtalya, İspanya ve Fransa’ya ihraç ettiği tahmin edilirken, son zamanlarda Orta ve Kuzey Avrupa’dan da talep artmaktadır.

Bunları biliyor muydunuz?
• Yunan balıkçılığı 'Akdeniz Şampiyonu' sayılır. Balık bazen birinci gelmekle beraber, zeytinyağından sonra ikinci büyük tarımsal ihracat ürünüdür. Ülke, ürünlerinin %85’ini ihraç eder ve bazı ürünler için dünya çapında üretimin yarısına sahiptir